امانبەك جۇمىروۆ، اتىراۋ وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى:
اۋەلگى بايلىق – دەنساۋلىق. ۇلت ساۋلىعى – بولاشاق كەپىلى ەكەنىن ەلباسى دا ءجيى اۋىزعا الادى. انا مەن بالا دەنساۋلىعى، قاتەرلى ىسىكتىڭ، تۋبەركۋلەز اۋرۋىنىڭ الدىن الۋ، مەديسينالىق-سانيتارلىق العاشقى كومەك جۇمىستارىن دامىتا ءتۇسۋ – بۇگىندە كۇن تارتىبىندە تۇرعان جۇمىستار. وسى ورايدا، اتىراۋ وڭىرىندەگى قىزمەتكەرلەردىڭ اتقارىپ جاتقان جۇمىستارى جونىندە اتىراۋ وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى امانبەك جۇمىروۆپەن سۇحباتتاسقان ەدىك. 
– ءقازىر مەديسينالىق-سانيتارلىق العاش­قى كومەك كورسەتۋگە باسىمدىق بەرىلۋدە. اتى­راۋ وبلىسىندا اۋرۋدىڭ الدىن الۋمەن اينا­لىساتىن مۇنداي مەكەمەلەر جەتكىلىكتى مە؟
– وبلىستىڭ مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساق­تاۋ جۇيەسىندە 121 مەديسينالىق-ساني­تارلىق العاشقى كومەك (بۇدان ءارى مساك) ۇيىمى جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ اراسىندا 55 دارىگەرلىك امبۋلاتوريا، 6 فاپ، 46 مەدپۋنكت، 7 قالالىق ەمحانا مەن 7 اۋداندىق ەمحانالىق بولىمشە بار. وسى ۇيىمداردىڭ بارلىعى جانە تاعى ءبىر جەكە مەديسينالىق ۇيىم وبلىس بويىنشا تۇرعىندارعا «تەگىن مەديسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدى كولەمى» شەڭبەرىندە مەديسينالىق قىزمەت تۇرلەرىن كورسەتۋدە. مىسالى، 2014 جىلى امبۋلاتو­ريالىق-ەمحانالىق كومەك ۇيىمدارىندا 3 ملن 650 مىڭ ادام (2013ج. – 3 ملن 480 مىڭ) قارالعان، 2013 جىلمەن سالىستىرعاندا، قا­را­لۋشىلار سانى 5 پايىزعا ارتقان. 16 دەر­بەس مەملەكەتتىك مساك ۇيىمدارىنىڭ 14ء-ى (87،5%) شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ قۇقىعىنا اۋىستىرىلعان.
2015 جىلعا جوسپارلانعان مساك دەڭ­گەيىندە انا مەن بالا ءولىمىن بولدىرماۋ، وكپە تۋبەركۋلەزىن ەرتە انىقتاۋ دەڭگەيىن 70،6 پايىزعا، سىرتقى بەلگىلەرى بار قاتەرلى ىسىك تۇرلەرىن ەرتە انىقتاۋ دەڭگەيىن 90 پايىز­عا دەيىن ارتتىرۋ، قان اينالىمى جۇيە­ءسى اۋرۋلارىنان اسقىنۋلارمەن گوسپيتا­ليزا­سيالاۋ دەڭگەيىن 53 پايىزعا تومەندەتۋ، قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىنا نەگىزدى شاعىم­داردى مۇلدەم بولدىرماۋ تۇپكىلىكتى ناتيجە ينديكاتورلارىن ورىنداۋ باعىتىندا جۇيەلى جۇمىستار اتقارىلۋدا.
–الدىن الۋ شارالارىنىڭ ءبىرى – سكري­نينگتىك تەكسەرۋ. مۇنداي پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋدە اۋىل تۇرعىندارى قانشالىقتى بەل­سەن­دىلىك تانىتادى؟
– 2011 جىلدان باستاپ جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان ۇلتتىق سكرينينگتىك باعدارلاما نە­گىزىندە تۇرعىنداردىڭ جەكەلەگەن توپ­تارىنا پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋ جۇمىستارى ءجۇر­گى­ءزىلىپ جاتىر. ۇلتتىق سكرينينگ جۇيەسى بو­يىنشا سىرقاتتىڭ الدىن الۋ ماقساتىمەن بالا­لاردى تەكسەرۋ، ەرەسەكتەردىڭ گلاۋكوما، قانت ديابەتى، جۇرەك-قان اينالىمى اۋرۋىن، تىكىشەك، وڭەش جانە اسقازان، قۋىق استى بەزىنىڭ قاتەرلى ىسىكتەرىن، ايەلدەردىڭ ءسۇت بەزدەرى، جاتىر موينىنىڭ قاتەرلى ىسىگىن ەرتە انىقتاۋ ماقساتىندا بەلگىلى ءبىر جاس توبىنداعى ادامدارعا مەديسينالىق تەك­سە­رۋ­لەر، انىقتالعان اۋرۋلاردى ەسەپكە الۋ، ساۋىقتىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. 
2014 جىلى وبلىس بويىنشا 316 818 ادام سكرينينگتىك تەكسەرۋلەردەن ءوتتى. ءناتي­جە­ءسىن­دە، 19 845 ناۋقاس (6،3%) انىقتالىپ، ونىڭ ىشىنەن 10 704ء-ى (54%) ەسەپكە الىندى. 
2015 جىلدىڭ 9 ايى ىشىندە وسى جىلعا جوسپارلانعان 402 022 ادامنىڭ 219 395ء-ى (54،6%) تەكسەرۋدەن ءوتتى، انىقتالعان ناۋقاس سانى 10953 (3،8%) ادام، ونىڭ ىشىندە 3814 (34،8%) ادام ەسەپكە الىندى. بيىلعى سكرينينگتىك تەكسەرۋ جوسپارىنىڭ ىشىندە سەلولىق تۇرعىنداردىڭ ۇلەسى – 50 پايىز.
– وبلىستا مەديسينا سالاسىنىڭ مامان­دارى جەتكىلىكتى مە؟ قانشا مەديسينالىق مە­كەمە جۇمىس ىستەيدى؟ 
– وبلىس بويىنشا مەملەكەتتىك دەن­ساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىندە 166 مەديسينالىق ۇيىم بار، ونىڭ ىشىندە 11 وبلىستىق، 19 قالالىق،136 سەلولىق جەردە (29 ستاسيو­نارلىق ۇيىم، قۇرامىندا 55 دارىگەرلىك امبۋلاتوريا، 6 فاپ، 46 مەدپۋنكتى بار، 7 قالالىق ەمحانا مەن 7 اۋداندىق ەمحانالىق بولىمشەلەر، 12 باسقا ۇيىمدار). 
ءوڭىردىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنىڭ ءبىرى – دارىگەر كادر­لار­دىڭ جەتىسپەۋشىلىگى. اتىراۋ وبلىسى بويىن­شا قازىرگى ۋاقىتتا 144 دارىگەر جەتىسپەيدى. ونىڭ 97ء-ى (67%) قالالىق جەردە ورنالاسقان مەديسينالىق ۇيىمدارعا، 47ء-ى (33%) – اۋىل­دىق ۇيىمدارعا قاجەت. ءبىزدىڭ سالاعا جالپى تاجىريبە دارىگەرلەرى، انەستەزيولوگ-رەانيماتولوگتار، اكۋشەر-گينەكولوگتار، نەوناتولوگتار، فتيزياترلار جانە ت.ب. دارىگەرلەر اسا قاجەت. 
سوڭعى 4 جىلدا 175 دارىگەر كەلىپ جۇمىس­قا ورنالاستى، ونىڭ ىشىندە 105ء-ى – جاس ما­مان­دار، 60-ى – شاقىرتۋمەن كەلگەندەر. 2015 جىلى 20 جاس مامان كەلىپ، جۇمىسقا ور­نا­لاستى. دارىگەر كادرلاردىڭ جەتىسپەۋشى­ءلى­گى ماسەلەسىن شەشۋدىڭ بەلسەندى شارالارى­نىڭ ءبىرى – مامانداردى تۇرعىن ۇيمەن قام­تا­­ما­سىز ەتۋ. سوڭعى جىلدارداعى وبلىس بيۋد­جەتى­نەن اۋىلدىق جەرلەردە تۇراتىن ءدارى­گەر مامان­داردى تۇرعىن ۇيمەن قامتۋ باعىتىندا جاسالىپ جاتقان شارالار ما­مان­داردىڭ تۇ­راق­تاپ، دارىگەر جەتىسپەۋ­ءشى­لىگىن تومەندەتۋگە زور قولداۋ بولۋدا. ايتا كە­تەيىن، دارىگەر جە­تىسپەۋشىلىگى سوڭعى 3 جىلدا 30%-عا ازايدى. وبلىستاعى بيۋدجەت­تىك مەكەمەلەردە جۇمىس ىستەيتىن، ونىڭ ءىشىن­دە دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇي­ىمدارىنىڭ مامان­دا­رى­نا جەرگىلىكتى بيۋد­جەتتەن پاتەر­لەر بەرىلىپ جاتىر. 2014-2015 جىلدارى اتىراۋ قالا­سىنداعى مەدي­سينا­لىق ۇيىمداردا جۇمىس ىستەيتىن 29 مامانعا قىزمەتتىك پاتەر بەرىل­سە، اۋداندارداعى دەن­ساۋلىق ساقتاۋ ۇيىم­دارىندا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن 35 ءدارى­گەر مەن 12 ورتا مەديسينا قىز­مەتكەرلەرى قىزمەتتىك پاتەرگە يە بولدى. سوڭعى 2 جىلدا اۋىل­دىق جەردەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىم­دا­رىنا جۇ­مىسقا بارعان 89 مامان «ديپلوممەن – اۋىل­عا» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بو­يىن­­شا كو­تەرمە جاردەم­اقى، 25 مامان ءتو­مەن پاي­ىز­دى تۇرعىن ءۇي نەسيەسىن السا، 2015 جىل­­­دىڭ 7 ايى ىشىندە 12 مامان كوتەرمە ءجار­دەماقى جانە 5 مامان تۇرعىن ءۇي نەس­يەسىن الدى. 
– باس پارتيانىڭ «ارداگەرلەردى ارداق­تايىق»، «كەدەرگىسىز كەلەشەك» جوبالارى بو­يىن­شا وڭىردە قانداي جۇمىستار اتقارىلۋدا؟ 
– وبلىستاعى امبۋلاتوريالىق-ەمحا­نالىق ۇيىمداردا ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرى مەن 65 جاستان اسقان ازامات­تاردى ۇنەمى مەديسينالىق قىزمەتپەن قامتۋ ءىس-شارالار جوسپارىنا ەنگىزىلگەن. 
2014 جىلى ديسپانسەرلىك ەسەپتە بولعان 96 ۇلى وتان سوعىسىنىڭ مۇگەدەگى مەن قاتىسۋشىلارى 100% كەشەندىك مەديسي­نا­لىق تەكسەرۋمەن جانە ستاسيونارلىق ەمدەۋ­مەن قامتاماسىز ەتىلسە، ساناتورلىق-كۋرورت­تىق ەممەن 25 ادام قامتاماسىز ەتىلدى. 
وبلىستاعى بارلىق مەديسينالىق ۇيىم­دار مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردىڭ مەكە­مە­لەرگە كەدەرگىسىز كىرىپ-شىعۋى ءۇشىن پان­دۋس­­تارمەن جابدىقتالعان.
– مەديسينا سالاسىنداعى جاڭا­لىق­تار­دىڭ ءبىرى – ەلىمىزدە جالپى ءتاجىري­بەلىك دارىگەر (وتباسىلىق دارىگەر) قىزمەتى ەنگىزىلدى. بۇعان قاتىستى سان ءتۇرلى پىكىرلەر دە ايتىلدى. ءقازىر وبلىس مۇنداي جۇيەگە اۋىستى ما؟ وتباسى ءدارى­گەرلەرى بار ما؟ 
