«Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda júzege asyp jatqan jobalardy tanystyrý maqsatynda jýrnalıserge arnalyp arnaıy pres-týr uıymdastyryldy. Bul týraly Qamshy portaly Aıqyn-Aqparatqa silteme jasaı otyryp habarlaıdy.
Portty soltústik baǵytqa qaraı keńeıtý jumystary men jaqyn arada iske qosylatyn jobalar jan-jaqty tanystyryldy. Onyń ishinde «Azersýn óńdeý jáne logıstıka» ortalyǵynyń jobasy, jol qurylys materıaldaryn shyǵaratyn «KaspııTasJol» JSHS ınovasıalyq zaýyty, «Kıs-Aktaý» JSHS ındýstrıaldy qurylys kombınaty, munaı salasyna qajetti shyny qubyr ónimderin shyǵaratyn nysandar bar.
Aldymen biz «Azersýn óńdeý jáne logıstıka» ortalyǵyna bas suqtyq. Atalmysh joba iske qosylsa, aımaqtaǵy saýda oryndaryna ótkiziletin azyq-túlik, kókónisterdi saqtaýǵa múmkindik mol bolmaq. «Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda júzege asyp jatqan joba quny – 3,6 mıllıard teńge. Ortalyqqa arnalǵan jer teliminiń kólemi 4,8 ga, al jabyq qoıma ǵımarattarynyń jalpy kólemi 10 myń sharshy metrdi quraıdy. Onyń 5 myń sharshy metri muzdatqysh qoımasy bolsa, qalǵan 5 myń sharshy metri qurǵaq júkke arnalǵan qoımalar. Joba tolyqtaı aǵymdaǵy jyldyń qarasha aıynda iske qosylmaq. Elimizdiń tek batys óńirin ǵana emes, ózge óńirlerdi de jaqsy saqtalǵan kókónis túrlerimen qamtamasyz etedi dep kútilýde.
– Ortalyq zamanaýı tehnıkamen jabdyqtalǵan. Joǵary dárejedegi logıstıkalyq ortalyq. Sondyqtan taýarlardyń joǵary sapada saqtalýy úshin álemdik logıstıka óndirisiniń eń sońǵy úlgidegi tehnologıalaryn qoldanatyn bolamyz. Osylaısha, tutynýshylarǵa sapaly qyzmet kórsetiletin bolady. Ónimniń dámi, sapasy tabıǵı kúıinde saqtalady. Tórt úlken muzdatqyshymyz, 16 temperatýrany sol qalpynda saqtaıtyn qoımamyz bar. Ortalyq iske qosylǵan kezde jumysqa qabyldanatyn mamandarymyz arnaıy oqytylyp alynatyn bolady, – deıdi «Azersýn óńdeý jáne logıstıka» ortalyǵynyń dırektory Alıkber Mýradov.
Qazirgi tańda ortalyqtyń qurylys jumystary 90%-ǵa aıaqtalǵan. Ortalyq tolyqtaı iske qosylǵan kezde 100-ge jýyq adam jumyspen qamtylmaq.
– Oral qalasynan kelip, osy jerde jumys jasap jatyrmyn. Meniń mindetim – kókónisterdi qoıatyn sórelerdi durystap jınaqtap, qurý. Jumystyń asa qıyndyǵy joq, ýaqtyly aılyǵymdy alyp turamyn. Jabdyqtar Túrkıadan ákelingen, sapasy da jaqsy, – deıdi ınjener-qurastyrýshy Azamat Bısenbaev.
