Statısıka bıylǵy 10 aıda elimizde 11 myńnan astam kólik apaty bolyp, sonyń saldarynan 1 942 adam jan tapsyrǵan deıdi. Jol-kólik apatynyń basty sebepteri –  jyldamdyqty arttyrý, kóliktiń tehnıkalyq kúıiniń nasharlyǵy, júrgizýshi kýáliginiń satylýy, joldardyń sapasyz jasalýy. Aınalyp kelgende munyń bári eldegi ábden qalyptasqan paraqorlar júıesiniń nátıjesi. Ony depýtat Erbolat Saýryqov ta jasyrmaıdy. Kólikke qatysty máseleni kóterip, baqylaýdy kúsheıtýdi suraǵan sol. Buǵan qosa, ol «jabaıy» taksıst bolyp júrgen júrgizýshilerdi kinálady.

– Almatyǵa kún saıyn kiretin 700 myńǵa tarta kóliktiń jartysy qalaǵa aqsha tabý maqsatymen keledi. Olar taksıletip kún kóredi. Saldarynan respýblıkamyzda kólik apaty eń kóp tirkelgen óńirlerdiń kósh basynda Almaty qalasy tur. Bıyl 8 aıda munda 826 kólik apaty tirkeldi. Úshtikti Almaty jáne Jambyl oblystary tuıyqtaıdy, – dedi ol.

Almaty qalalyq memlekettik kirister departamentiniń salyq tólemeıtin taksıstermen kúresip júrgeni qashan. Departament esebinshe, turaqty jumysy barlar, tipti memlekettik qyzmettegiler de bos ýaqytynda qosymsha tabys úshin «jabaıy» taksıst bola jóneledi. Óıtkeni olarǵa jalaqysy jetpeı jatyr, quryǵanda benzınin aqtaıyn deıdi. Kóligi bar jurt jumysqa kelerde, úıine qaıtarda jolaýshy ilip ketýge tyrysady.

Departamentke dál sondaı tıip-qashqysh taksıster maza bermeı keledi. Taksıst ataýly jeke kásipker retinde tirkelip, tabysynyń bir mólsherin salyq organdaryna tólep otyrýy tıis eken, zańǵa salsaq. Biraq taksısti jeke kásipker dep sanaý sanaǵa syımaıdy. Kásip jasap otyrǵandar inDrive pen IandeksGo sıaqty kompanıalar, salyqty solar tólep otyr. Al júrgizýshiler tek tirkelip, alǵan tapsyrysynyń belgili paıyzyn kompanıaǵa tóleıdi. Sondaǵy suraq, jetispegennen amalsyz taksıst bolatyndar kompanıaǵa bir tólep, memleketke salyqty taǵy tóleýi kerek pe?

Qazaqstanda inDrive jáne Iandeks qosymshalarynyń paıda bolýy jolaýshylar tasymaly salasyna úkimet jasaı almaǵan damý ákeldi, úlken serpin berdi. Ony moıyndaýdyń ornyna úkimet oǵan da shekteý men tyıym salýdy kókseıdi. Qyrkúıek aıynyń sońynda kólik mınıstrligi komıtetiniń basshysy Álı Altaı bylaı degen:

– “Júrgizýshiler 8 saǵattan artyq kólik júrgizbeýi kerek, óıtkeni olar qyraǵylyǵyn joǵaltady. Bizde jol-kólik oqıǵalarynyń 35 paıyzy dál osyndaı jaǵdaılarǵa baılanysty. Biz jol kartasyn qabyldaımyz, ol jerde zańsyz tasymaldaýshylarmen kúresetin pýnktter bar. Sonyń ishinde InDrive jáne Yandex baǵdarlamalyq qosymshalary da bar. Bul jumysty İshki ister mınıstrligimen birlesip júrgizetin bolamyz", – degen kólik komıtetiniń basshysy.

İshki ister mınıstrligi kóliktiń ortasha jyldamdyǵyn, zańsyz taksısterdiń turatyn oryndaryn jáne júrgizýshiniń qansha saǵat kólik júrgizgenin baqylamaq. Kólik rólinde 8 saǵattan artyq otyrsań, aıyppul salynady.

Iandeks júrgizýshisi, 30 jasta:

– Memlekettik mekemede jumys isteımin. Otbasym bar, shyǵyn kóp. Mıllıonnan asatyn kredıtterim bar. Bir jalaqy bárine jetpeıdi. Sol úshin keshki ýaqytta jáne demalys kúnderi Iandekspen adam tasımyn. Eki alym tóleımiz: kompanıaǵa bir jáne onymen seriktestik ornatqan taksoparkqa bir beremiz. Sonda bir tapsyrystan 20% ustalady. Eger úkimet bizdi kásipker esebinde tirkep, esesine alymnyń paıyzyn azaıtsa, qoldaıtyn edim. Eń abzaly, osyndaı qosymshany ózimizdiń IT mamandar jasap shyǵarsa, salyǵy az bolsa deımiz. Sebebi ınternet trafıgine ketetin aqsha da óz qaltańnan shyǵady. Bul júıeni qurtyp, ornyna basqasyn usyna almasa, halyq kósheden kólik toqtatýǵa májbúr bolady. Bul óz kezeginde óte qaýipti. 

inDrive júrgizýshisi, 28 jasta:

– Negizgi tabysym osy. Qolymdaǵy malymnan basqa jeke kásibim, ne qyzmetim joq. Qapshaǵaı men Almatynyń arasynda adam men usaq-túıek zattar jetkizip turamyn. Bir kúnde 15 myń teńge tapsam, onyń 6-7 myńy benzınge ketedi. Taksısterge taǵy salyq salynsa, kúnkóris anyq qıyndaıdy. 

Kólik mınıstrligi Qazaqstandaǵy qalaaralyq jolaýshylar avtobýstaryn jańartýdy josparlap otyr. Taksıdi shekteýmen avtobýstarǵa suranys arttyrmaq. Vokzal jumysyn jandandyryp, bári memleket qaraýyna ótse deıdi. Biraq bizdiń zamanda halyqqa jeńil kólikpen júrý yńǵaıly, sebebi taksı úıińnen alyp ketip, jeter jerińe bir-aq jetkizedi.