– وبلىستىڭ مساك ۇيىمدارىندا جال­پى سانى 622 دارىگەر، 1995 ورتا مەديسينا­لىق قىزمەتكەر قىزمەت ەتسە، ونىڭ ىشىندە ۋچاس­­كە­لىك قىزمەتتە 222 دارىگەر، 523 ورتا مە­دي­سينالىق قىزمەتكەر جۇمىس ىستەپ جاتىر.
مساك ۇيىمدارىنداعى دارىگەر لاۋا­زىمدارىنىڭ تولىقتىرىلۋ (ۋكومپلەك­تو­ۆان­نوست) كورسەتكىشى 78،6 پايىز بولسا، ورتا مەديسينالىق قىزمەتكەرلەر لاۋازىمدارى­نىڭ تولىقتىرىلۋ كورسەتكىشى – 90،2 پايىز. ۋچاسكەلىك قىزمەتتەگى جالپى تاجىريبە دارىگەرلەرىنىڭ ۇلەسى 70 پايىز، سونىمەن رەسپۋبليكا بويىنشا الدىڭعى لەكتەمىز.
– 2011-2015 جىلدارعا ارنالعان «سالا­ماتتى قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بويىنشا قانداي جۇمىستار اتقارىلدى جانە الداعى جىلدارى قانداي جۇمىستار كۇتىپ تۇر؟ 
– دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەتىندەگى باستى كورسەتكىش – ازاماتتاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاق­تىعىنىڭ ءوسۋى بولسا، سوڭعى 3 جىل ىشىندە وبلىس ازاماتتارىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى 2،2 جاسقا ۇزارىپ، «سالاماتتى قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى 2015 جىلعا بەل­گى­لەگەن مەجە 70 جاستان استى. قازىرگى ۋاقىت­تا وبلىس تۇرعىندارىنىڭ جاسى 71،8 جاسقا جەتەدى (ق ر بويىنشا 71،62 جاس).
وبلىستىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا 2014 جىلدىڭ قورىتىندىسىن 2013 جىلدىڭ قورىتىندىسىمەن سالىستىرعاندا، كەلەسى­دەي وڭ وزگەرىستەر بايقالدى: دەموگرافيالىق كورسەتكىشتەر وڭ ديناميكا كورسەتىپ، انا مەن ءسابي ءولىمى تۇراقتادى. نەگىزگى دەنساۋلىق ساقتاۋ كورسەتكىشتەرىنە كەلسەك: العاشقى اۋرۋشاڭدىق، تۋبەركۋلەز، قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارىنىڭ جانە وسى اۋرۋلاردان ءولىم كورسەتكىشتەرى تومەندەدى.
وبلىس حالقى ءولىمىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىن زەرتتەسەك، 1 ورىندا – قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارى (21،3%)، 2 ورىندا – قاتەرلى ىسىك اۋرۋلارى (15،0%)، 3 ورىندا – جاراقاتتانۋ مەن ۋلانۋشىلىق (11،0%) تىركەلىپ وتىر.
ۇلت دەنساۋلىعىن نىعايتۋعا باعىتتالعان بىرنەشە تاپسىرمالار نەگىزىندە اتقارىلار جۇمىستاردىڭ كولەمى اۋقىمدى. الداعى ۋاقىتتا دا حالىققا كورسەتىلەتىن مەديسي­نا­لىق قىزمەتتىڭ ساپاسىن جانە ەمدەۋ مەكە­مەلەرىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازا­سىن ودان ارى جاقسارتۋ باعىتىنداعى ءىس-شارالار ءوز جالعاسىن تابادى.
 
                                   وبلىستا كۇردەلى  وپەراسيالار دا جاسالادى
 
اتىراۋ وبلىسىنىڭ مەديسينالىق ۇيىمدارىندا سوڭعى 4-5 جىلدان بەرى بۇرىن تەك رەسپۋبليكالىق كلينيكالاردا جاسالاتىن جوعارى مامانداندىرىلعان مەديسينالىق كومەك تۇرلەرىنە جاتاتىن وپەراسيالار جاسالۋدا. جىل ساناپ، وبلىستا جوعارى مامانداندىرىلعان وتا تۇرلەرىن كورسەتەتىن مەديسينالىق ۇيىمدار سانى دا، جوعارى بىلىكتى مەديسينالىق كومەك تۇرلەرى دە ارتىپ كەلەدى. 
ول ءۇشىن قاجەتتى قوندىرعىلار الى­نىپ، رەسپۋبليكالىق ورتالىقتاردان بىلىكتى ماماندار شاقىرتىلىپ، جەر­گىلىكتى ماماندار بىلىمدەرىن ارتتىرعان. 

قازىرگى ۋاقىتتا 7 مەديسينالىق ۇيىم، ونىڭ ىشىندە 2 جەكە مەكەمە جوعا­رى كاسىبي مامانداندىرىلعان وپەراسيا تۇرلەرىن جاسايدى. جىل باسىنان بەرى وبلىستا جاسالعان جوعارى ماماندان­دى­رىلعان وپەراسيالاردىڭ سانى بىلتىر­عى جىلمەن سالىستىرعاندا 1،4 ەسە ءوسىپ وتىر. ونىڭ ىشىندە: اشىق جۇرەكتە قان تامىرلارىن اۋىستىرۋ، بىتەلگەن قان تامىرلارىن اشىپ، ستەنتتەۋ، جۇرەك تا­مىرلارىن رەنتگەنمەن زەرتتەۋ، قاتارى­نان 3 نەمەسە 4 قان تامىرىن اورتوكورو­نارلىق شۋنتتەۋ (ۇشتاستىرۋ)، تۋا ءبىت­كەن، كەيىن پايدا بولعان جۇرەك كلا­پان­دارىن اۋىستىرۋ (ۆۋلۆوپلاستيكا كلاپانوۆ سەردسا)، تىزە-جامباس بۋىندا­رىن تولىعىمەن اۋىستىرۋ، دەنە قۇرىلى­سىنا زاقىم كەلتىرمەي، شاعىن تەسىكتەر ارقىلى ىشكى قۇرىلىسقا وپەراسيا جا­ساۋ، كۇردەلى گينەكولوگيالىق وپەرا­سيا­لار، كوز قاراشىقتارىن (حرۋستاليكتەرىن) اۋىستىرۋ، كوزدىڭ لازەرلىك وپەراسيالارى جاسالۋدا. 
وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقار­ماسى ارقىلى جوعارى ماماندان­دىرىل­عان مەديسينالىق كومەك الۋعا 1261 سۇرانىس تۇسكەن، ونىڭ 1047ء-سى اۋرۋحاناعا جاتقىزىلعان. 
ماقسات – حالىققا كورسەتىلەتىن مەديسينالىق قىزمەتتىڭ قولجەتىمدىلىك دەڭگەيىن كوتەرۋ. پاسيەنتتەردى قولداپ، ارىز-شاعىمداردىڭ كولەمىن ازايتۋ ءۇشىن مەديسينالىق قىزمەتتەردىڭ ءقاۋىپ­سىزدىگى مەن ساپاسىن قاداعالايتىن ار­نايى ىشكى اۋديت جۇيەسى قۇرىلعان. ىشكى اۋديت جۇيەسى قىزمەتكەرلەرى تۇرعىن­دار­دىڭ اراسىندا ەمحانا جۇمىسىن باعالاۋ ءۇشىن سۇراقنامالار جۇرگىزۋدى، پاسيەنت­تەردىڭ ساپالى جانە ءقاۋىپسىز مەديسي­نالىق قىزمەتتەرمەن قامتاماسىز ەتى­ءلۋىن، پاسيەنتتەردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ، مەديسينالىق ەتيكانىڭ ساقتالۋىن باقىلاۋ جۇرگىزۋدى ۇيىمداستىرۋدا. سەنىم تەلەفونى، ەمحانا سايتى، ارىز-شاعىم جاشىكتەرىنە تۇسكەن حاتتاردىڭ تەز ارادا شەشىمىن تابۋدى قولعا العان. مەديسينالىق قىزمەتتىڭ ساپاسىنا ىشكى جانە سىرتقى ساراپتاۋ جۇرگىزۋ جونىندەگى جوسپارى بەكىتىلگەن.
 
