QR Syrtqy ister mınıstri Murat Nurtileýdiń nazaryna

«Qytaıdaǵy qandastarymyz vıza ala almaı jatyr», «Vıza kezegi qyrýar aqshaǵa satylýda»... Sońǵy kezderi osyndaı aqparattar jıi jazyldy. Ótken aptada Qytaı eline saparlaı baryp, sondaǵy qandastarymyzben hal-jaǵdaı surasýdyń sáti tústi. Keıbir ishinara aımaqtar bolmasa, «Balamdy oqytam», «Týysshylaı baram» degen etnıkalyq qazaqtarǵa Qytaı úkimeti tıisti qujattaryn tekserip, shetelge shyǵý pasportyn berip jatqanyn bildik. Endigi másele Qazaqstanǵa barýdaǵy vıza qıyndyǵy. Eki el arasyndaǵy vızasyz rejım Qytaıdaǵy qandastarymyzdyń Qazaqstanǵa 14 kúnge kelýine ǵana múmkindik beredi. Al turaqty turýǵa, kásippen aınalysýǵa, balasyn oqytýǵa arnaıy vızamen kelý qajet.  Vıza alýǵa úmitti qandastarymyzdyń barlyǵy Úrimjidegi vızalyq qyzmetke kóńili tolmaıtynyn, vıza kezeginiń 2000 ıýán (120 000 teńge) aqshaǵa satylyp jatqanyn, bir otbasynda 4-5 adam bolsa tipten qıyndyq týdyratynyn (500 000 teńge) zar jylap aıtyp otyr.

Osy máselelerdiń anyq-qanyǵyn bilýge Úrimjige arnaıy at basyn burdyq. Úrimjidegi pasporttyq-vızalyq qyzmettiń qazirgi basshysy Bolat Qadyrulynyń tájirıbeli dıplomat ekenin, Qytaıdaǵy Qazaqstan azamattarynyń qıyndyqtaryn sheshýge, tipti, qylmystyq iske urynyp, Qytaı túrmesinde otyrǵan azamattarǵa da qol ushyn sozǵanyn aqparattardan oqyp, bilgenbiz. Bizdi de keýdemizden ıtermes degen nıetpen kók pasportymyzdy kórsetip, Qazaqstan azamaty ekenimizdi bildirip, ishke kirdik. Keńse eki bólikke bólingen. Kireberiste bir qyzmetker, ishte eki adam shaǵyn tereze arqyly qujat qabyldap otyrdy. Bir áttegen-aıy  Bolat myrza SİM-niń onlaın jınalysynda otyrǵandyqtan, tikeleı pikir alýǵa múmkindik bolmady. Ózin «Bastyqtyń orynbasarymyn» dep tanystyrǵan Abdýlla Berkinbaev myrza kelgenimizdi jyly qabyldap, ýaqyttyń tyǵyzdyǵyna qaramastan eń mańyzdy degen máselelerge pikir bildirdi.

Abdýlla myrzamen áńgimemizdiń negizgi túıini osy boldy. Estigendi emes, kózimizben kórgendi jazdyq. Úrimjidegi pasporttyq-vızalyq keńseniń qyzmetkerleri bar kúsh-jigerlerimen jumys jasap jatqanyn jetkizdi. Az qyzmetkermen sonsha myń adamnyń vıza máselesin sheshý de ońaıǵa soqpasy anyq. Tipti psıhologıalyq, fızıkalyq basymdylyq ta qyzmet kórsetý sapasyna keri áser etetini sózsiz. Degenmen Qazaqstan men Qytaı eli arasyndaǵy kórshilik qatynas qaryshtap damyp jatqan qazirgi ýaqytta ondaǵy qandastarymyzdyń vıza ala almaı zar jylap júrgeni eki memleketke de abyroı ápermesi anyq. Sondyqtan QR Syrtqy ister mınıstrligi tez arada sheshim qabyldap, Úrimjidegi qyzmetkerler sanyn arttyrýǵa, kezek máselesin ýshyqtyrmaı sheshýge bar múmkindikti qarastyrady dep senemiz. «Jańa Qazaqstannyń» abyroı bedeli sheteldegi qazaqtar úshin de mańyzdy ekenin umytpaǵan jón.

Abdýlla myrza aldaǵy ýaqytta vıza máselesi boıynsha aqparat almasyp otyrýǵa qarsy emestigin aıtty. Deldaldardyń jolyn kesý úshin Qytaıdaǵy qandastarymyz da alaıaqtardyń qurbany bolmaı, vıza kezegin aqshamen satyp alýǵa tyryspasa eken degen ótinishin jetkizdi.Syrtqy ister mınıstrliginiń saıtyna qosylatyn jańa «kezek» júıesi vıza máselesiniń oń sheshilýine aıtarlyqtaı yqpal etedi dep sendirdi. «Qamshy» aqparat agenttigi Úrimjidegi vıza máselesin árqashan nazarda ustaıtynyn eskerttik. Sońǵy jyldary ártúrli sebeppen qanshama qıyndyqtardy eńsergen qandastarymyzdyń Atajurtqa oralýyna shańnyń tozańyndaı da kedergi bolmasyn deımiz. 

Haziret Ábdildá