Elde 2021 jyly ótetin saılaýdyń táýelsiz baqylaýshylaryn oqytýmen aınalysyp jatqan, 2000 jyldary "Táýelsiz baqylaýshylar jelisin" quryp, oǵan jetekshilik etken saıasattanýshy, belgili qoǵam qaıratkeri Dos Kóshim Azattyq Rýhy aqparat agenttigine bergen suhbatynda saılaýǵa qatysty ádil baǵa "barlyq ýchaskelerdegi daýys berýdiń qalaı ótkeni men onda bolǵan jaǵdaılar tolyqtaı qamtylǵanda ǵana berilýge tıis" deıdi.

Saıasattanýshynyń pikirinshe, elde táýelsiz baqylaýshylar ınstıtýty qalyptasyp kele jatyr. Máselen, byltyr ótken prezıdent saılaýynda memleket tarapynan qoıylǵan baqylaýshylardan bólek, opozısıalyq taraptan 6 myń baqylaýshy bolǵan.

– Saılaýǵa baqylaýshy retinde táýelsiz, qoǵamdyq uıymdardan bólek, jýrnalıserde qatysa alady. Baqylaýshylardyń bir ǵana aıyrmashylyǵy – daýys sanaý kezinde búlletenniń árqaısysyn jeke-jeke kórsetip, qaı partıaniki ekenin anyqtaýynda. Daýys sanaý kezinde ǵana partıa baqylaýshylarynyń eki kózi ózderiniń grafasynda bolyp, saıası partıanyń baqylaýshysy ekeni esterine túsedi. Al saılaý prosesiniń daýys berýiniń barlyq kezeńinde olar baqylaýshylardyń rólin atqarady. Kádimgi qarapaıym baqylaýshylar birge júredi. Saılaýdyń qalaı ótkenine baǵa bergen kezde, barlyq ýchaskelerdiń baǵalaý nátıjeleri esepke alynýǵa tıis. Saılaý ýchaskesiniń 1-2% qarap "saılaý ádiletsiz ótti" deý saıası mádenıetke jatpaıdy. 10000-nan astam saılaý ýchaskesiniń sanaýlysyna ǵana qarap baǵa berý artyqtaý, – dedi Dos Kóshim.

Saıasattanýshy búgingi tańda halyqtyń saılaýǵa qatysty saýaty artqanyn jasyrmady.

– Byltyrǵy saılaýda úlken uıymdarmen qatar aýdandardyń ózindegi saılaýshylar qalada, aýyldardyń ózinde saılaýdyń ne ekenin bilip, ózderiniń baqylaýshylaryn qoıa bastady. Meniń oıymsha, bul úlken bir alǵa basqan qadam. Qarapaıym azamattar, qarapaıym saılaýshylar ózderiniń daýystaryna ózderi baqylaý jasaý deńgeıin bildi, túsindi. Jalpy baqylaýshy degen ne ekenin, baqylaýshy ınstıtýtynyń saılaý barysynda qandaı ról atqaratynyn halyq túsinip qaldy, – deıdi maman.

2021 jyldyń 10-qańtary kúni parlament májilisi men jergiliktiá máslıhattardyń saılaýy ótedi. Bıyl "Nur Otan" partıasy da partıalyq baqylaýshylardyń saılaýdaǵy rólin arttyrýǵa kúsh salyp otyr. Saıası uıym 30 myń baqylaýshyny 10 qańtarda ótetin saılaýǵa baıqaýshy retinde qatystyrmaq.