Memleket basshysy N.Nazarbaev «Nurly jol – bolashaqqa bastar jol» atty Joldaýynda ındýstrıalyq ınfraqurylymdardy damytýǵa kóp kóńil bólýimiz kerek ekenin atap ótken bolatyn. Osyǵan oraı Elbasy tapsyrmasyn oryndaý maqsatynda ótken jyldyń jeltoqsanynda «Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda jol qurylys materıaldaryn shyǵaratyn «Kaspıı Tas Jol» JSHS ınovasıalyq zaýyty men «Kıs-Aktaý» JSHS qurylys ındýstrıaldyq kombınaty iske qosylǵan bolatyn. Jol qurylysyna qajetti ónim shyǵaryp, óńirdegi joldardyń jańarýyna úles qosyp otyrǵan «Kaspıı Tas Jol» zaýytynyń qurylysyna jalpy alǵanda 210 mln teńge jumsalǵan. Saǵatyna 160 tonna ónim shyǵaratyn zaýytta 16 adam jumys jasaıdy.
– Osy ýaqytqa deıin 40 shaqyrymǵa asfált óndirdik. Ázirge ónimimiz tek oblys kólemindegi joldarǵa paıdalanylýda. Aldaǵy ýaqytta oblystan bólek respýblıkanyń barlyq aımaǵynan tapsyrystar alyp, zaýyt jumysyn órkendetkimiz keledi. Ekologıalyq jaǵynan taza. Óndirisimiz tolyqtaı Germanıa, Italıa memleketteriniń quraldarymen jabdyqtalǵan. Salynǵan qarjy 2 jyldyń kóleminde tolyqtaı ıgeriledi degen oıdamyn, – deıdi zaýyttyń jumysy jaıynda «KaspııTasJol» JSHS-nyń qyzmetkeri Asqar Eleshov.
Zaýytta operator bolyp jasaıtyn Rahat Aqsaev jumysyna dán rıza. Bilimin jetildirip, biliktiligin arttyrý maqsatynda ol Ýkraınada oqytylyp, arnaıy kýrstan ótken.
– Meniń jumysym osy jerde túsip jatqan barlyq materıaldarǵa qarap, solardyń temperatýrasyn kompúterde ornalasqan baǵdarlama arqyly baqylap otyrý. Zaýyt ashylǵan ýaqyttan beri jumys jasap kelemin. Jalaqym jaqsy, jumysym ózime unaıdy. Aldaǵy ýaqytta da jemisti eńbek etip, tabysty ónim daıyndaımyz dep oılaımyn, – deıdi Rahat Aqsaev.
Al «KIS Aktaý» JSHS ındýstrıalyq qurylys kombınatynyń ónimderi oblys tóńireginde salynyp jatqan qurylystarǵa paıdalanylýda. Mundaǵy ónimder naryqtaǵy baǵadan biraz arzanǵa satylady. Osylaısha, zaýyt aımaqta turǵyn úı qurylysy jandanýyna septigin tıgizýde. Qazirgi tańda kombınatta jergilikti 80 adam jumyspen qamtylǵan. Joba quny 600 mln teńgeni quraıtyn kásiporynnan osy ýaqytqa deıin 352 mln teńgeniń ónimi shyǵarylǵan.
– Biz qurylysqa qajetti barlyq materıaldardy shyǵaryp, óńirde turǵyn úı qurylysynyń jandanýyna úles qosýdamyz. Jylyna 100 myń sharshy metr turǵyn úı salýǵa qajetti qurylys materıaldaryn jáne 25 túrli temir betondy buıymdar men jabyndar, tireýler shyǵaramyz. Kombınat tórt aýysymda táýlik boıy jumys jasaıdy. Qyzmetkerlerimiz úshin jataqhana, asqana qarastyrylǵan. Tapsyrys kólemi artyp otyr, – deıdi kombınat dırektory Almaz Satanov.
Sondaı-aq «Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda munaıǵa qajetti shyny qubyrlardy shyǵaratyn «Kaztrýbındastrız» mekemesi 2014 jyldyń jeltoqsan aıynan bastap jumys jasaýda. Joba quny – 377 mln teńgeni quraıtyn zaýytta 67 maman jumys jasaıdy.
