وتكەندە ءبىر مەملەكەتتىك اقپاراتتىق تاپسىرىس (مات) كەرەك ەمەس دەيتىندەرگە (ءوزىم دە ءلاج بولسا، اقپارات قۇرالدارىنىڭ قارجىلىق تۇرعىدان تاۋەلسىز بولعانىن قالايتىنداردانمىن) ءدال قازىرگى تاڭدا وتاندىق باق-تىڭ، ونىڭ ىشىندە ءقازاقتىلدى جانە ايماقتىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ باسىنداعى قالىپتاسقان جاعدايدا مەملەكەتتىك تاپسىرىسسىز قانشاما گازەت، جۋرنال مەن تەلەارنانى، ونداعى جۋرناليستەر مەن تەحنيكالىق قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىس ورنىن ساقتاپ قالۋعا بولاتىن قانداي جولدارى بار دەپ ساۋال تاستاعان ەدىم Facebook-تاعى «قازاق جۋرناليستەرى» توبىندا. «قازاق ءباسپاسوزى اشەيىن، گاپ نەمەسە قازاق رەداكتورلارى شەتىنەن جەمقور (جەمقورلىقتان ادا سالانىڭ از ەكەنىن جانە بىلەسىزدەر)» دەگەن پايىمىنان ايعايى باسىم بىردى-ەكىلى پىكىر بولماسا ەشكىم مات-قا «مات» قوياتىنداي ناقتى ۇسىنىس ايتپادى.

گازەت بولسىن، تۆ بولسىن، قىزمەتى ءوزىن-وزى اقتايتىن دەڭگەيگە جەتۋ ءۇشىن ءبىراز كاپيتال كەرەك. قارجىلاي دەمەۋ قاجەت. ول مەيلى تۇراقتى جارناما تۇرىندە بولا ما، قايىرىمدىلىق تۇرىندە بولا ما، ايتەۋىر ب ا ق ءوز ءونىمىن ساتۋدان تۇسەتىن قارجىدان بولەك، قوسىمشا قاراجاتقا مۇقتاج. ونى وسى جىلدار ىشىندە كوزىمىز كوردى. ءتىپتى، جەلىدە، اۋىزەكى اڭگىمە اراسىندا مەملەكەتتى، بيلىك ورگاندارى مەن ونىڭ وكىلدەرىن سوزبەن سىباپ جۇرەتىن تالاي باتىر ارىپتەس اعالارىمىزدىڭ ءوزى سول «گوسزاكازدىڭ» ارقاسىندا «بىلىكتى باسشى»، «شەبەر ۇيىمداستىرۋشى» اتانعانىن ايتپاعاندا «جۇرتقا جاناشىر جۋرناليست»، «شىندىقتىڭ جالعىز شامشىراعى»، «اقيقاتتىڭ ادۋىن الداسپانى» بولىپ ءجۇر. وسى مەملەكەت قاراجاتى بولماسا، اقيقات ءۇشىن ايتۋ كەرەك، كوسەمسىپ ەلگە اقىل ايتۋدان، ءپالساپا سوعۋدان قولى (اۋزى دەپ تە وقىساڭىز بولادى) بوسامايتىن ءبىراز ارىپتەسىمىز الدەقاشان اربا سۇيرەپ، نە بولماسا «پيانشىك» بوپ كەتەر مە ەدى؟! سوندىقتان مەملەكەت اقپاراتتىق ساياساتقا قارجى بولسە، ونى سول سالاعا جاسالىپ جاتقان از دا بولسا قولداۋ دەپ تۇسىنگەننەن ەشكىمنىڭ اۋزى قيسايىپ قالمايدى. قايتا سول قاراجاتتى ءتيىمدى جۇمساپ، جوقتان بار جاساۋعا تىرىسۋ كەرەك. ال بولىنگەن قاراجات بارماق باستى، كوز قىستىلىقپەن ءجۋرناليستىڭ قالاماقىسى، بەتتەۋشى مەن وپەراتوردىڭ جالاقىسىنا ەمەس، باسقا جاققا كەتىپ جاتسا، وعان «گوسزاكاز» ەمەس، الگى «اقيقاتشىل» ءھام «ماماندىعىنىڭ مايتالمانى» بولىپ جۇرگەن ب ا ق باسشىلارىنىڭ وزدەرى كىنالى.

