«بيىك مانساپ – بيىك جارتاس: ەرىنبەي ەڭبەكتەپ جىلان دا شىعادى، ەكپىندەپ ۇشىپ قىران دا شىعادى»، - دەيدى دانىشپان اباي. شەنەۋنىكتەردىڭ اراسىندا ەڭبەك جولىن قاراپايىم جۇمىسشى رەتىندە باستاپ، تەر توگىپ وسكەندەر دە، بىردەن جوعارى لاۋازىمعا قول جەتكىزىپ، ۇكىمەت پەن مينيسترلىك «كرەسلوسىنا» وتىرا قالعاندار دا بار. اسىرەسە، سوڭعىلارى كوبىرەك سياقتى. Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى كەنەتتەن  كوتەرىلگەن شەندىلەردىڭ ءتىزىمىن جاساپ كوردى.

1. قاسىمبەك جەڭىس ماحمۇد ۇلى

ءار جىلدارى تەمىرجول جۇيەسى مەن تەڭىز پورتتارى اگەنتىكتەرىندە جۇمىس ىستەگەن جەڭىس قاسىمبەك 2005 جىلى ق ر كولىك جانە كوممۋنيكاسيا ءمينيسترى بولىپ سايلانادى. نەگىزگى ماماندىعى – «ساۋلەتشى-ديزاينەر»، «ەكونوميست-مەنەدجەر». ءبىر قىزىعى، 1997 جىلى جوعارى وقۋ ورنىن بىتىرە سالا، بىردەن «تەمىربانك» ااق باس بانكيرى قىزمەتىنە ورنالاسقان. ارى قاراي تەك «باستىق» لاۋازىمىن ءساتتى جالعاستىرىپ، مينيسترلىك دەڭگەيىنەن تۇسپەگەن. ونىڭ سەبەبى دە بار، ارينە.

جەڭىس قاسىمبەك – بيلىك جۇيەسىندەگى تۇراقتى تۇلعالاردىڭ ءبىرى ماحمۇت قاسىمبەكتىڭ ۇلى. قازاقستان تاۋەلسىزدىك العالى ءبىر عانا قىزمەتتە – پرەزيدەنت اپپاراتىندا بولعان ماحمۇت قاسىمبەكتىڭ ەكى ۇلى دا ءقازىر جىلىكتىڭ مايلى باسىن ۇستاپ وتىر. جەڭىس قاسىمبەك ەكىنشى رەت مينيستر اتانىپ ۇلگەرسە، ەكىنشى ۇلى ارداق قاسىمبەك –  «قازمۇنايگاز» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى. كەيبىر ساياساتكەرلەر ماحمۇت قاسىمبەكتى پرەزيدەنتتىڭ ادامى دەپ ەسەپتەيدى. دەمەك جەڭىس قاسىمبەككە دە اكەسىنىڭ اتاق-ابىرويى سەپ بولعان سەكىلدى.

2. ايسۇلتان نازاربايەۆ

اۆستريادا امەريكالىق حالىقارالىق مەكتەپتى، بريتان اسكەري اكادەمياسىن بىتىرگەن. فۋتبولمەن اۋەستەنەتىن ا.نازاربايەۆ 2015 جىلى «قازاق فۋتبولىن دامىتۋعا بارىمدى سالامىن» دەگەن ۋادەمەن قازاقستان فۋتبول فەدەراسياسىنىڭ پرەزيدەنتتىگىنە ءوزىن ۇسىنعان. بۇعان دەيىنگى تاجىريبەسىزدىگىنە قاراماستان، ول 2017 جىلى اتالمىش فەدەراسيانىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى. الايدا كوپ ۇزاماي سول جىلدىڭ قازان ايىندا ورنىنان بوساتىلدى.

بىلتىر ا.نازاربايەۆ وسىعان دەيىن ءوزىنىڭ ەسىرتكىگە تاۋەلدى بولعانىن ايتىپ اعىنان جارىلدى. وسى ورايدا ەسىرتكىگە قارسى كۇرەس ورتالىعىن اشۋدى جوسپارلاپ وتىرعانىن مالىمدەگەن بولاتىن.

3. ءمادينا ءابىلقاسىموۆا

جاقىندا ەلىمىزدەگى شەنەۋنىك ايەلدەردىڭ ساپىنا ءمادينا ءابىلقاسىموۆا  قوسىلدى. ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى بولىپ تاعايىندالعان ول بۇعان دەيىن ۆيسە-مينيستر بولعان. م.ءابىلقاسىموۆانىڭ بىرنەشە جوعارعى ءبىلىمى بار. ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ اگەنتتىگىندە، ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ مينيسترىلگىندە باسشىلىق قىزمەتتەر اتقارعان. الايدا، ەڭ قىزىعى، ءبىر جەردە كوپ تۇراقتاماي، بىر-ەكى جىل سايىن جۇمىس ورنىن اۋىستىرىپ وتىرعان.

