Senat depýtaty Murat Baqtıarulynyń latyn álipbıin balabaqshalardan bastap oqytý týraly Úkimet basshysyna arnalǵan depýtattyq saýaly el ishinde qyzý talqylanyp jatyr, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi.
Senat baspasóz qyzmetiniń jetekshisi Ádilbek Qaba depýtattyq saýaldy talqylaýda ártúrli aýytqýshylyq, túsinbeýshilik týmaýy úshin saýal mátinin óziniń Facebook-tegi paraqshasynda jarıalady.
«Elbasymyzdyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» eńbeginde: «Latyn álipbıine kóshýdiń tereń logıkasy bar. Bul qazirgi zamanǵy tehnologıalyq ortanyń, komýnıkasıanyń, sondaı-aq, XXI ǵasyrdaǵy ǵylymı jáne bilim berý prosesiniń erekshelikterine baılanysty» – dep óz kózqarasyn aıqyn bildirgen bolatyn. Jaqynda ǵana «Qazaq tili álipbıin kırıllısadan latyn grafıkasyna kóshirý týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Jarlyǵy da qoldanysqa engizildi. Biz jazýymyzdy jańǵyrtý arqyly ana tilimiz ben qoǵamdyq sanamyzdy jańǵyrtýǵa zor múmkindik aldyq.
Álipbıimizdi latyn qarpine kóshirý elimizdiń jáne óz urpaǵymyzdyń bolashaǵy úshin jáne búkil álemmen birlese túsýimizge, aǵylshyn tili men ınternet tilin jetik ıgerýimizge, eń bastysy – qazaq tilin jańǵyrtýǵa jaǵdaı týǵyzatyndyǵy basy ashyq basty másele ekendigi barsha qazaqstandyqtardyń sanasyna sińdi ǵoı dep oılaımyz.
Kúni keshe Elbasy endigi arada Parlament te, Úkimet te óz jumystaryn tek qana memlekettik tilde júrgizý jóninde oryndy nusqaý berdi. Bul bizdiń qoǵamnyń kópten beri kútip júrgen zárýli bir máselesi bolatyn. Elbasynyń osy tapsyrmasy endigi arada Qazaqstannyń barlyq oblystyq ákimdikterinen bastap, menshik ıesine qaramastan búkil mekemelerde júzege asyryla bastaǵany da jón bolar edi.
Qazir qoǵamdy taǵy da bir másele alańdatyp otyr. Latyn álipbıi qoldanysqa engiziledi degen áńgimeden soń, ásirese áli kúnge deıin óz ana tilderin jetik bilmeıtinderdiń qaýipteri kúsheıip, olar óz balalarynyń bolashaǵyna alańdap, balalaryn orys tildi mektepterge bere de bastady. Óıtkeni erteńgi kúni balalaryn latyn qarpinde oqytyp, bilim berýge úrke qarap otyr.
Latyn álipbıimen birge kırıllısa qatar júretindigi bizdiń birtutas ult bolýymyzdyń ózine qaýip tóndiretindeı. Óıtkeni latyn qarpin tek qazaq tildi mektepterde ǵana qoldanatyn bolsaq, kúni erteń ár ata-ana balalaryn ózderi biletin tildegi, ıaǵnı kırıllısa grafıkasymen orys tilinde jumys istep turǵan mektepterge bererleri de qazirden belgili bolýda. Túptiń túbinde bul kelip, qoǵamdy bireýleri latyn álipbıin meńgergen, al ekinshi topty latyn qarpin bilmeıtin, tek kırıllısamen ǵana jumys isteı alatyn toptarǵa bólip jibermeı me degen másele alańdatady. Bul kelip tutas bir qazaq ultynyń taǵy da tildik negizde bólshektenip ketýine ákep soǵatyndaı seziledi.
Qalyptasyp otyrǵan osy bir jaǵdaıǵa baılanysty jáne Elbasynyń birtutas ult qalyptastyrý jónindegi ıdeıasyna oraı latyn álipbıin sol arqyly memlekettik tildi Qazaqstandy mekendep otyrǵan barlyq ult ókilderiniń bilýi kerek dep sanaımyz. Bul mańyzdy máseleni elimizdegi barlyq dıasporalardyń sanalaryna osy bastan sińiretindeı túsinik jumystary júrgizilýi qajet. Óıtkeni, bolashaqta latyn álipbıimen jumys isteıtin til ol bizdiń qazaq tilimiz – Memlekettik til! Al, Memlekettik til barlyq qazaqstandyqtarǵa ortaq til.
Osyǵan oraı, jalpy Qazaqstandaǵy mektepke deıingi bilim berý mekemelerinde, ıaǵnı búkil bala-baqshalarda endigi arada oqý-tárbıe jumystarynyń bári de tek latyn álipbıine negizdelgen memlekettik tilde júrgizilýin oılastyrýdy jáne bala-baqshalarda latyn álipbıin qazirden bastap oqytyp, úıretýdi qajet dep sanaımyz. Úkimettiń osy máselege qatysty keshendi is-shara jasaýyn suraımyz».
Aıta keteıik, byltyr balabaqshalardyń bárin qazaq tilinde oqytý máselesin Qazaqstannyń Reseıdegi elshisi qyzmetin atqaryp otyrǵan Imanǵalı Tasmaǵambetov te kótergen.
Imanǵalı Nurǵalıuly Úkimet músheleri men zıaly qaýym ókilderi qatysqan jıynda til máselesi týraly aıta kelip, Qazaqstandaǵy eshbir ata-ananyń qarsy shyqpaıtynyn alǵa tartyp, barlyq balabaqshalardy qazaq tiline aýdarýǵa bastama kótergen.
«Egemendigimizge, Táýelsizdigimizge 25 jyl toldy. Qazir barlyq jerde balabaqshalar salynyp jatyr. Nege sony qazaq tilinde ashpaımyz» degen edi óz sózinde. Tasmaǵambetovtyń bul bastamasy kópshilik tarapynan qoldaý tapqan.