سونىمەن، بۇعان دەيىن وتاندىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ جاعدايى مەملەكەتتىك تاپسىرىسقا تاۋەلدى، ودان بولەك ءدال قازىرگى جاعدايدا (ايىنا 300 تەڭگەگە اينالاتىن «پودپيسكانى» قورلىق كورەتىن كەي وقىرمانمەن، اقىلى تەلەارناعا اقشا قۇيۋ دەگەندى مۇلدەم ساناسىنا سىيعىزا المايتىن كورەرمەنمەن، ءوزىم بىلەتىن جالعىز اقىلى اقپارات اگەنتتىگى قازتاگ-قا جازىلمايتىن ينتەرنەت قولدانۋشىلارىمەن) باق-تى «باعاتىن» باسقا جول جوق دەپ ساناپ كەلدىم. ءالى دە ول ويىم بالەندەي وزگەرە قويعان جوق.

بۇگىن اقپارات جانە كوممۋنيكاسيالار ءمينيسترى داۋرەن ابايەۆ وسى مەملەكەتتىك تاپسىرىس تۋرالى پىكىرىن بىلدىرگەن ەكەن. مينيستر ول تاپسىرىستى ساقتاپ قالۋ كەرەك دەي وتىرىپ، ول ويىن بىرنەشە ماسەلە بويىنشا نەگىزدەپ بەرىپتى. ولار:

1. مات اقپارات كەڭىستىگىندە جاڭا جوبالاردىڭ تۋۋىنا قولداۋ جاساپ وتىر. ءار الۋان، پروداكشن، انانداي ستۋديا، مىنانداي ورتالىقتاردا ءبىراز ادام جۇمىستانىپ، اقشا تابۋدا. ونىسى راس. (ال ولار دايىنداعان باعدارلامالاردىڭ ساپاسى تاعى دا بولەك اڭگىمە).

2. مەملەكەتتىڭ قارجىلاي قولداۋى شەتەلدىك اقپاراتقا، تەلە، تاعى باسقا ونىمدەرگە تاۋەلدىلىكتى ازايتادى. ياعني، بۇگىن مات توقتاسا، ەرتەڭ ءبىراز تەلەارنا جابىلادى، ال كورەرمەنەرى كورشىلەردىڭ تەلەارنالارىنا قاراي ويىسادى.

3. مات ارقىلى مەملەكەت جەكەمەنشىك باق-تا قازاق ءتىلدى كونتەنت ۇلەسىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتۋدە.

4. مات باسەكەلەستىك ورتاعا بەيىم ەمەس باق-تى قولداپ وتىر. دالەل كەرەك پە: «بالاپان» تەلەارناسى، «ۇلان» گازەتى، «قازسپورت»، «ەلارنا» ، قازاق تىلىندە شىعاتىن قانشاما گازەت-جۋرنالدار، ت.ب جوبالار.

5. مات ارقىلى اقپاراتتىق ينفراقۇرىلىم جۇمىسى قامتاماسىز ەتىلۋدە. شاتىرعا ىلىنگەن انتەننا نەمەسە وتاۋ-تۆ ارقىلى تەليەۆيزوردى تەگىن تاماشالاپ وتىرۋىڭىزعا دا مات-تىڭ قاتىسى بار (ءمينيتسردىڭ ءۋاجىن وسىلاي ءتۇسىندىم ءوز باسىم).

وسىدان كەيىن مات-تىڭ ءمان-ماڭىزىن تۇسىنبەي كور. ءبىراق بۇل تەك مەملەكەتكە اۋىز اشۋ، بيۋدجەتتى ساۋىن سيىر كورۋ دەگەندى بىلدىرمەسە كەرەك. قارجىنى مەملەكەت ەمەس، جەكە كومپانيالار، قالتالى ازاماتتار قۇيسا دا ساپالى جۇمىستى، مازمۇندى، سۇرانىسقا يە كونتەنتتى تالاپ ەتەدى. ياعني بەلگىلى ءبىر اقپارات قۇرالدارىنداعى شىعارماشىلىق، تەحنيكالىق كەمشىلىكتەردى مات-پەن بايلانىستىرىپ سوعا بەرۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ويلايمىن. كاسىبيلىك ءالى كۇشىن جويعان جوق. باق-تىڭ باعىن اشاتىن دا وسى كاسىبيلىك قانا!

جۋرناليست دارحان مۇقانوۆتىڭ Facebook-تاعى پاراقشاسىنان