م.ءابىلقاسىموۆانىڭ اكەسى ەراسىل ءابىلقاسىموۆ – 2005 جىلعى پرەزدەنت سايلاۋىنا قاتىسقان قازاقستاندىق تانىمال عالىم.

ءبىر ايتا كەتەرلىگى، م.ءابىلقاسىموۆا نەبارى 24 جاسىندا ق ر ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ مينيستىرلىگىنىڭ باسقارما باسشىسى قىزمەتىنە تاعايىندالعان. قىزمەت جولىن تەك مينيسترلىكتەر قابىرعاسىندا وتكىزگەن ءابىلقاسىموۆا 28 جاسىنان باستاپ ۆيسە-مينيسر دارەجەسىنەن تومەن تۇسپەگەن. جاڭا مينيستر وزىنە دەيىنگى ەكس-مينيستر تامارا دۇيسەنوۆانىڭ قاتەلىكتەرىن قايتالاماۋعا، جۇمىسسىزدار ماسەلەسىن از ۋاقىتتا شەشۋگە ۋادە ەتتى.  جاقىندا قازاقشا قويىلعان ساۋالعا قازقاشا جاۋاپ بەرە الماعىنى ءۇشىن قاتتى سىنعا قالعان بولاتىن.

4. تيمۋر سۇلەيمەنوۆ

ۇكىمەت دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، تيمۋر سۇلەيمەنوۆ مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى ەڭبەك جولىن 2009 جىلى ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ ۆيسە-مينيسترى بولىپ باستاعان. بۇعان دەيىن  Ernst & Young كازاحستان، «قازمۇنايگاز» كومپانيالارىندا جۇمىس ىستەگەن ول 2009 جىلى اياق استىنان ۆيسە-مينيستر اتانىپ شىعا كەلگەن.

2016 جىلى ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينسترى بولىپ تاعايىندالعان تيمۋر سۇلەيمەنوۆ قازاق ءتىلىن بىلمەگەنى ءۇشىن ءبىرتالاي سىنعا ۇشىراعان. ماسكەۋدە تۇرعاندا انا ءتىلىن ۇمىتىپ قالعانىن ايتىپ اقتالىپ، جارتى جىلدا ءتىلدى ۇيرەنۋگە ۋادە بەرگەن. وبالى نە كەرەك، ءقازىر باياندامالارىن قازاق تىلىندە وقۋعا تىرىسىپ-اق ءجۇر. تيمۋر سۇلەيمەنوۆ كەشە عانا سەناتور مۇحتار قۇل-مۇحاممەدتىڭ ساۋالىنا قازاق تىلىندە ماردىمدى جاۋاپ بەرە الماي، سەنات ءتوراعاسىنان ءسوز ەستىپ قالدى.

5. اڭسار مۇساحانوۆ

بۇل تۇلعا – اقپارات كەڭىستىگى ءۇشىن «جۇمباق ادام». ماماندىعى – مال دارىگەرى، مەملەكەتتىك جانە جەرگىلىكتى باسقارۋ مەنەدجەرى. ينتەرنەتتەگى اشىق دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، ەڭبەك جولىن قاراپايىم جۇمىسشى بولىپ باستاعان ەكەن. اۋىلدىق وكرۋگ، اۋدان، وبلىستاردا قىزمەت اتقارىپ جۇرگەن اڭسار مۇساحانوۆ 2010 جىلى اياق استىنان الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى بولىپ تاعايىندالدى. حالىق اراسىندا ونىڭ بۇل قىزمەتكە كەلۋى الدىن-الا جوسپارلانعان دەگەن سىبىستار تارادى. ءسويتىپ جۇرگەندە 2014 جىلى كوپشىلىكتىڭ كۇمانىن كەلتىرگەن تاعى ءبىر جاڭالىق بولدى. مۇساحانوۆ الماتى وبلىسىنىڭ اتىنان ق ر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى بولىپ سايلانادى.

ەرەسەك بۋىنعا قاراعاندا جاڭا تولقىننىڭ  ارتىقشىلىعى كوپ دەسەدى.  ولاردىڭ ءبىلىمى دە جوعارىراق،  كوڭىل كوكجيەگى دە كەڭىرەك، بارلىق جاعىنان كرەاتيۆتى.  الايدا جاس شەنەۋنىكتەردىڭ باستى كەمشىلىگى – وبلىس، اۋداندانداردا ەڭبەك ءوتىلىنىڭ جوقتىعى. ءمادينا ءابىلقاسىموۆا، تيمۋر سۇلەيمەنوۆ، ق ر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەربولات دوسايەۆ، قارجى ءمينيسترى باقىت سۇلتانوۆ جانە ءبىز ايتپاعان ءبىراز شەنەۋنىكتىڭ قىزمەت جولى ۇكىمەت دالىزدەرىندە باستالعان.