Jalpy zań kóp. Barlyq nárse zańnyń aıasynda isteledi. Bárimiz de zańǵa baǵynamyz. Tártipke bas ıgen qul bolmaıdy. Memleket zańsyz ómir súre almaıdy. Árıne, zańǵa ýaqyt ozǵan saıyn ózgerister engiziledi. Tipti memleket órkendep, kemeldený shaǵyna jetkenshe  Konstıtýsıaǵa da  tolyqtyrýlar engizilip otyrylady. Tipti uzaq merzimge arnalǵan tujyrymdamalar bar. Bul durys ta. Dál osy tujyrymdama alda qandaı zań jobalary qabyldanady? Olardyń baǵyty qandaı bolýy kerek? Bári-bári atap kórsetiledi. Mysaly, «2010 jyldan 2020 jylǵa deıingi kezeńge arnalǵan quqyqtyq saıasat tujyrymdamasy týraly» zańdy qarastyraıyq.

Munda Qazaqstan qandaı quqyqtyq memleket bolýy kerek? Aldaǵy ýaqytta osyǵan baılanysty qandaı zańdar qabyldanýy qajet? Bári atap kórsetiledi.

«2010 jyldan 2020 jylǵa deıingi kezeńge arnalǵan quqyqtyq saıasat tujyrymdamasy» Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń Jarlyǵymen 2009 jyly tamyz aıynda jarıalandy. Bul óte aýqymdy Qazaqstan halqy úshin óte qajetti tujyrymdama ekendigin atap óteıik.

Al bul tujyrymdamany nege qaıtadan qabyldaý kerek boldy?

1. Atap aıtar bolsaq, 2002 jyly qabyldanǵan osyndaı quqyqtyq tujyrymdama 2010 jylǵa deıin óz mısıasyn adal oryndady.
2. Elimizdiń áleýmettik-ekonomıkalyq damýyna ornyqty áser etken jáne qamtamasyz etken kóptegen zańnamalar qabyldandy.
3. Jańadan  birqatar kodekster qabyldandy. Olardyń ishinde Eńbek, Ekologıalyq kodekster men Orman, jer sý, Keden jáne taǵy basqa salalyq kodekster men normatıvtik quqyqtyq aktiler qabyldady.
4. 2007 jyly Qazaqstan Konstıtýsıasyna ózgerister men tolyqtyrýlar engizildi.
5. Ólim jazasyn qoldaný aıasy qysqartyldy.
6. Sot-quqyqtyq salada reforma bastaý mindeti turdy.
7. Álemdegi eń damyǵan 30 memlekettiń qataryna ený mindeti qoıyldy.
8. Qazaqstan zańyn halyqaralyq talaptarǵa saı etý máselesi alǵa qoıyldy.   
9. Sondyqtan álemniń damyǵan elderimen zańdarymen  básekelestikke túse alatyn sapaly zań daıyndaýǵa qadam bastyq.
10. Ulttyq quqyqty damytýdyń negizgi baǵyttary aıqyndaldy.
11. 2010-2020 jyldarǵa arnalǵan quqyqtyq saıasat tujyrymdamasynda úkimettik emes uıymdardyń mártebesin jetildirý, memlekettik basqarý júıesin tıimdi uıymdastyrý, salyq zańnamasyn odan ary jetildirý, aqparat salasyn normatıvtik-quqyqtyq jaǵynan retteý, «elektrondyq úkimet» qyzmetin damytý sıaqty keleli mindetterdi quqyqtyq jaǵynan qamtamasyz etý jospary alǵa qoıyldy.
12. Atalǵan tujyrymdamada táýelsiz Qazaqstandaǵy quqyqtyq júıeni jetildirýdiń on jylǵa arnalǵan (2010-2020j.j) basymdyqtary naqty kórsetildi.

Rasyn aıtý kerek, on jylǵa arnalǵan  quqyqtyq saıasat tujyrymdamasy tolyqqandy óz mindetin atqardy jáne atqaryp ta jatyr. Atalǵan tujyrymdamada sondaı-aq ákimshilik kedergilerdi joıyp, kásipkerlikti qorǵaıtyn  jáne retteıtin zańnamalar qabyldaý qajettiligi týǵany atap kórsetildi.  Sondyqtan da zańdyq jaǵynan eshqandaı kedergi bolmaıtyn ozyq ári sapaly zańdar jıyntyǵyn ózimizge beıimdeý kún tártibine shyqty. Árıne bul turǵyda kez kelgen kásipkerge óz tirligin jandandyrý úshin eń aldymen sapaly zań kepil bola alady. Sol arqyly kásipkerler ózderiniń iskerlik jáne bıznes mádenıetin damytady jáne ony tolyqtaı ıgeredi.

Jańa tujyrymdamada otandyq qarjy naryǵyn ıgerý  úshin  qajetti zańnamalardy qabyldaý men qundy qaǵazdar naryǵyn quqyqtyq turǵydan retteý   de basty mindetterdiń biri ekendigi aıtyldy.  Quqyq qorǵaý organdary qyzmetkerleriniń jumysyn sapaly deńgeıge kóterip, halyqtyń olarǵa senimin arttyrý da  tujyrymdamada naqty kórsetildi.

Árıne, on jylǵa arnalǵan aýqymdy quqyqtyq saıasat tujyrymdamasy bizdiń kez kelgen salanyń damýyn jedeldetip, onyń quqyqtyq jaǵynan qoldady jáne qorǵady desek, ol endi anyq nárse.

Iá, bizdiń negizgi baǵytymyz – halyqtyń ál-aýqatyn arttyratyn áleýmettik memleket qurý bolǵandyqtan, eń aldymen  ádiletsizdikterdiń bolmaýyna negizgi qujat Konstıtýsıa kepildik berip otyr. Sondyqtan naryqtyq ekonomıka barǵan saıyn damyp bara jatqan tusta halyqty jumyspen qamtamasyz etý, densaýlyq salasyn nyǵaıtý men bilim salasy da quqyqtyq jaǵynan qorǵalady jáne qorǵala beredi. Osy oraıda aıta ketetin bir nárse, zaman damyǵan saıyn, órkenıet pen naryq tehnologıasy zań da ,zańnama da ózgerip,  tolyqtyrylyp otyrady.

Árıne, ár kezeńniń óz zańy bar, alǵa qoıǵan mindet, jospary bolady. Al 2010-2020 jylǵa arnalǵan quqyqtyq saıasat tujyrymdamasynyń birinshiden, halyqtyń quqyqtyq sanasyn kóterýde zor ról atqaryp keledi. Bul endi  ámbege aıan ekendigi belgili. Sondyqtan da elimizde quqyqtyq tártip ornap, halyqtyń quqyqtyq mádenıeti jetilip jatsa, onda bul qoǵam úshin úlken alǵa basý bolyp tabylady.