مەملەكەت باسشىسى ءوزىنىڭ: «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا «...ەگەر قازاقستاندىقتار ءۇشىن قۇندىلىقتاردىڭ ەڭ ۇلكەنى ءبىلىم بولسا – ۇلتتى زور بيىكتەر كۇتىپ تۇر» دەپ اتاپ كورسەتتى.
يرينا سميرنوۆا،
ءماجىلىس دەپۋتاتى
ءبىلىم جۇيەسىنىڭ ساپاسى كوپتەگەن فاكتورلاردىڭ ارقاسىندا تۇزىلەدى. سولاردىڭ ءىشىن دەگى ەڭ باستىلارى ستاندارتتار، باعدارلامالار جانە وقۋلىقتار ساپاسى ەكەنى اقيقات. ءقازىر مەملەكەت ساپالى وقۋلىقتار شىعارۋعا جىل سايىن قوماقتى قاراجات ءبولىپ كەلەدى. ماسەلەن، 2015 جىلى وعان 10 ملرد تەڭگە بولىنسە 2016 جىلى 19 ملرد، 2017 جىلى 27 ملرد تەڭگە ءبولىندى. ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى جىل سايىن مەكتەپ وقۋلىقتارىن جەتىلدىرۋ بويىنشا وراسان جۇمىستار ىستەلىنگەنى جونىندە مالىمەت بەرەدى. بولىنگەن قاراجاتتار تۇتاستاي يگەرىلگەن بولىپ شىعادى. الايدا وقۋلىقتاردان كونسەپتۋالدىق، فاكتولوگيالىق، ورفوگرافيالىق، ستيلدىك قاتەلىكتەر تابۋشىلار جانە سالماعى مەن كولەمىنىڭ ۇلكەندىگىنە الاڭداۋشىلىق بىلدىرۋشىلەر قاتارى ارتا تۇسۋدە. مەكتەپ وقۋلىقتارىن شىعارۋ جۇمىسىنا قاتىستى ايتىلىپ جۇرگەن كەمشىلىكتەردى جۇيەلەسەك تومەندەگىدەي بولدى:
1.ەلىمىزدە وقۋلىق جازا الاتىن بىلىكتى ماماندار از، ال وقۋلىقتانۋ عىلىمى ءتىپتى دامىماعان. جوو-لاردىڭ كاسىپتەر رەەسترىندە مۇنداي كاسىپ ءتىپتى قاراستىرىلماعان. وقۋلىقتاردى وسى سالا بويىنشا ارنايى ءبىلىمى جوق ادامدار جازىپ ءجۇر.
2.اۆتورلىق ۇجىمداردىڭ بىر-بىرىمەن بايلانىس ورناتۋى دا كەمشىن ەكەنى كورىنىپ تۇرادى. ءتۇرلى پاندەردىڭ وقۋلىقتارىندا ءبىر وقيعالار، فاكتىلەر مەن ولاردىڭ بولعان ۋاقىتتارى ءارتۇرلى بولىپ كورسەتىلەدى. سونىمەن قاتار وقيعالار وتە كوپ جانە ولار كۇردەلى ويلار مەن جەتكىزىلگەن. نەمەسە كەرىسىنشە. ماسەلەن، «دۇنيەجۇزى تاريحى» وقۋلىعىندا ۇلى وتان سوعىسى تاقىرىبىنا ءبىر-اق پاراگراف ارنالعان. 7 سىنىپقا ارنالعان «ورىس ءتىلى» وقۋلىعى تۋرالى نارازىلىقتار وتە ورىندى ايتىلدى، ويتكەنى ادەبي ءتىل مەن جاسالۋعا ءتيىستى اڭگىمەلەسۋلەر ءقارادۇرسىن، تۇرمىستىق تىلمەن بەرىلگەن. بۇل جەردە ماتىندەر ارقىلى تاربيە ماسەلەسىن ايتۋدىڭ ءوزى ارتىق.
وسىعان وراي ءبىز - پارلامەنتتەگى حالىقتىق كوممۋنيستەر پارتياسى فراكسياسىنىڭ مۇشەلەرى پرەمەر-مينيستر ب.ساعىنتايەۆتىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولداپ، تومەندەگى سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋىن وتىندىك:
1.بىزدە وقۋلىققا ەنگىزىلۋگە ءتيىستى ماتەريالداردىڭ سۇرىپتالۋىن، ساپاسىن، قۇرىلىمىن تالاپ ەتەتىن ارنايى قۇجات بار ما؟
2.كەز كەلگەن وقۋلىق تاجىريبەدە قولدانىلماس بۇرىن اپروباسيادان وتكىزىلىپ، ساراپشىلار، پەداگوگتار، اتا-انالار تاراپىنان وڭ باعاسىن الۋى كەرەك. وسى ورايدا 2017 جىلى 5،7 سىنىپتارعا ارنالعان وقۋلىق تار اپروباسيادان وتكى- ءزىلدى مە؟
3.رەسپۋبليكالىق «وقۋلىق» عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعى نە ءۇشىن قۇرىلعان، ولاردىڭ وقۋلىق ساپاسىنا ءبىز جاۋاپتى ەمەسپىز، وعان باسپا نەمەسە بعم جاۋاپ بەرەدى دەگەن سوزدەرى شىندىق پا؟ وسى قىزمەت باستىقتارىنىڭ ءجيى اۋىسۋى سىبايلاس جەمقورلىقپەن بايلانىستى ەمەس پە؟
4.بىزدە ساراپشىلاردىڭ قاتارى قانداي تارتىپپەن قۇرىلادى؟ ولاردىڭ وقۋلىق جازۋداعى بىلىكتىلىگىن كىم انىقتايدى؟
5.وقۋلىقتاردى ءاربىر ءتورت جىل سايىن اۋىس تىرۋدىڭ قانداي نەگىزى بار؟ وسى ماسەلەنى قاراستىرعاندا وزىق شەتەلدەردىڭ وقۋلىقتارىن تۇراقتى ۇستايتىن سەبەبى ەسكەرىلدى مە (مىسالى، ۇلىبريتانيا)؟
6.وقۋلىقتار باعاسىنىڭ جىل سايىن شارىقتاي ءوسۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟ ماسەلەن، ءبىر-اق جىلدا وقۋلىقتار باعاسىنىڭ 2-3 ەسە وسكەنىن كورىپ وتىرمىز. بۇل باعالار تابيعي مونوپوليالاردى رەتتەۋ جانە باسەكەلەستىكتى قورعاۋ كوميتەتىمەن كەلىسىلدى مە؟
ءبىز ۇكىمەت باسشىسىنان وسى سۇراقتارعا جازباشا جاۋاپ بەرۋدى وتىندىك.
«ەگەمەن قازاقستان» گازەتى