مادەنيەت – ىشكى كۇيدىڭ سىرتقى سۋرەتتى بەدەرى. ول –  شەكتەۋلى. مادەنيەت –  شەكتەۋلى عىلىمداردىڭ، ۇعىمداردىڭ ءبىرى. ويتكەنى ول ادام بولمىسىنا بايلانىستى. ادام –  شەكتەۋلى. مادەنيەت – ادامنىڭ شەكتەۋلى ىس-ارەكەتى. باسقاشا ونىڭ ەشبىر عاجايىپ، قۇپيا بەلگىسى جوق. گازەت، الفاۆيت، ءۇي، جول، فابريكا، كيىم-كەشەك، اۋقاتتىڭ نەشە ءتۇرى، وسىنىڭ ءبارى ادامنىڭ قولىنان شىققان، جاسالعان مادەنيەت ءتۇرى. مىسالى، اي، جۇلدىز، كۇن، بۇلت، تال، سۋ، ادام، قۇرت-قۇمىرسقا، جەل، ءشوپ، جانۋار، تاۋ، جەر، كوك  ادامنىڭ مادەنيەتى مە؟ جوق. ولار –  قۇدايدىڭ جاراتىلىستارى. ولاردى ءبىز مەنشىكتەي الامايمىز. ءبىزدىڭ مەنشىكتەيتىنىمىز جوعارىدا بىلدىرىلگەندەر. سولار ءبىزدىڭ مادەنيەتىمىز. قۇداي فابريكا سوققان جوق. تابيعاتتى جاراتتى. جۇلدىزدى بولدىردى. ال ادام فابريكا سوقتى.

قۇداي ءوزى جاراتقان دۇنيەنى بيلەسىن دەپ ادامعا ءدىندى ءتۇسىردى. ادام ءوزى جاساعان بار زاتتى يگەرۋ ءۇشىن عىلىمدى ىزدەپ تاپتى. فيزيكا، حيميا، ماتەماتيكا، مەديسينا، گەنەتيكا ت.ب. ءدىن مەن مادەنيەتتىڭ ءبىر بايلانىسى وسىنداي. ارينە ءبىز ونى تۇسىنۋگە وتە وڭاي بولسىن دەپ وسىلاي وڭايلاتىپ ايتىپ وتىرمىز. وڭايلاتۋ – عىلىمنىڭ باستى شارتىنىڭ ءبىرى. عىلىم قيىنداتۋدان تۇرمايدى. وڭايلاتۋدان تۇرادى. عىلىمنىڭ ءوزىن ادام ءوز تىرشىلىگىن وڭايلاتۋ ءۇشىن ىزدەپ تاپقان. اقۇدايدىڭ بىزگە بەرگەن بۇيرىعى وسىنداي. وڭاي جولدى تاڭداڭدار دەيدى. دۇنيەنىڭ ءوزى جاراتىلىسىنان وڭاي ەمەس. ءبىراق، ءبىز ونىڭ قيىنىنان وڭايىنا قاشامىز.

ءدىن قۇدايدان. مادەنيەت – ادامنان. ءدىن – ادامدى باسقاردى. ول ادامعا باعىنىشتى ەمەس. ادام – مادەنيەتتى باسقارادى. ادامدى ءدىن باسقارعان كەزدە عانا –  ادام. ادامدى مادەنيەت باسقارعان كەزدە ول ادامشىلىقتان ايىرىلادى. ويتكەنى، مادەنيەت ادامدى باسقارۋعا ەمەس،  ادامعا قىزمەت ەتۋ ءۇشىن جاراتىلعان. ءدىن –  اسپاننان تۇسىرىلگەن. ال مادەنيەت –  جەردە پايدا بولعان. 

مادەنيەت – فورما. ءدىن – ماعىنا. ءدىن –  رۋحاني ءومىردىڭ كىلتى. ونى رەتتەۋشى كۇشكە يە. مادەنيەتتىڭ قولىنان ول كەلمەيدى. ادام جاراتىلىسى وزدىگىنەن جارتىكەش. ول تولىق قالىپقا يە ەمەس. تولىق قالىپ دەگەن – ەكى دۇنيەنى دە بىردەي ەسكەرە الۋ. تەك، ءبىر دۇنيەمەن قالۋ ادام جاراتىلىسىنىڭ جارتى كورىنىسى. مادەنيەت تەك وسى دۇنيەگە عانا قىزمەت ەتە الادى. ءدىن ەكى دۇنيەگە دە قاتىستى بولىپ، ەكى دۇنيەنىڭ دە ماسەلەسىن شەشەدى.

  اقجول قالشابەك

 فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، دوسەنت