باس ءمۇفتي: ءدىندى ساياساتتىڭ قارۋىنا اينالدىرماۋ كەرەك

/uploads/thumbnail/20180302113536584_small.jpg

بۇگىن قازاقستان مۇسىلماندار ءدىني باسقارماسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن استانادا ەۋرازيا مۇسىلمان عۇلامالارىنىڭ فورۋمى وتۋدە، دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى. 

حالىقارالىق فورۋمعا ق ر پارلامەنتى سەناتىنىڭ ءتوراعاسى قاسىم جومارت توقايەۆ، ق ر ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكبايەۆ، قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى، باس ءمۇفتي سەرىكباي قاجى وراز، سەنات جانە ءماجىلىس دەپۋتاتتارى، تەولوگ-عالىمدار، وبلىستىڭ باس يمامدارى قاتىستى.

فورۋم

فورۋمدا ق ر باس ءمۇفتيى سەرىكباي قاجى وراز ەۋرازيا مۇسىلماندارىن بىرىكتىرەتىن ورتاق تاريح پەن مادەنيەت بارىن ايتىپ ءوتتى.

سەرىكباي قاجى وراز

«سىرتتان كەلگەن تاسقىندارعا توتەپ بەرۋ ءۇشىن ەۋرازيا مۇسىلماندارى مادەني جانە رۋحاني ينتەگراسيانى جانداندىرۋىمىز كەرەك. ءبىز ءدىني تۇلعالارىمىزدىڭ ونەگەلەرىن دارىپتەۋىمىز كەرەك. تۇلعاتانۋ ىزدەنىستەرىن جۇرگىزىپ، بىرنەشە تىلدە ورتاق حرەستوماتيالارمەن وقۋلىقتار شىعارۋدى كەرەك دەپ سانايمىن. سونداي-اق ورتاق تۇلعالاردىڭ جىل سايىن ءداستۇرلى وقۋلارىن جۇيەلى تۇردە ۇيىمداستىرعان ابزال. وسىنداي يگى جوبالارمەن رۋحاني ينتەگراسيامىزدى ارتتىرا تۇسەمىز دەگەن سەنىمدەمىن. ەۋرازيا مۇسىلماندارى راديكاليزمنىڭ كەز كەلگەن ءتۇرىن ونىڭ ىشىندە ءدىن اتىن جامىلعان سوپىلىق ارەكەتتەردى ەشقاشان قولداماۋعا ءتيىستى. كەرىسىنشە يسلامعا قاتىستى قورقىنىش ورىن الماس ءۇشىن ءدىني راديكاليزمگە ورىندى سىن ايتىپ، ورتاق ۇستانىمدارىمىزدى جاريالاپ وتىرۋىمىز كەرەك. ەۋرازيا كەڭىستىگىندەگى مۇسىلمان حالىقتارى نەگىزىنەن زايىرلى مەملەكەتتەردە ءومىر سۇرەدى. البەتتە زايىرلى مەملەكەتتىڭ وزىندىك ەرەكشەلىكتەرى بار. دەگەنمەن ءدىندى ساياسيلاندىرماۋ قاعيداسى زايىرلى مەملەكەتتەردىڭ بارلىعىنا ورتاق دەپ سانايمىن. ولاي بولسا ءبىز قانداي جاعدايدا دا ءدىندى ساياساتتىڭ قۇرالىنا اينالدىرماۋىمىز قاجەت. قازىرگى الەمدەگى كۇردەلەنگەن ءدىني احۋال ءدىن قىزمەتكەرلەرىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ودان سايىن ارتتىرا ءتۇستى. وسى ماقساتتا ءمۇفتيات ەكى رەت رەسپۋبليكالىق يمامدار فورۋمىن، قازاقستان مۇسىلماندارىنىڭ تۇعىرناماسى، «يمامنىڭ تۇلعالىق كەلبەتى»، «ۇزدىك زياتكەرلىك يمام» سىندى ءتالىمدى قۇجاتتاردى قابىلدادى. ءمۇفتياتتىڭ باستاماسىمەن ورتالىق ازيا عۇلامالارىنىڭ فورۋمى دا ءوتتى. اتالعان ءىس-شارالار ءدىني باسقارما جۇمىسىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەردى. ءقادىرلى اعايىن سان عاسىرلىق تاريحى بار حالقىمىز تۇرىك مادەنيەتىنىڭ ميراسقور ۇرپاعى. ءبىز شاريعات قاعيداسى مەن دالا زاڭىن ۇيلەستىرىپ، ۇلكەنگە ىزەت، كىشىگە قۇرمەت ۇستانىمىن تۋ ەتىپ كەلگەن ەلمىز. تاۋەلسىز جاس مەملەكەتىمىز ۇلتارالىق دىندەر اراسىنداعى الاۋىزدىقتار مەن داۋ-دامايلارعا توسقاۋىل قويۋعا تالپىنىپ، تىنىشتىق پەن تاتۋلىقتى باستى تىرەك ەتىپ كەلەدى. سونىڭ جارقىن مىسالى رەتىندە ەلباسى باستاماسىمەن 2003 جىلدان بەرى الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ بەس دۇركىن سەزدىن وتكىزدىك. ويتكەنى بارشامىز ادام اتا مەن حاۋا انانىڭ ۇرپاعىمىز. اللا تاعالا قاسيەتتى قۇراندا «ۋا، ادام بالاسى ءشۇباسىز سەندەردى ءبىر ەر، ءبىر ايەلدەن ادام مەن حاۋادان جاراتتىق. سونداي-اق ءبىر-بىرىڭدى تانۋلارىڭ ءۇشىن سەندەردى ۇلتتار مەن رۋلارعا بولدىك»، دەپ بايانداعان. قازاق حالقىندا ءبىر اتانىڭ بالاسىنداي، ءبىر قولدىڭ سالاسىنداي دەگەن ناقىل بار. ەندەشە بارشامىز ءبىر عالامشاردى مەكەن ەتىپ وتىرعاننان كەيىن ءبىر اتانىڭ بالاسىنداي ىنتىماقتا ءومىر سۇرۋگە ءتيىستىمىز»، - دەدى باس ءمۇفتي سەرىكباي قاجى وراز.

فورۋم

حالىقارالىق فورۋمنىڭ ماقساتى مەن مىندەتى – جاڭا زامانداعى مۇسىلمان قاۋىمىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگى مەن ءوزارا تۇسىنىگىن قالىپتاستىرۋ، الەمدەگى سىن-قاتەرلەرگە جاۋاپ بەرۋ، بۇگىنگى مۇسىلمان ۇمبەتىنىڭ ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمگە قارسى يممۋنيتەتىن ارتتىرۋ، ورتاازيالىق تاريحي ءدىني مەكتەپتىڭ ءرولىن ارتتىرۋ، ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» باستاماسىنا وراي قازاق توپىراعىنان شىققان الەمگە تانىمال ءدىني تۇلعالاردىڭ ەڭبەگىن ناسيحاتتاۋ، ەۋرازيا ەلدەرىنىڭ ورتاق ءپاتۋالار بازاسىن قالىپتاستىرۋ، ەۋرازيا كەڭىستىگىندە ءدىني ىقپالداستىق پەن رۋحاني قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋگە ۇلەس قوسۋ، ت.ب.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار