Ulybrıtanıa, AQSH jáne Avstralıa arasyndaǵy jańa qaýipsizdik kelisimine baılanysty daý týyp, Fransıa Avstralıany aıyptady.

Avstralıa atomdyq súńgýir kemeler týraly "Aukus" kelisimine qol qoıǵannan keıin Fransıa Avstralıany "ózara kelisimdi buzdy" dep ashýlandy.

Al, Ulybrıtanıa premer-mınıstri Borıs Djonson Fransıaǵa kelisimnen alańdaıtyn eshteńe joq ekenin aıtty.

Biraq Fransıa qorǵanys mınıstriniń Ulybrıtanıalyq áriptesimen osy aptada Londonda kezdesýi toqtatyldy.

Beıjińniń Ońtústik Qytaı teńizindegi yqpalyna qarsy turý áreketi retinde ótken aptada Vashıngton, London jáne Kanberra arasynda "Aukus" kelisimi jasalǵan. Alaıda, bul kelisim Avstralıa men Fransıa arasynda 2016 jyly bolǵan súńgýir keme jasaý týraly 37 mıllıard dollarlyq mámileni aıaqtatpaq.

Fransıa Syrtqy ister mınıstri Jan-Iv Le Drıan bul "odaqtastar men seriktester arasyndaǵy jol berilmeıtin minez-qulyq" bolyp esepteletinin jetkizdi jáne "tý syrttan urylǵan pyshaq" dep sıpattady.

Fransıa prezıdenti Emmanýel Makron Vashıngton men Kanberradaǵy fransýz elshilerin shaqyrtyp alýǵa buıryq berdi. Bul odaqtastar arasynda buryn -sońdy bolmaǵan qadam.

Al, BUU Bas Assambleıasyna qatysý úshin Nú-Iorkke ushyp bara jatqan Borıs Djonson aǵylshyn-fransýz qarym-qatynastary "álsiremeıtinin" aıtyp, odaqqa "alańdamaý" kerek dedi.

 Sonymen qatar, Avstralıa tarapy da "Aukus" kelisimin qorǵady.

Avstralıa premer -mınıstri Skott Morrıson Kanberranyń "Parıjdi satyp ketýi" týraly aıyptaýlarǵa qarsy shyqty. Ol halyqtyń salyǵynan tólenetin qymbat mámileniń sharttary boıynsha, kelisim kez-kelgen ýaqytta buzylatynyn Parıj bilýi kerektigin aıtty.

Bul kelisim Avstralıany álem boıynsha atomdyq sýasty kemeleri bar jetinshi elge aınaldyrady.

Aıta keteıik, "Aukus" kelisimine sáıkes, odaqtastar kıber múmkindikterin, jasandy ıntellekt jáne basqa da teńiz asty tehnologıalaryn ózara bólisedi. Qaýipsizdik kelisimine qol qoıylǵannan keıin Qytaıdyń memlekettik gazeti Avstralıa Beıjińniń ıadrolyq soqqysynyń nysanasyna aınalýy múmkin ekenin málimdegen.