2017 jyly Qazaqstan Úkimeti el azamattaryn barynsha qamtı alatyn jeńildik sharttarmen baspana alý úshin Nurly jer» memlekettik baǵdarlamasyn qolǵa aldy. Joba boıynsha úmitkerler qatarynda buryn úı almaǵandar men baspana jaǵdaıyn jaqsartqysy keletinder de boldy.

Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń málimdeýinshe, baǵdarlama aıasynda halyqty barynsha baspanamen qamtamasyz etýde jańa múmkindikter qarastyrylyp ol is júzine asyryldy. «Nurly jer» baǵdarlamasyna deıin aımaqtardy turǵyn úımen qamtamasyz etýge baǵyttalǵan «Nurly jol» baǵdarlamasy bolǵanyn aıta ketý kerek.

 «Nurly jerdiń» bir ereksheligi, endi ıpotekalyq nesıe  burynǵydan da qoljetimdi bola túsedi. Oǵan qosa bul jobaǵa komersıalyq bankter de qatysa alady. Nesıe stavkasy 17 paıyzdan asatyn bolsa, qalǵany respýblıkalyq búdjetten sýbsıdıa retinde qarjylandyrylady. «Turǵyn úı qurylys jınaq bankiniń» habarlaýynsha, kredıttiń jyldyq stavkalyq ósimi 10 paıyzdan aspaıdy. Jańa baǵdarlamada Qazaqstan ıpotekalyq kompanıasy endi basqadaı jumystar atqaratyn bolady. Iaǵnı, bul mekeme buryndary bastalyp, aıaqtalmaı qalǵan obektilerdi qarjylandyrýdy qolǵa alyp, qarjy agenti retinde aıaǵyna deıin jetkizedi. Memleket búdjetinde syıaqy mólsherin 7 paıyzǵa deıin túsirýga arnalǵan sýbsıdıalarǵa qarajat bólinbekshi.

«Nurly jer» baǵdarlamasy boıynsha turǵyn úı alǵysy keletinder úshin mynandaı jeńildetilgen talaptar bolady:

• nesıe merzimi – 15 jylǵa deıin;
• alynatyn baspana bastapqy naryq, ıaǵnı jańa salynǵan bolýy kerek;
• alǵashqy jarna baspana qunynyń 30 paıyzyn quraýy tıis;
• sýbsıdıa arqyly beriletin qaryz Almaty/Astana qalalary úshin 20 mln teńgege deıin bolsa, basqa aımaqtar úshin 15 mln teńge mólsherinde ruqsat etiledi;
• sýbsıdıalaý merzimi 10 jyldan jáne ıpotekalyq nesıeleý ýaqytynan aspaýy kerek.

Endi qarapaıym mysal retinde keltirip eseptep kórsek, tómendegideı bolady.

«Nurly jer» memlekettik baǵdarlamasy boıynsha beriletin baspana quny 10 mln teńgeni quraǵan jaǵdaıda tómendegideı sharttardy oryndaý kerek:

• alǵashqy jarna 10 mln-nan 3 mln teńge, ıaǵnı jalpy somadan 30 %;
• qalǵan 7 mln teńge jeńildetilgen nesıe retinde beriledi;
• qaryz boıynsha syıaqy mólsheri – 10%;
• nesıeni 10 jyl ishinde jaýyp bitirý qajet;
• aı saıynǵy tólenetin qarjy – 92 myń 500 teńge.;
• 10 jyldan ústinen 4,1 mln teńgedeı qosylady.

«Nurly jol» baǵdarlamasynan taǵy bir aıyrmashylyǵy, ekinshi deńgeıli bankten nesıe alý kezinde eshqandaı komısıasyz, uıymdastyrýǵa arnalǵan paıyzsyz jáne basqadaı shyǵynsyz alýǵa tolyq múmkindik bar.

Jańa baǵdarlama tek qana baspana satyp alýshylar emes, qurylys kompanıalary úshin de tıimdi bolyp, olar úshin beriletin sýbsıdıalar Ulttyq banktiń 5 paıyzdyq stavkasynan aspaıtyn shartpen beriledi. Qarjy agenti retinde «Damý» kásipkerlikti qoldaý qory jumys isteıtin bolady.

Qurylys kompanıalaryna mynandaı talaptar qoıylady:

• nesıeleý merzimi - 3 jylǵa deıin;
• nesıe maqsaty - tek jańadan turǵyn úı salý;
• Sýbsıdıa merzimi – 3 jylǵa deıin.

Osyndaı jeńildetilgen jaǵdaılardan keıin baspananyń árbir sharshy metri tómendegideı bolmaq:

• Almaty men Astana qalalarynda - 260 myń teńgege deıin;
• basqa aımaqtarda 220 myń teńgege deıin.

«Turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ óziniń jańa ıpotekalyq baǵdarlamalary boıynsha bank salymshylary úshin nesıeler berýdi jalǵastyra beredi. Banktik ishki erejeleri boıynsha qarjylandyrý burynǵy sharttarǵa qaraǵanda kóp jeńil bolmaq. Qurylys kompanıalaryna salýshy atynan banktik kepildikter de beretin mehanızm zańdarǵa ózgerister engiziý arqyly bolashaqta júzege asyrylmaqshy.

Alaǵy 5 jylda tómendetilgen stavkalar boıynsha 24 mlrd teńge kóleminde memleket búdjetinen qarjy bólinedi.

Sonymen birge, jer ýchaskesin alýda kezekte turǵan adamdar osy baǵdarlama aıasynda baspana alýǵa múmkindikteri bolady jáne olarǵa tıisti jeildikter qarastyrylady. Jeke úı salý nemese satyp alý úshin de osy banktiń qyzmetin paıdalanyp, jeńildetilgen nesıe alý júıesi jolǵa qoıylǵan. Bes jylǵa deıin nesıelik kelisimsharttyń 7 paıyzyna deıin sýbsıdıalaıtyn jeńildik memleket tarapynan usynylyp otyr.

Qoryta aıtqanda, «Nurly jer» memlekettik baǵdarlamasy turǵyn úımen halyqty qamtamasyz etý salasynda jańa serpilister berip, kórtegen túıindi máselelerdiń sheshimi bolady.

Serikqazy Kókenaı