                    3 جىلدا 23 دەنساۋلىق ساقتاۋ نىسانى پايدالانۋعا بەرىلدى
 
سوڭعى 3 جىلدا اتىراۋ وبلىسىنىڭ اۋماعىندا 23 دەنساۋلىق ساقتاۋ نىسانى سالىنىپ، پايدالانۋعا بەرىلدى. ونىڭ ىشىندە 19 نىسان «350 دارىگەرلىك امبۋلاتوريا، فەلدشەرلىك-اكۋشەرلىك پۋنكت جانە ەمحانالار» باعدارلاماسى بويىنشا بەرىلگەن. 

بىلتىرعى جىلى وبلىستىق بالا­لار اۋرۋحاناسى تولىق قايتا جاراق­تاندىرىلۋدان ءوتىپ، جاڭا حيرۋرگيالىق كورپۋس سالىندى. ودان باسقا، رەسپۋب­ليكا بويىنشا العاشقى تيپتىك جوباعا جاتاتىن جيتس (سپيد) ورتالى­عى­نىڭ جاڭا عيماراتى جانە جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن ماحامبەت اۋدانىنان اۋىسىمىنا 25 كەلۋشىگە ارنالعان  1 امبۋلاتوريا سالىنعان. 
بيىلعى جىلى يندەر اۋدانىندا اۋىسىمىنا 100 كەلۋشىگە ارنالعان ەمحانانىڭ قۇرىلىسى اياقتالىپ پاي­دالانۋعا بەرىلسە، جىل سوڭىنا دەيىن وسىنداي ەمحانا گەولوگ پو­سەل­كەسىنەن بەرىلمەك ەكەن. سونداي-اق 180 كەر­ەۋ­ەت­تىك وبلىستىق ينفەك­سيالىق اۋرۋ­حا­نانىڭ قۇرىلىسى اياقتالماق. 
 
                                                         ستاتيستيكا سويلەيدى:
اتىراۋ وبلىسىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا 2014 جىلدىڭ قورىتىندىسىن 2013 جىلدىڭ قورىتىندىسىمەن سالىستىرعاندا، وڭ وزگەرىستەر بايقالدى:
– دەموگرافيالىق كورسەتكىشتەر (1000 ادامعا شاققاندا) تۇراقتى بولدى: تۋۋ مەن تابيعي ءوسىم كورسەتكىشتەرى بىلتىرعى دەڭگەيدە قالىپ، 28،6 مەن 22،4 بولعان. جالپى ءولىم كورسەتكىشى 5،0 پايىزعا تومەندەگەن، كورسەتكىش – 6،1. 
– انا ءولىمىنىڭ كورسەتكىشى (100 مىڭ ءتىرى تۋىلعاندارعا شاققاندا) 76 پايىزعا تومەندەدى؛ 
– ءسابي ءولىمى 16،8%-عا تومەندەدى، 
– العاشقى اۋرۋشاڭدىق كورسەتكىشى 1،4 پايىزعا تومەندەدى، 
– تۋبەركۋلەزبەن اۋرۋشاڭدىق كورسەتكىشى 6،4 پايىزعا تومەندەدى،
– تۋبەركۋلەزدەن ءولىم كورسەتكىشى 30 پايىزعا تومەندەدى، 
– قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارىنىڭ كورسەتكىشى 6،6%-عا تومەندەدى، – قان اينالىمى جۇيەسى اۋرۋلارىنان ءولىم كورسەتكىشى 23%-عا تومەندەدى، 
– قاتەرلى ىسىك اۋرۋلارىنىڭ كورسەتكىشى 5 پايىزعا وسكەن،
– قاتەرلى ىسىكتەن ءولىم كورسەتكىشى 3،4 پايىزعا تومەندەدى، 
– سابيلەر ءولىم-جىتىمى 12 پايىزعا تومەندەدى.
دەموگرافيالىق كورسەتكىش تۇراقتى. تۋۋ مەن تابيعي ءوسىم كورسەتكىشتەرى بىلتىرعى دەڭگەيدە قالىپ، جىل باسىنان بەرگى حالىق سانىنىڭ ءوسۋ قارقىنى 1،3 پايىز بولعان.
 
