«باسپانالى بولسام» دەپ تالاپتان­عاندارعا قازىرگى تاڭدا جاقسى مۇمكىن­دىكتەر بار. ءتۇرلى مەملەكەتتىك باعدار­لامالار بويىنشا تىزىمگە تۇرىپ، ءۇيلى بو­لىپ جاتقانداردىڭ قاتارى ءقازىر كوبەيدى. بۇل تۋرالى قامشى پورتالى ايقىن-اقپاراتقا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.

ءوز بەتىنشە جەر تەلىمىن الىپ ءۇي تۇرعىزۋعا تالاپتانىپ جاتقاندار دا از ەمەس. قۇرىلىس قارقىن الۋ ءۇشىن ەڭ باستى قاجەتتىلىكتىڭ ءبىرى – ءتۇرلى قۇ­رىلىس ماتەريالدارى. دوللاردىڭ تەڭ­گەگە قاتىستى باعامى قۇبىلۋىنىڭ بۇل سالاعا دا كەرى اسەرى تيگەنى راس. دەگەن­-مەن، باسپانا تۇرعىزۋعا شىنداپ بەت بۇر­عان­دار «مۇنى ۋاقىتشا قيىندىق» دەپ ۇعىنىپ، باستاعان ىستەرىن ارمەن قا­راي جالعاستىرۋدا. 

ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تا «نۇر­لى جول» باعدارلاماسىندا قۇ­رى­لىس ماتەريالدارىن وندىرۋدە وتاندىق كاسىپورىنداردىڭ ۇلكەن مۇمكىندىگى بارىن ايتىپ وتكەن. ءتىپتى قازاقستاندىق كومپانيالاردىڭ «ەكسپو – 2017» كورمەسى قۇرىلىسى نىساندارىنا بەل­سەنە قاتىسۋى كەرەكتىگىن دە ەسكەرتكەن. 
ءقازىر ەلىمىزدىڭ قۇرىلىس يندۋستريا­سى سالاسىندا 700-گە تارتا ءوندىرىس ورىن­دارى جۇمىس ىستەپ كەلەدى. ولاردىڭ قا­تارى جىل وتكەن سايىن ارتۋدا. دە­گەنمەن، ماماندار ولاردىڭ كوبى بۇگىندە تەك قۇ­رىلىس ماتەريالدارىن وندىرۋمەن عانا شەكتەلىپ وتىرعانىن ايتادى. 
وتاندىق قۇرىلىس ماتەريالدارى­مەن قامتاماسىز ەتۋ ۇلەسىندە ءوسىم بار. ءبىر عانا سەمەنت ءوندىرۋ بويىنشا ەلىمىز سوڭعى ءۇش جىلدا يمپورت كولەمىن 1 ميل­ليون تونناعا دەيىن تومەندەتكەن. ياعني سىرتتان سەمەنت تاسۋ ازايىپ، كەرىسىنشە وتان­دىق ءونىمدى تۇتىنۋ ارتا تۇسكەن. ينۆەستيسيا جانە دامۋ مينيسترلىگى ين­دۋستريالدىق دامۋ جانە ونەركاسىپتىك قاۋىپسىزدىك كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى تيمۋر نۇراشيەۆ «ەگەر قۇرىلىس ماتەريالدارى ونەركاسىبى تۋرالى، ونىڭ ىشىندە سەمەنت ءوندىرىسى جايلى ايتار بولساق، وندا 2013 جىلى 7 ميلليون توننا، ال 2014 جىلى 7،9 ميل­ليون توننا سەمەنت وندىرگەنبىز. بيىل 8 ميلليون توننادان استام سەمەنت ءون­ءدىرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز» دەيدى. قۇ­رى­لىس سالاسىنداعى نەگىزگى ماتەريال بولىپ سانالاتىن سەمەنت ءوندىرۋدىڭ ءوز ەلىمىزدە قارقىن الۋى قۋانتادى. رەسمي وكىلدىڭ ءىرى كاسىپورىندارمەن وتاندىق قۇرىلىس ماتەريالىن پايدالانۋ ءجو­نىندە كەلىسىم جاسالعانىن ايتقانى دا كوڭىلىمىزدەن شىعىپ تۇر. ويتكەنى بۇل دا بولسا وتاندىق وندىرىسشىلەردى قول­داۋدىڭ ءبىر امالى ەكەنى راس. «ەگەر قۇ­رىلىس جايىندا ايتار بولساق، بىزدە وتە اۋقىمدى «نۇرلى جول»، «ايماقتاردى دامىتۋ – 2020» باعدارلامالارى، «ەكسپو – 2017» قۇرىلىس نىساندا­رىنا ءوز قۇرىلىس ماتەريالدارىمىزدى جەتكىزۋ ماقساتىندا جۇمىستار جاساپ جاتىر­مىز. مىسالى، «نۇرلى جول» باعدارلا­ماسى بويىنشا جولدارعا ءوز ەلىمىزدە وندىرىلگەن 500 توننا سەمەنتتى، سونىمەن قاتار 130 توننا بيتۋمدى پايدالا­نۋ­دى ۇسىنىپ وتىرمىز» دەيدى تيمۋر نۇ­راشيەۆ مىرزا. بۇل دا قۇپتار­لىق ءىس. 
