بارلىعىمىز ءوز قيالىمىزدا «باقىت» جايلى ەرتەگى قۇراستىرىپ العانبىز. سوعان يمانداي سەنەمىز. ءبىزدىڭ قيالىمىزداعى ەرتەگىگە ءومىردىڭ كەيىپكەرلەرى ۇقساماي قالسا، وعان جات تا كەپ وكپەلەيمىز. نەگە وعان وكپەلەيمىز؟ نەگە دۇرىس قيالداماعان وزىمىزگە كىنارات ارتپايمىز؟ انىعىندا ءاربىر قىز بالاسى بىلاي ويلاعانى ابزال:
قازىرگى زاماندا كوپ ادام قارىم-قاتىناستى ءبىرتۇتاس تالاپتار تىزىمىمەن باستايدى. ناعىز جىگىت مىناداي بولۋى ءتيىس، ناعىز ايەل پالەندەي دەگەندەي.
جانىمدا قانداي ازاماتتىڭ بولعانىن قالايتىنىمدى ءوزىم عانا بىلەمىن. جۇرتتىڭ بارىنە ۇناي قويماس. ماعان ەشتەڭە بەرەشەك ەمەس. ول تەك سوڭىنان ەرگىڭ كەلەتىن ەر جىگىت.
سوڭىنان ەرگىڭ كەلەتىن ەر جىگىت جەر بەتىندەگى بارلىق ادام سياقتى ءتۇرلى قاتەلىكتەر جاسايدى. ارا-تۇرا وزىنە سەنىمسىزدىك تانىتادى. ءبىر ىسپەن شۇعىلدانادى. جاڭاسىن باستاپ كورەدى. كەيدە قۇلايدى. سۇرىنەدى. سوسىن قايتىپ تۇرادى. ارى قاراي جولىن جالعاستىرادى. ول سۋپەر قاھارماننىڭ كيىمىن كيىپ الىپ ءتۇن جارىمىندا جارىس كولىگىنە وتىرىپ الىپ قالا كوشەلەرىن كەزبەيدى. تىكۇشاعىن اينەكتەن تۇرعىزىلعان بيىك عيماراتتاردىڭ توبەسىنە قوندىرمايدى. قالتاسىنا قارۋ سالىپ جۇرمەيدى. كوشەدەن سىمداي تارتىلىپ ءجۇرىپ وتكەندە سۇلۋ بىتكەننىڭ ءبارى موينىن بۇرىپ ءۇزىلىپ كەتە جازدامايدى. ول جەر بەتىندەگى جەتى ميلليارد ادامنىڭ بىرەۋى عانا. تاڭ سارىدەن ويانىپ، باسقا ادامدار سەكىلدى كۇنىن وتكىزەتىن ەكى اياقتى پەندە. مەن سياقتى، سەن سياقتى. قانى دا قىزىل. بارلىق ادامدىكىندەي.
سوڭىنا ەرگىم كەلەتىن ەر ازامات كوپ جۇمىس ىستەيدى. ءوزىن جەتىلدىرۋگە كۇش سالادى. الەمدى بيلەۋگە دە. (جىگىتتەر جالپى الەمدى قۇتقارۋعا كەلگەندە الدىنا جان سالمايدى). بۇل ماعان ۇنايدى. ول الەمدى قۇتقارعانشا ىستەيتىن ۇساق-تۇيەك تىرشىلىكتەرىم بارشىلىق. مەن ىلعي دا بايلانىس اياسىندامىن. ءاردايىم ونىڭ جانىندا جۇرەم. ءارقاشان كوز الدىندامىن. ويتكەنى، بۇل مەنىڭ تابيعي بولمىسىم. ويتكەنى، مەن ايەلمىن. ايەل بولۋ دەگەن ءسۇيۋ، سەنۋ، قۋاتىن ەسەلەۋ، ونىڭ باسىنا قانداي بۇلت ۇيىرىلسە دە جانىندا بولۋ. سوسىن ونىڭ كەمشىلىك، قاتەلىگىن وزگەمەن تالداماۋ، ءسوز ەتپەۋ. ويتكەنى، ايەلدىڭ ماحابباتى – قاتەلىكتى ءسوز قىلۋ ەمەس. ەگەر سوڭىنان ەرۋگە تۇرارلىق ازامات بولسا، وندا ول ءبارىن دۇرىس جاسايدى. باسقاشا بولۋى مۇمكىن ەمەس. ول باستايدى، مەن ىلەسەم.