                     انا مەن بالانىڭ دەنساۋلىعى – قاشاندا دارىگەر نازارىندا
 
وڭىردە انا مەن ءسابي ءولىمى كورسەتكىشىن تومەندەتۋ باعىتىندا جۇيەلى جۇمىستار اتقارىلۋدا. ءسابي ءولىمى كورسەتكىشى جىل سايىن تومەندەپ كەلەدى. 
اتىراۋ وبلىستىق پەرزەنتحانا بازا­سىن­دا سوڭعى 6 جىلدان بەرى جىلىنا 2 رەت ليتۆا رەسپۋبليكاسىنان تاجىريبەلى ما­مان­دار كەلىپ، اكۋشەرلىك جانە نەونا­تولوگيا تاقىرىپتارىندا سەمينارلار، شەبەرلىك-سىنىپتارىن وتكىزۋدە. انا مەن بالا ۇلت­تىق عىلىمي ورتالىعىنان كۋرا­تور ما­مان­دار مەتوديكالىق جانە پراكتي­كا­لىق كومەك كورسەتىپ كەلەدى. رەسپۋبلي­كا­­لىق جانە وبلىستىق ۇيىمدارداعى ءتا­­ءجى­ريبەلى مامانداردان اۋىر جاعداي­داعى ايەلدەر مەن بالالارعا كەڭەستەر الىنۋ جولعا قويىلعان. 

2014 جىلى وبلىستىق بالالار اۋ­رۋحا­ناسى تولىق قايتا جاراقتاندىرىلۋدان وتسە، بيىلعى جىلى وبلىستىق پەرزەنت­حا­نا­عا كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزىلىپ، پەرزەنت­حانا بازاسىنان پەريناتالدى ورتالىق اشىلدى. 
ايتا كەتۋ كەرەك، وبلىس اۋماعىندا 2014-2020 جىلدارعا ارنالعان تۋبەر­كۋ­لەز­بەن كۇرەسۋ جونىندەگى كەشەندى جوسپار جۇزەگە اسىرىلۋدا. جىلجىمالى فليۋ­ورو­قوندىرعىلار ارقىلى وبلىستىڭ شال­عاي ەلدى مەكەندەرىندە تۇراتىن تۇر­عىندار تەكسەرىسپەن قامتىلۋدا.
بيىلعى جىلدىڭ 8 ايى ىشىندە الەۋ­مەت­تىك قامسىزداندىرۋ بولىمدەرى ارقىلى وبلىس بويىنشا 63 ناۋقاسقا جالپى سوماسى 1،5 ملن تەڭگە كولەمىندە كومەك كورسەتىلدى. ءقازىر ەمدەۋگە جاتقىزۋ پورتال ارقىلى جۇزەگە اسادى. پورتال باعدارلا­ماسى – بۇل تەگىن مەديسينالىق كومەكتىڭ كەپىلدى كولەمى نەگىزىندە ءبىرىڭعاي ەلەك­ترون­دى تىركەۋ جۇيەسى، ەسەپكە الۋ، وڭدەۋ جانە جوسپارلى تۇردە اۋرۋحاناعا ناۋ­قاس­تاردى جولداۋ. قازىرگى تاڭدا وڭىرلىك ەم­دەۋ­گە جاتقىزۋ بيۋروسى – پورتال باعدار­لاماسى بويىنشا 38 مەديسينالىق مەكە­مە، ونىڭ ىشىندە 15 اۋرۋحانا جانە 23 ەمحانا جۇمىس ىستەيدى. ەمحانالاردىڭ مەديسينا قىزمەتكەرلەرى اۋرۋحانانىڭ بوس توسەك ورنى تۋرالى، ناۋقاستاردى جوس­پارلى اۋرۋحاناعا جاتقىزۋ ءۇشىن كۇتۋ پاراعى مەن ناۋقاستاردىڭ اۋرۋحاناعا جاتقىزىلعانى تۋرالى كۇندەلىكتى اقپا­رات الا الادى. 
2015 جىلدىڭ 6 ايىندا «ەمگە جاتقىزۋ بيۋروسى» پورتالىنا 13 356 سۇرانىم ءتۇس­كەن، ونىڭ ىشىندە 7701 سەلولىق جەردەگى تۇرعىنداردان بولعان. بارلىق بولعان سۇرانىمنىڭ 92،6 پايىزى اۋرۋحانالارعا جاتقىزىلعان. 
 
