...ۇندەمەسكە بولمايدى...

كونە شاھار - تاراز قالاسىنىڭ ماڭايىنداعى بۋرىل (روۆنوە) اۋىلىندا ۇلتى تۇرىك 15 جاسار ءجاسوسپىرىم قازاقتىڭ ۇيىنە ۇرلىققا ءتۇسىپ (كەيبىر ۇزىنقۇلاق بۇل جىگىتتى «ناشاقور ەكەن» دەپ جاتىر)، كەزدەيسوق جاعدايدا ۇرىنى كورىپ قالعان 6 جاستاعى قازاق بالاسىن پىشاقتاپ كەتىپتى...

اسىرەسە، الەۋمەتتىك جەلىلەردە قاتتى «داۋىل سوعىپ»، قازاقتاردىڭ اتتانداپ-ايقايلاعان داۋىستار قاتتىراق ەستىلدى. ءسوز جوق، قازاقتىڭ وقىستا وپات بولعان بالاسىنا جانىڭ اشىپ، جۇرەگىڭ سىزدايدى. نامىسىڭ دا اتويلاپ، اشۋىڭ اۋىزدىقتاتپايدى. ءبىر جاعىنان: «قاشانعى قازاقتىڭ بالاسى جاپا شەگە بەرەدى؟!» دەپ، جىگەرىڭ قۇم بولادى. ءبىراق...

اينالاڭا قاراپ، الەمگە زەر سالىپ، نامىس-جىگەرىڭدى جۇگەندەيسىڭ. الەمدە قىرعيقاباقتىق ءورتى تۇتانىپ، «ءۇپ» دەسە لاپ ەتىپ، جالىنعا ۇلاسقالى تۇر: قابىرعالى ەلدەر تەكەتىرەسىپ، تۇمسىق ءتۇيىستىرىپ، تابانداعان زامان...

ال، اينالامىز اندىزداعان جاۋ، قازاقتىڭ وشاعىنىڭ ءتۇتىنى ءتۇزۋ ۇشقانى الدەبىرەۋدىڭ ىزاسىن كەلتىرەدى. بەرەكە-بىرلىگى بەكەم قازاق جۇرتىنىڭ تىنىشتىعىنىڭ تۇندىگىن تۇرگىسى كەلگەن حارامپيعىلدار از ەمەس...

بۇزىق بالانىڭ قاراپايىم ۇرلىعى، اڭداماي شوق باسقان تۇرمىستىق جاعداي ءبىر وتباسىنا قايعى-قاسىرەت اكەلدى. ءسىرا، ءومىربويعى قوڭسىلار مۇنداي قىساستىقتى الدىن-الا جوسپارلاماعان بولار-اۋ؟!. ەڭ باستىسى، 6 جاسار بالاقايدىڭ ەشكىمگە ءزابىر كورسەتىپ، تىزەسىن باتىرماعانى اقيقات قوي! مىسالى، بالاقان ۇيىنە 5 ءمينوت كەشىگىپ كىرسە، ەشقانداي قياناتقا دۋشار بولماس ەدى. جازىمعا ۇقساس جۇرەككە اۋىر جاعداي...

قازاق ەلىندە كوپ ۇلتتار تۇرىپ جاتقانىمەن، ەل مەن جەردىڭ قوجايىنى - قازاق، ياعني، ەلدەگى كەز-كەلگەن جاعدايعا دا جاۋاپتى قازاق. سوندىقتان، اتالعان جاعدايعا ۇلتتىق-ناسىلدىك جىك سالىپ، ۇلتارالىق سيپات بەرۋگە تىرىس­پاۋ كەرەك. ءقازىر قىلمىسكەردىڭ ۇستىنەن ءىس قوزعالدى. كاۆازوعلى وتباسى اۋىلدان كوشىپ كەتتى. مۇنىڭ ءوزىن ەكى ۇلتتىڭ اقساقالدارى اقىلداسىپ، شەشتى. قازاققا شىنايى جاناشار ادام - سابىرعا جۇگىنسە كەرەك.

ۇلتتىڭ جامانى بولمايدى، ادامنىڭ جامانى بولادى. ءبىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى ەلىمىزدى ىشتەن شالعىسى كەلگەن جاعدايلار بىرنەشە مارتە قايتالاندى. مالوۆودنوە اۋىلىنداعى قازاق پەن شەشەننىڭ، مالىباي مەن شەلەكتەگى قازاق پەن ۇيعىردىڭ، سارىاعاشتاعى قازاق پەن تاجىكتىڭ اراسىنداعى كيكىلجىڭدەرى اراڭداتۋدىڭ ناعىز ءوزى بولاتىن. قۇداي ساقتاپ، سابىرعا جۇگىنە بىلدىك!.. ايتكەنمەن، وكىنىشكە قاراي، قىرعىزستان، گۇرجىستان، اراب ەلدەرى (اراب كوكتەمى)، سيريا قاسىرەتكە ۇشىرىپ، ارانداتۋعا ۇرىنىپ قالدى. ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ تىنىشتىعى مەن تاۋەلسىزدىگى وزگەنىڭ قاتەلىكتەرىنەن ساباق الۋعا يتەرمەلەيدى. ارى مەن ۇياتىن جوعارى ۇستايتىن قازاقتىڭ بالاسى وبال-ساۋاپتىڭ دا ءقادىرىن بىلەدى. سول سەبەپتى، كەزكەلگەن ارانداتۋدىڭ اقىرىنىڭ قايعى-قاسىرەت قانا اكەلەتىندىگىن تۇيسىنەدى.

قاجىمۇقان عابدوللا