ەرتە، ەرتە، ەرتەدە، العاش دۇنيە جاراتىلعان كەزدە بارلىق ءپىر اتاۋلى جەر بەتىندە جينالىپتى. بۇلار جاندىكتەردى، بالىق پەن ۇلۋدى، حايۋاناتتاردىڭ ءتۇر-تۇرىن جاراتىپتى. ەڭ سوڭىندا پىرلەر كەڭەسە كەلە «وزىمىزدەن اۋمايتىن ادامزات دەگەن جاراتىلىس يەسىن جاسايىق» دەپ ۇيعارىپتى.
پىرلەر دۋىلداسا وتىرىپ، سازدى يلەپ، بالشىقتان ادامنىڭ بىرنەشە بەينەسىن جاساپ، ونى كەپتىرۋ ءۇشىن كۇن كوزىنە قويىپتى. كەنەت جاڭبىر جاۋادى. پىرلەر ۋلاپ-شۋلاپ، ساز مۇسىندەردىڭ اياق-قولدارىن بۇكتەپ، جاشىككە سالادى. ساز مۇسىندەر ءبۇلىنىپ، قيقى-جيقى كەيىپكە ءتۇسىپتى. مۇگەدەك جانداردىڭ دۇنيەگە كەلۋى دە ءدال وسىدان باستالعان ەكەن...
ادام بالاسى جاراتىلعان سوڭ، ونى جەلەپ-جەبەپ جۇرەتىن ءپىردى انىقتار كەزدە اسپان ءپىرى مەن تەڭىز ءپىرىنىڭ اراسىندا تالاس تۋادى.
- جەر بەتىندە ادامدى ءوربىتۋ كەرەك دەگەن باستامانى باسقا ەمەس، مەن كوتەردىم ەمەس پە؟! - دەيدى اسپان ءپىرى.
- جوق، سول ادامعا تىرشىلىك رۋحىن - جاندى سالعان باسقا ەمەس - تەڭىز ءپىرى!
اسپان ءپىرى مەن تەڭىز ءپىرى وسىلايشا ۇزاق داۋلاسىپتى.
سول كەزدە اسپان ءپىرى قۋراعان ەكى اعاشتى الىپ كەلىپ، مىنانداي ۇسىنىس ايتىپتى:
- قانەكي، مىنا قۋراعان اعاشتارعا قايسىمىز گۇل بىتىرسەك، سونىمىز ادامنىڭ يەسى بولايىق. قۋراعان اعاشتاردى جاستىعىمىزدىڭ استىنا جاستاپ ۇيىقتايىق. تاڭەرتەڭ كىمنىڭ اعاشى گۇلدەپ تۇرسا، سول ادامنىڭ يەسى دە بولادى.
ءسويتىپ، اسپان ءپىرى مەن تەڭىز ءپىرى ءبىر-بىر اعاشتان باسىنا جاستانىپ ۇيقىعا كەتىپتى. ءتۇن ورتاسىندا اسپان ءپىرى كوزىن اشىپ قاراسا، جاستىعىنىڭ استىنداعى قۋراعان اعاش سول قالىپتى، ال تەڭىز ءپىرىنىڭ جاستىعىنىڭ تۇبىنەن ادەمى گۇل كورىنەدى. اسپان ءپىرى اسقان ەپتىلىكپەن اعاشتاردى الماستىرىپ قويادى دا، قايتادان ۇيقىعا كەتەدى.
تاڭ اعارىپ اتقاندا اسپان ءپىرى كورپەسىن ءتۇرىپ، ءتىل قاتتى:
- مىنە، مەنىڭ جاستىعىمنىڭ تۇبىندەگى اعاش گۇلدەپ تۇر. ەندى ادامنىڭ يەسى مەن بولامىن!
سوندا تەڭىز ءپىرى اۋىر كۇرسىنىپ بىلاي دەپتى:
- مەنىڭ جاستىعىمنىڭ استىنداعى اعاش قانا گۇلدەۋى كەرەك ەدى. ويتكەنى، مەندە ىلعال بار عوي. سۋسىز گۇلدەگەن اعاشتى ءبىرىنشى رەت كورىپ تۇرمىن... دەمەك، ادامزاتتىڭ ءومىرى دە اسا قايشىلىقتى، تۇسىنىكسىز بولادى. ەندى بۇل دۇنيەدە ۇرىلار مەن قاراقشىلاردىڭ سان ءتۇرى پايدا بولادى. ەندى ادىلەتتى ادامدار ەمەس، تەك ۇرىلار مەن قاراقشىلار عانا بايتىن بولادى. ادامزات ءبىر-بىرىن قىرىپ جويىپ، ءتۇتىپ جەپ، ءبىرىن-بىرى تونايتىن بولادى. ولار بۇلدىرۋگە، بۇزۋعا بەيىم تۇراتىن بولادى.
ول وسىنى ايتتى دا تەڭىزىنە كەتتى. سودان باستاپ اسپان ءپىرى ادامعا يەلىك ەتەتىن بولىپتى. تەڭىز ءپىرىنىڭ بولجامى دا اينا- قاتەسىز جۇزەگە اسىپ كەلەدى دەيدى...
جاپون تىلىنەن اۋدارعان
شارافات جىلقىبايەۆا
پىكىر قالدىرۋ