                                     زاماناۋي قۇرال-جابدىقتار الىندى
 
سوڭعى 5 جىلدا وبلىستىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا بولىنگەن قارجىنىڭ كولەمى 1،6 ەسە ارتىپ وتىر. ايماقتىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا كوپتەگەن ەمدەۋ ورىندارى سالىنىپ جانە وعان قاجەتتى قۇرىلعىلار ساتىپ الىنعان.

اتاپ ايتقاندا، سوڭعى جىلدارى كوپ­تەگەن مەملەكەتتىك ەمدەۋ مەكەمەلەرى بيۋد­جەت جانە دەمەۋشىلىك كومەك ارقىلى ءقازىر­گى زامانعى قۇرىلعىلارمەن جاب­دىق­تالعان. وبلىستىق ونكولو­گيا­لىق ديس­پان­سەرى مەن وبلىستىق بالالار اۋرۋ­حاناسى سوڭعى ۇلگىدەگى 64 ءتىلىمدى (سرەزنىي) توموگرافپەن جابدىقتالسا، وبلىستىق كارديولوگيالىق ورتالىعىنا 128 ءتىلىمدى توموگراف الىنعان. سونداي-اق، كارديو­لوگيالىق ورتالىعىنا ەكس­پەرت كلاستى ۋدز (ۋزي) اپپاراتى، اريت­مولوگيالىق اۋرۋلاردى جوعارى دەڭ­­گەيدە انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ەفي لابوراتوريا كوندىرعىلارى سا­تىپ الىن­سا، وبلىستىق اۋرۋحانا مەن ونكولو­گيالىق ديسپانسەر­لەرگە دە ەكس­پەرت كلاستاعى ۋدز (ۋزي) اپ­­پاراتتارى مەن اس قورىتۋ ورگان­دارى­نىڭ اۋرۋلارىن ەرتە انىقتايتىن قازىرگى زامانعى فيبرو-گاسترو-دۋودەنو كولو­نوسكوپ، سينكتەلگەن مامموگراف قون­دىرعىلارى الىندى. 2014 جىلى وبلىس­تىڭ مەديسي­نالىق ۇيىمدارىنا بارلىعى 39 اۆتوكولىك، ونىڭ ىشىندە 14ء-ى جەدەل جاردەم قىزمەتىنە الىنسا، 2015 جىلى اتىراۋ قالالىق جەدەل جاردەم ستانسيا­سىنا 20 ارنايى اۆتوكولىك الىنعان.
 
                                         جەدەل جاردەمدەگى جاڭا جۇيە 
 
اتىراۋ قالاسىندا 2013 جىلعا دەيىن تەك 13 بريگادا جۇمىس ىستەسە، ءقازىر 25 جەدەل جاردەم بريگاداسىنا قاراجات ءبولىندى. 

اتىراۋ قالاسىنىڭ جەدەل جاردەم ستانسياسى قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگى مەن جەدەلدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن 2014 جىلى ديسپەچەرلىك ءپۋلتتى باسقارۋدى اۆتوماتتاندىرۋ جۇيەسى ەنگىزىلگەن. بىلتىرعى جىلى وبلىس بويىنشا جەدەل جاردەم قىزمەتىنە 15 ارنايى اۆتوكولىكتەر ساتىپ الىنسا، بيىل اتىراۋ قالالىق جەدەل جاردەم ستانسياسىنا جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن 20 اۆتوكولىك ساتىپ الىندى. قالادا ورنالاسقان جەتى ەمحاناعا جەدەل جاردەم كومەگىن كورسەتۋدىڭ ارنايى باعدارلامالىق كەشەندەرى ورناتىلىپ، كۇندىزگى جۇمىس ۋاقىتىنداعى كەيبىر شاقىرتۋلار ەمحاناعا جولدانۋدا. ەمحانالار ارنايى بريگادالارمەن وسى شاقىرتۋلاردى وزدەرى قارايدى. جەدەل جاردەم بريگادالارىنىڭ بارلىعى راديوبايلانىسپەن، GPS ناۆيگاسياسىمەن قامتىلعان. 

دەرەككوز: "ايقىن-اقپارات"