جەڭىسحان اسىلحان ۇلى 1976-3-15 كۇنى جۇڭگو ەلىنە قاراستى كۇنبيلەردىڭ بايىرعى مەكەنى ءتاڭىر ءتاۋدىڭ بوكتەرىنە ورنالاسقان ماناس اۋدانى كورىكتى كوك وزەن اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. جۇڭگو جوعارعى وقۋ ورنىن بىتىرگەن. تۋعان اۋىلىندا وقىتۋشىلىق قىزىمەتتە بولعان. تاريحي وتانىنا ورالعان سوڭ قاراعاندى وبىلىسى بالقاش قالالىق №24 جانە №27 ورتا مەكتەپتەرىندە مۇعالىمدىك قىزىمەتتەر اتقارعان.
قۇرداستارعا قىرعي ءتىلدى شەشەندەي، ءازىل- كۇلكى ايتىسقان. تاپقىر ويلى جەڭگەدەي، ءازىل- وسپاق باستاعان. كەكتى ەمەس كەكەسىن، ءازىل- قالجىڭ جاراسقان. ۋىتى جوق مىسقىلدىڭ، جيىن- تويدا تالاسقان. قالجىڭ مەنەن قاعىتپا، كۇلكى- نازعا ۇلاسقان. اتان جىلىك، جالاڭ ءتوس، قۇرداستارىم سىيلاسقان. ۇلى تالعام - تىلەگى، اقىل- ويى توعىسقان. توبىلعىنىڭ شوعىنداي، قۇرداستارىم قايداسىڭ!!! بالقاش جاعاسىندا جىبەك قۇمدى مەن جاتىرمىن جاستانىپ، اداسقان بۇلت ۇيىرىنە تاڭدانىپ . مامىق جىڭعىل انام سالعان كورپەدەي ، تۋعان ايداي تاڭدانامىن ويلانىپ. اسىر سالعان ءسابي جەلمەن جارىسىپ ، قۇلىن ساعىم شاپقىلايدى جان ۇشىپ. ەلەسى بار بەينەى جوق ءتۇس كورەم، اق ۇكىسى بۇلعاقتاعان قىز كۇشىپ . كۇيىن شەرتە اسقاقتاتا ءان سالىپ ، قوڭىر قازدار ۇشىپ ءوتتى تامسانىپ. جوقتاۋ ايتىپ قۇلازىتىپ كوڭىلدى، تىرنا بايقۇس تىراۋلايدى توپتاىنىپ. كۇندە كەلسەڭ بالقاش جاقتى جاعالاپ، تولقىن سۇيەر تابانىڭدى مايدالاپ . حور قىزىنداي كولدەن شىقسا ءبىر سۇلۋ ، گۇلدەي جايناپ كۇلىمسىرەپ اعالاپ . جىبەك قۇمدى مەن جاتىرمىن جاستانىپ ، اداسقان بۇلت ۇيرىنە تاڭدانىپ . پەريزاتتاي كولدەن شىعا كەلمەسەڭ ، ولەر بولدىم ويلاي-ويلاي جابىعىپ. جار بولا كور وڭ جاقتاعىڭ ورعا جىققان اقىرىپ سول جاقتاعىڭ سورىڭ بولعان ساتىلىپ. دۇشپانىڭنان قانىڭ اققان سارقىراپ دوستارىڭنان كوزىڭ اققان جارقىراپ . شىعىستاعىڭ ايداھارداي ىسقىرىپ باتىستاعىڭ ايۋدايىن كۇش قىلىپ . الىسىڭدا جاۋلاساتىن بەلدەسىپ جاقىنىڭدا تىرەسەتىن بەل شەشىپ. بابالارىم تۋدى سۇمدىق زاماندا كىنا قويما كىر ىزدەمە قاشاندا . دوس -قاسىما داستارقانىم جايىلعان، ويلى -ويسىز اق ورداما اعىلعان . نامىس - ارىم كوك تۋىمداي جەلبىرەپ ، مىقتى ء-السىز بوساعاما تابىنعان . جاقسى-جامان