Boz ermen – gúldiń aty, dala gúline jatady.

Qazaqtyń gúl tanýshy zertteýshileri boz ermendi kúrdeli gúlder tuqymdasyna jatqyzady. Ol kópjyldyq shóptesin ósimdik. Boı bıiktigi 50-100 santımetr shamasynda. Sabaǵy túksiz, tyń ósedi. Jyrashyqty, kóp butaqty, túsi kókshil ne sarǵysh jasyl tústi. Japyraǵy saǵaqsyz, bútin jıekti, taspa tárizdi ne qandaýyr formaly, kezektesip ornalasady. Shoqbas sary gúl shoǵyry shar tárizdi bolyp ósedi, kúrdeli shashaq tárizdenip, retti ornalasady. Gúli tútikshe tárizdi sary tústi bolady. Bıik taýdyń kúngeı betterinde ósedi. Jer sharynda eń kóp, eń kólemdi taraǵan ósimdikter sanatyna jatady. Asa qundy ári baǵaly dári shóp tizimine qosylady. Qazaqtyń kóne emshileri boz ermendi dári dep qaraıdy. Onyń jer ústi bólimi dárige qoldanylady. Jaz maýsymynda gúl ashýdan ilgeri oryp alyp, kóleńkede keptirgen kezde ǵana týrap qoldanady. Qalǵan ýaqytta qurǵaq, taza, kún túspeıtin jerlerge dári qory retinde saqtap qoıdy. Boz eremennen jasalǵan dárilerdiń qasıeti – ashshy dámdi, jyly raıly. Jeldi, sýyqty shyǵarady. Sýyq tumaýǵa, jótelge em bolady.

Qazaqtyń ádebı til ónerinde «boz ermendeı shóp qaıda, boz daladan tabylar», «ermendi jerde er qalar, jalbyzdy jerde jan qalar», «ermen jegen eshkideı ıisi móńkip tur» degen sóz tirkesteri bar.

Qazaq malshylary ermendi qyz oty dep sanaıdy. Kúzdi kúni ermen pisken kezde oǵan jaıylǵan maldyń eti men sorpasy ár alýan aýrýdyń taptyrmas dárisi. Mal sorpasy ermendi tosap boldy dep qaraıdy.

Bolat Bopaıuly Jota Qajy