سوڭىنان ەرگىڭ كەلەتىن جىگىت كەيدە نازار سالماۋىمەن، ۋاقىت بولمەۋىمەن، ۋىتتى سوزىمەن جانىڭا قاياۋ سالادى. سوسىن ۇزاق ۋاقىت ۇندەمەي ويلانادى. سودان كەيىن كەشىرىم سۇرايدى. شىن جۇرەكتەن. مەن ونى كەشىرەمىن. ءارقاشان كەشىرەمىن. سەبەبى، مەن دە سوندايمىن. مەن دە رەنجىتىپ الامىن. مەن دە كەشىرىم سۇرايمىن. شىن جۇرەگىممەن. ول دا مەنى كەشىرەدى. ويتكەنى، ول دا مەن سەكىلدى. جەر بەتىندەگى ادامداردان ەش ايىرماسى جوق.
سوڭىنان ەرگىڭ كەلەتىن ەر جىگىت ارا-تۇرا شارشايدى. ءوزىنىڭ الەمىندە وقشاۋلانىپ، وڭاشا كەتىپ قالادى. سوڭىنان ەرۋگە تۇراتىن جىگىتتەردىڭ دەنى سولاي ەتەدى. جالعىزدىقتى سەزىنىپ، ءومىر تۋرالى تەرەڭ ويلانعىسى كەلەدى. نەمەسە دوستارىمەن جولىعىپ، وتكەن-كەتكەندى ءسوز ەتكىسى كەلەدى. جاقسى عوي. ءوز ۇڭگىرىنە كىرىپ الىپ، ءومىر تۋرالى تولعانعىسى كەلسە، تۇساۋ بولمايمىن. ءسال تىنىعىپ، جاڭا كۇشپەن، شابىتپەن قايتىپ ورالادى.
سوڭىنان ەرگىڭ كەلەتىن ازامات ءوز سەزىمى تۋرالى كوپ ايتپايدى. باستاپقى كەزدە سۇيەتىنىن بىلدىرتەدى. سەن ونىڭ ومىرىندە وتە ماڭىزدى ادام ەكەنىڭدى سەزەسىڭ. ارى قاراي تەك سەنى باقىتتى ەتەتىن قادامداردى جاسايدى. ايتپايدى. تەك جاسايدى. جۇمىسقا بارادى. ءىسىن دوڭگەلەتەدى. ءبىلىمىن جەتىلدىرەدى. كەيدە اراقاشىقتىقتى ساقتايدى. كەيدە جاقىنداي تۇسەدى. جاقىنداعاندا قاتتى قۇشاقتايدى. كوزىڭە تۋرا قارايدى. ال، سەن بۇل ادامنىڭ سوڭىنان ەرگىڭ كەلەتىنىڭدى عانا سەزەسىڭ. بولدى. ءىشىڭ سەزەدى.
كينوداعىداي ەمەس. وتشاشۋ، قۇشاق گۇل بولمايدى. ءجاي عانا ەتەنە جاقىنىڭ. سەنە الاتىن. وزىڭە سەندىرە الاتىن. ونىڭ قاسىندا ءجاي عانا باقىتتى بولاسىڭ.
ءجاي عانا، سوڭىنان ىلەسكىڭ كەلەتىن ازامات.
نەنى ويلاپ، ۋايىمدايدى دەيسىڭ بە؟ مۇنداي ازامات مەنىڭ ومىرىمدە بولا ما، جوق پا دەگەندى ويلاپ وتىرعانىم جوق. وعان ەش الاڭىم جوق. تەك... مەن ول ارمانداعانداي، سوڭىنان ەرتكىسى كەلەتىندەي ايەلمىن بە؟ بىلمەيمىن. ءبىراق مەن كۇن وتكەن سايىن قۇلپىرىپ كەلەم. ءبىلىمىمدى ەسەلەپ، جانىمنىڭ تەرەڭىنە ءۇڭىلىپ، جاقسىلىق جاساپ، ءومىردى اق تۇسپەن ولشەپ. قۇلپىرا بەرەرىم حاق.
دينا ريچاردس
اۋدارعان شىنار ءابىلدا
پىكىر قالدىرۋ