– Bizdiń mekememiz munaıda qoldanylatyn joǵary qysymdy shyny qubyrlar shyǵarady. Mekememiz «Embimunaıgaz» AQ mekemesimen kelisimshart jasasyp jáne sol tapsyrysty 100 %-ǵa tolyqtaı oryndady. Búgingi kúni ólkemizdiń iri munaı mekemesi «Qarajanbasmunaı» AQ mekemesimen kelisimshart jasalýda. Tapsyrys kólemi birqalypty. Shıkizat Qytaıdan ákelinedi, – deıdi «Kaztrýbındastrız» mekemesiniń qyzmetkeri Ajar Álimbetova.
Sonymen qatar pres-týr aıasynda «Aqtaý teńiz portyn soltústik baǵytta keńeıtý» jobasyn iske asyrý úshin qolǵa alynǵan astyq, konteınerlik jáne negizgi júkke arnalǵan aılaq jumystary tanystyryldy. Jobanyń qýattylyǵy jylyna 2,5 mln. tonna qurǵaq júkti quraıdy. Jalpy, nysandy tapsyrý aǵymdaǵy jyldyń jeltoqsanynda josparlanyp otyr.
– Jobanyń ekinshi kezeńi 2016 jyldyń ekinshi jartyjyldyǵynda iske qosylady. Jalpy, joba quny 28 mıllıard teńgeni quraıdy. Jobaǵa sáıkes árqaısysy 10 myń tonna bolatyn alty býnkerden turatyn astyq qoımasynyń qurylysy aıaqtaldy. Nysan tolyqtaı iske qosylǵan jaǵdaıda 200 adam turaqty jumyspen qamtylady. Jylyna 1,5 mıllıon tonnadan kóp astyqty tasymaldaýǵa múmkindik bolady, – deıdi «Aqtaý soltústik teńiz termınaly» JSHS basshysynyń orynbasary Aleksandr Kalánın.
Jalpy, «Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda búgingi tańda 28 ınvestısıalyq joba júzege asyrylýda. Onyń ishinde 9 joba iske qosylyp, 1000-nan astam adam turaqty jumyspen qamtylǵan.
– Bizdiń elimizde 10 arnaıy ekonomıkalyq aımaq bar. Al «Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵy 2013 jyldan beri jumys jasap tur. «Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynyń jalpy aýdany 2000 ga-ny quraıdy, ol Aqtaý qalasynyń ónerkásiptik aımaǵy aýmaǵynda ornalasqan jekelegen alty jer ýchaskesin (sýbaımaqtardan) turady. Búgingi tańda bizdiń aımaǵymyzda 28 ınvestısıalyq joba júzege asyrylýda. Onyń 9-y iske qosylǵan, 7 joba kelesi jyly iske qosylýy tıis. Odan bólek 11 joba qujattaryn daıyndap, jer rásimdeý jumystarymen aınalysýda. Sonymen qatar aımaǵymyzda sheteldik kásipkerlermen birikken 10 joba qolǵa alyndy. Onyń ishinde «Aqtaý teńiz porty» AEA aýmaǵynda Anglıa, Sıngapýr, Ázirbaıjan, Reseı, Italıa memleketterimen birlesken ınvestısıalyq jobalar iske asyrylmaq. Aımaǵymyzda 40 mlrd-tan astam ınvestısıa salynǵan. 225 mlrd teńge turatyn ónim shyǵarylyp, búdjetke tólengen salyqtyń kólemi 19 mlrd-ty qurady. Memleket tarapynan bizdiń aımaqqa 7 mlrd teńge ınfraqurylym júrgizýge qarjy bólingen bolatyn. Ózderińiz baıqaǵanyńyzdaı, memlekettiń salǵan aqshasy eselep búdjetke qaıtarylyp otyr. Bizdiń aımaqtaǵy kásiporyndarǵa múmkindiginshe barlyq qoldaýlar kórsetiledi. Zańǵa sáıkes bizde kóptegen jeńildik bar. Iaǵnı, kásipkerlerdi salyqtan, keden bajdarynan bosatý, jerdi tegin berý jeńildikteri qarastyrylǵan, – deıdi «Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵyna qarasty ınvestorlarmen jumys jasaý departamentiniń dırektory Áıgerim Moldabekova.