راسىمەن دە، كەيىنگى جىلدارى وتان­دىق قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ ءتۇرى دە كوبەيىپ، سونىمەن قاتار ونىڭ ساپاسى دا جاقسارىپ كەلەدى. ساپاسىنا ءمان بەر­مەسە نارىقتا ويىننان شىعىپ قالا­تى­نىن بۇگىندە وندىرىسشىلەر تولىعىمەن تۇسىنگەن. باسەكەگە ساي بولماسا ءونىمدى وتكىزۋ قيىن ەكەنى ايدان انىق. ونىڭ ۇستىنە وزگە ەلدىڭ انتالاعان تاۋار ءوندى­رۋ­شىلەرى ىشكى نارىقتاعى بوس كەڭىستىكتى بىلە قويادى. ويتكەنى تۇتىنۋشى سۇرا­نىسىن قاناعاتتاندىرۋ ءوندىرۋشىنىڭ باستى قاعيداسى. 
يننوۆاسيا جانە دامۋ مينيستر­لىگىنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا، ەلىمىزدە سوڭعى بەس جىلدا 13 ءۇي قۇرىلىسى كوم­بيناتى پايدالانۋعا بەرىلگەن. ونەر­كاسىپ ورىندارى 11 وبلىس پەن استانادا ورنالاسقان. كومبيناتتار «قازاقستان­نىڭ يندۋستريالدىق دامۋ باعدارلا­-ماسى شەڭبەرىندە ىسكە قوسىلعان. جىل سايىن بۇل ونەركاسىپ ورىندارىندا مىڭ­داعان شارشى مەتر قۇرىلىس بۇ­يىمدارى وندىرىلەدى. بۇدان باسقا 2010-2014 جىلدارى بەس سەمەنت زاۋىتى ىسكە قوسىلعان. ولار ەلىمىزدىڭ سەمەنت ءون­دىرىسىنە وزىندىك ۇلەسىن قوسىپ كەلەدى.
كەيىنگى جىلدارى وتاندىق قۇرىلىس سالاسىندا مەتالل جابىندىلارى، پلاس­تيكالىق تەرەزە مەن ەسىكتەر جاساۋ جۇيە­ءلى جولعا قويىلعان. قۇرىلىس ما­تەريالدارىن وندىرۋگە قۇلشىنىس تا­نىتۋدىڭ العاشقى وڭ ناتيجەلەرى قا­ءزىردىڭ وزىندە بىلىنە باستادى. ءقازىر سە­مەنت، بەتون بۇيىمدارىن، جىلۋ ساقتا­عىش ماتەريالدار مەن پلاستماسسا قۇ­بىرلاردى وندىرۋدە جەرگىلىكتى ونەركا­ءسىپ ورىندارى شەتەلدىك ارىپتەستەرى­نەن قالىسار ەمەس. ماسەلەن، 2010 جىلى بار بولعانى 4،7 ميلليون توننا سەمەنت وندىرىلسە، 2014 جىلى بۇل سان 7،9 ميل­ليون تونناعا جەتىپ جىعىلعان. بيىل وسىدان بەس جىل بۇرىنعى كورسەتكىشتى ەكى ەسەلەۋگە جوسپار جاسالعان. جۇيەلى، جوسپارلى جۇمىس قاشاندا وڭ ءناتي­جەسىن بەرەتىنىنە تاعى دا كوز جەتكىزىپ وتىرمىز.