Avtonomıa kezinde ana tilimiz bulaı qorlanbaǵan...

/image/2023/10/04/crop-24_75_864x1151_20170709214619750_big.jpg

Qazaq tiliniń mártebesi túsip jatsa da, qorlanyp jatsa da sharasyz kúıde otyrǵanymyz janymyzǵa batady. Al tildiń jaıyn oılaǵandar jazalanyp jatyr. Jaqynda ǵana Shyǵys Qazaqstandaǵy Rıdder qalasynda jalǵyz qazaq mektebi kúrdeli jóndeý degen jeleýmen jabyldy. Qazaq mektebiniń jabylmaýy úshin bloger Dıas Quzaıyrovtyń ákimdik pen máslıhatqa zańsyzdyqqa jol bermeýdi surap, til úshin shyryldaǵany jergilikti bılikke unamasa kerek, ústinen aryz túsirdi. Tipti úıine deıin tintý jibergen. Dıas sekildi til úshin kúresip, jantalasyp júrgender «ultarazdyq týdyrdy» dep tutqyndalady.

Osy oraıda, májilis depýtaty Qazybek Isa «Memlekettik qyzmetkerge memlekettik tildi bilý talaby joq» deı otyryp, sonaý avtonomıa kezinde de tilimiz mundaı jaǵdaıǵa túspegenin aıtady.

– Qazaq Respýblıkasy 1920-1925 jyldar aralyǵynda Reseı quramynda bolsa da, avtonomıamyzdyń ortalyǵy Orynborda bolsa da, barlyq eldimekenderde keńse tilin qazaq tilinde júrgizýdi engizgen. Tipti orystar kóp shoǵyrlanǵan soltústik óńirlerde de keńse tilin qazaq tilinde júrgizýge qaýly qabyldaǵan. Durys jolǵa qoıylyp kele jatqan bul ulttyq hám memlekettik múddeni qorǵaýdan týyndaǵan qasıetti is memleket basyna qanisher Goloshekın kelip tolastap qaldy. Sonda biz álemdegi 30 eldiń qataryna umtylǵan Táýelsiz Qazaqstan 30 jylda osydan 100 jyl burynǵy Reseı quramyndaǵy astanasy Orynbor bolǵan Qazaq avtonomıaly respýblıkanyń asharshylyqta, atys-shabys, qıyn-qystaýda ótkizgen alǵashqy 5 jylynda jetken jetistigine jete almaý naǵyz masqara qorlyq emes pe? Táýelsizbiz dep qalaı aıta alamyz? Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tiliniń damýy Reseıdiń quramyndaǵy Tatarstan avtonomıasyndaǵy tatar tiliniń damýymen birdeı deńgeıde degen naqty dáleldemeni oqyǵanda boıynda qany bar qazaqtar namystan ólip kete jazdap edik...

Budan bir ǵasyr buryn Qazaq avtonomıasynda damyp kele jatqan qazaq tiline ózi qazaqsha bilmeıtin jaýyz Goloshekın qarsy bolǵan eken. Al Táýelsiz Qazaq Respýblıkasynda memlekettik tildiń damýyna 30 jyl boıy kim qarsy bolyp keldi?! Árıne, Qazaq tiline qarsy Qazaq bıligi, qazaqsha bilmeıtin sheneýnikter, – deıdi májilis depýtaty.

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar