Imanǵalı Tasmaǵambetov zeınet demalysynda shyǵarmashylyqpen shuǵyldanýǵa kóbirek den qoıyp júrgenin aıtty.
– El qatarly ómir súrip jatyrmyz. Mynaý aıtyp kelmegen indet bastalǵaly úıden alystamaýǵa tyrysamyn. Onyń da buryn asa mán bermegen qyzyǵy kóp eken. Eń bastysy – shyǵarmashylyq oıǵa, buryn qol tıe bermeıtin súıikti isińe ýaqyt jetedi.
Zeınet demalysy dep otyrsyz ǵoı… Men úshin bul "kútpegen syı" boldy dep aıtpaımyn. Jeti ret ólshep, bir ret kesken keleli sheshimim. Óz qalaýym.
Ashyǵyn aıtqanda, bul ómirde "qulaqsyz sandyq" sekildi tıimsiz bolýǵa arlanamyn. Sol úshin de, qaınaǵan istiń jolyna emes, laýazym-qyzmettiń qolyna qarap otyratyndardyń qatarynan emespin, – dedi ol.
Sondaı-aq ol qazaq tiliniń mártebesi týraly sóz qozǵady.
– Qazaq tili óziniń aýyzsha jáne jazbasha birizdiligi bar álemdegi joǵary damyǵan 600 tildiń qatarynda, memlekettik til mártebesine ıe 200 tildiń qatarynda eken. Kez kelgen tildiń áleýeti onyń sózdik qory baılyǵymen ólshenedi. Qazaq tili túrki tilderiniń ishinde óte baı til. Bul qazaq tili – ǵylym men tehnologıanyń tili emes deıtinderge jaýap.
Degenmen, adamzat tarıhynda talaı halyqtyń tili joıylyp ketkenin bilemiz. Onyń basty sebebi – qoldanystan shyǵýy. Ókinishti-aq biraq til máselesi biz úshin óziniń ózektiligin áli joıǵan joq. Táýelsizdigine 30 jyl bolǵan el úshin bul óte uıat. 2001 jyly osy Táýelsizdiktiń 10 jyldyǵyn atap ótetin bolyp, memlekettik komısıanyń tóraǵasy boldym. Sol kezde 5 oblysty tańdap turyp, hat jazdym. Barlyǵyna bir ǵana – "is-qaǵazdy tolyǵymen qazaq tiline kóshirińder" degen talap qoıdym. Odan beri 20 jyl ýaqyt ótti. Bilýimshe, Qyzylorda men qazirgi Túrkistan oblysynan basqasynda nátıje joq.
Másele is-qaǵazda ǵana emes. Janashyrlyq eń birinshi bılikten bastaý alý kerek. Másele sonda. Bılik qaı tilde sóılese – halyq ta sol tilde sóıleıdi, – dedi Imanǵalı Tasmaǵambetov.
Pikir qaldyrý