تاۋەلسىز جۋرناليست روبين اكرويد سەنساسيالىق مالىمدەمە جاسادى. ول الەمنىڭ جارتىسىن وزىنە باس يگىزگەن موڭعول قولباسشىسى شىڭعىس حاننىڭ ناقتى جەرلەنگەن جەرىن تاپقانىن مالىمدەدى، - دەپ حابارلايدى «قامشى» پورتالى 24.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
اكرويد بۇل تۋرالى ءوزىنىڭ Genghis: Sacred Tomb، Secret Treasure (شىڭعىس: قاسيەتتى ءقابىر، قۇپيا قازىنا – اۋد. 24kz) كىتابىندا جازدى. بۇل كىتاپتا كەلتىرىلگەن مالىمەتتەرگە سايكەس، ۇلى قولباسشىنىڭ قۇپيا جەرلەنگەن جەرى – موڭعوليانىڭ سولتۇستىك بولىگىندەگى تاۋدىڭ شىڭى. بۇل جەرگە ونىڭ نەمەرەسى قىتايداعى يۋان ديناستياسىنىڭ بيلەۋشىسى بولعان قۇبىلاي دا جەرلەنگەن بولىپ شىقتى. ادامزات ءۇشىن اسا ماڭىزدى عىلىمي جاڭالىق جولىندا اكرويدتىڭ ءوزى 700 شاقىرىم جەردى اتپەن ءجۇرىپ ءوتىپ، قۇپيا جەرلەنگەن ءقابىر ايماعىنا ساپار شەگىپ، ناعىز كوشپەندىگە اينالا جازداعان.
ونىڭ ايتۋىنشا، 1227 جىلعى تامىزدا قىتايدىڭ سولتۇستىك بولىگىندە كوز جۇمسا دا، حان شىڭعىستىڭ ءمايىتى موڭعولياعا اكەلىنىپ جەرلەنگەن. «بۇرىنعى كەزدەرى كوز جۇمعان موڭعول حاندارىن حالقى كوزى تىرىسىندەگى بارلىق كەرەك-جاراعىمەن قوسىپ، قاستەرلەپ-قادىرلەپ جەرلەگەن بولسا كەرەك. ونىڭ اراسىنا، ءتىپتى قۇندى زاتتاردى سالعان بولۋى مۇمكىن»، - دەيدى جۋرناليست.
شىڭعىس حاننىڭ ءقابىرىن ۇراڭقاي تايپاسىنىڭ ساربازدارى كۇزەتۋگە مىندەتتەلگەن. ولار وسى قىزمەتى ءۇشىن بارلىق سالىقتار مەن وزگە اسكەري قىزمەتتەن تولىق بوساتىلعان.
وسى ارادان كەلىپ، «ۇلى قولباسشىنىڭ جەرلەنگەن جەرىن كورگەن ساربازداردىڭ باسى شابىلدى» دەگەن تاريحي دەرەكتىڭ جالعان ەكەندىگى انىقتالدى. ەجەلگى موڭعول تىلىندە جازىلعان ماتىندەردى اۋدارىپ شىققان اكرويد، شىڭعىس حاننىڭ جەرلەنگەن جەرى تۋرالى تاريحشىلار وسىعان دەيىن ايتقان دەرەكتەردىڭ شىندىققا ساي كەلمەيتىندىگىن العا تارتتى.
ونىڭ بۇل تۇجىرىمىن موڭعوليا ۇكىمەتى قابىلداپ، قوش كورگەنىن ايتا كەتكەن ءجون. اكرويد تاعى: «موڭعولدار ءۇشىن كوك اسپان وتە ماڭىزدى بولعان. شەكسىز كوك تاڭىرگە قۇلشىلىق ەتكەن بۇل حالىقتىڭ تاۋعا شىعىپ، وعان نەعۇرلىم جاقىن بولعىسى كەلگەندىگى دە سودان. سول سەبەپتى دە موڭعولدار حاندارىن اسپانعا جاقىن جاتسىن دەپ، تاۋدىڭ ەڭ بيىك جەرىنە جەرلەگەن. حاندار جەرلەنگەن تاۋ شىڭدارى قاسيەتتى سانالىپ، ول جەر وقشاۋلانعان. شىڭعىس حان قىتايدىڭ وردوس ايماعىندا جەرلەنبەگەن. ونىڭ ءقازىر سول جەردە تۇرعان كەسەنەسى تەك تاريحي ەسكەرتكىش بولىپ تابىلادى» دەپ وتىر.