اعالاعان سىرلاسقان ، ۇلكەن -كىشى قاۋمالاعان جارماسقان. باتىر-قورقاق حان كوتەرىپ تويلاسقان ، جومارت- ساراڭ جاعالاعان سىيلاسقان . تۋدىق بىزدەر مارتەبەلى زاماندا ، جار بولا كور جاراتقانىم قاشاندا. كەش كەلگەن ماحاببات كەشتەۋ تۋعان قوڭىر كۇزدىڭ ايىنداي، كەش بۇرلەگەن الما مويىن قايىڭداي. تىم كەشىرەك جولىقتىڭىز قارىنداس، مامىرداعى بوتا كوزدى مويىلداي. جاس جۇرەكتە تاسقىن بولعان، وت بولعان، جانا - جانا ك ۇلى قالعان،جوق بولعان. ەندى قايتا قىپ- قىزىل بوپ جالىنداپ، قۇدىرەتكە سيقىرى مول تاپ بولعان. كەش وياندى جانارتاۋداي جۇرەگىم، ەتەك- جەڭىن جيا المادى تىلەگىم. شوققا سالعان بالعىن ءجۇزدى تەمىردەي، قىزۋىڭنان ەرىگەندەي سۇيەگىم. كەش وياندى جۇلدىزداردا جامىراپ، كەش بوياندى الۋان تۇسكە اتىراپ. كەش بولسادا ساعان دەگەن ءۇمىتتىڭ، جىبەك ءجىبىن ساباقتادىم قالتىراپ. كەش بولسادا ارامىزدا وت بارداي، كوڭىل ، شىركىن!كىرلەمەگەن اق قارداي. قاپ- قاپ،اتتەڭ! قوسىلمايمىز، وكىنىش! جانارىمدا ءتۇيىر- ءتۇيىر جاس بارداي. كەش كەلگەنى ماحابباتتىڭ ماۋسىمداي، ايتايىنشى جان سىرىمدى تاۋسىلماي. جۇرەگىڭنىڭ نوسەرلەتىپ بۇلتتارىن، جارقىلدايىن شىلدەدەگى جاسىنداي. جايلاۋدا جورعا- جۇيرىك مىنگەندەي، بوز بالا جەل ەسەدى. قاشىپ- پىسىپ جۇرگەندەي، ەلىك- ارقار ۇركەدى. ساۋىت كيگەن ساربازداي، ارشا- شىرشا بەتكەيدە. بەرەن كيگەن بەكتەردەي ، بۇعى - مارال توسكەيدە. بۇرشاعى كوپ كوگەندەي، قارعا- قۇزعىن دوڭدەردە. قۇرساقتى جاس كەلىندەي، تال- تەرەكتەر وزەندە. ەتەك - جەڭى جيىلماي، اعايىن- جۇرت تويلاۋدا. قۇنان جارىس،تاي جارىس، دۋمان- قىزىق جايلاۋدا. ساي - سالادان اقىلدى، ۇلكەن- كىشى ايتىسقا. كوكجالدايىن سىلكىندى، پالۋان- كۇرەس تارتىسقا. امان- ەسەن قاۋىشىپ، دوس- قۇربىلار سىرلاسار، ءورلى –قىرلى شاپقىلاپ، جىگىت- جەلەڭ ءبىر جاسار. ويىن- تويدا جۇرگەندەي، كوڭىلدى كۇن جايلاۋدا. باتىر اسىن بەرگەندەي، اۋىل- ايماق جايلاۋدا. باقىتتى بول! بىلمەدىم- عوي اسپانىڭنىڭ جۇلدىزىن، ماعان ارناپ اق ساۋلەسىن شاشقانىن. تۇسىنبەدىم جاس جانىڭنىڭ بۇلتتارىن، قابرعاسىن قاقىراتا سوككەنىن. كورمەپپىن- عوي جۇرەگىڭنىڭ تولقىنىن، ماعان ارناپ مەرۋەرت كوبىك شاشقانىن. سەزبەپپىن- عوي كوڭىلىڭنىڭ كوكتەمىن، ماعان ارناپ گۇل ۇسىنىپ جاتقانىن. ءجۇرىپپىن- عوي ءدال قاسىڭدا ەركەلەپ، باعالاماي ءبىر باسىڭنىڭ التىنىن. كەتتىڭ الىس جاس بالاداي وكپەلەپ، باقىتتى بول! حوش ەسەن بول، جارقىنىم! باقىتتى ەدىم قاشاندا اتتەڭ - اتتەڭ باقىتتى ەدىم قاشاندا، جوقشىلىق جاۋ ات ويناتىپ تۇرماسا. جوق بولعان سوڭ باقىر تيىن قالتامدا ، قوجايىندار بوقتاپ-شاتىپ قۋماسا. ءۇيسىز -كۇيسىز باسىم قاتىپ بازاردا ، ارلى -بەرلى اعىلعان جۇرت جىقپاسا. ۇرى-قارى كەش باتقاندا قالايدا ، ۇرىپ -سوعىپ ءبىر بۇرىشقا تىقپاسا. ءدىر ء-دىر ەتكەن ءالسىز سۋىق دەنەمدى ، جامان -جۇتىق ەسكى كيىم جىلتپاسا. الۋان -الۋان بوياۋلارى سۇيكىمدى ، جاپ -جارىق بوپ تاڭدا كۇلىپ اتپاسا. اعىل –تەگىل كوز جاسىمداي كول بولىپ، البا -جۇلبا بۇلتتان جاۋىن جاۋماسا. كورپە -جاستىق قالتالاردان شاشىلىپ ، باتپاق - لايدى تابانداعى جيناسا. اتتەڭ –اتتەڭ، باقىتتى ەدىم قاشاندا ، باسپاناسىز سەندەلەمىن جالعاندا . ءنارلى ء-نارسىز جىرلار جازىپ وزىنشە ، ءوتتى -كەتتى تالاي اقىن ارماندا . اڭ بوپ نەگە جارالمادىم قۇرىسىن ، ەمىن - ەركىن جۇرەر ەدىم ورماندا. جاپا -مۇڭعا جابىرقاما جۇرەگىم ، سابىر -سابىر تاۋسىلما دا سارقىلما. بالقاش جاتىر بالقاش جاتىر تولقىندارىن جۇزىك قىپ، اقشا بۇلتىن اسپانىنا ۇزىك قىپ. سامال ەستى تەنتەك ەمەس موماقان ، جايىپ جۇمساق دۇنيەگە الاقان . اداسىپ ءجۇر تەڭگەدەي بۇلت قاناتسىز، وتاۋى جوق ودا بالكىم تۇراقسىز . ۇكى تاققان قىز سياقتى قامىستار ، يمان ءجۇزى ءسال قىزارىپ دىبىستار . نوكەردەيىن ۇيمەلەگەن ءماز بولىپ ، باقا عانا تىنىشتىقتى تۇر ءبولىپ . و، ءتاڭىر- اي! جۇلدىز جانار سول جانداي، ويىمدا ەلەس الاۋلاعان قىز بارداي. ول ەكەۋمىز ءۇنسىز عانا كەلەمىز، قۇپيالاۋ جۇمباق سىردى سەزەمىز. «ماحابباتىڭ بار ما» دەيسىڭ ەركەلەپ، بۇل سۇراقپەن الاتىنداي جەلكەلەپ. ءتىل كۇرمەلىپ قينالامدا جوق دەيمىن ، ماحابباتىم جالعىز عانا سەن دەيمىن. بالقاش جاتىر تولقىندارىن جۇزىك قىپ، قوس اققۋداي ەكى جاستى سەرىك قىپ. ارماندايمىن قۋانىشتىڭ حاتىندايسىڭ ادەمى، تيەتۇعىن ويدا - جوقتا قولىما. ەر جىگىتتىڭ استان- كەستەڭ جۇرەگى، قارايلاۋمەن سەنىڭ نازىك جولىڭا. حاتپىن مەندە وقىلماعان وزىڭە، جىرتىلارمىن تۇسپەي وتتى كوزىڭە. اق قاعازداي كوڭىلىمدى توسامىن، كوز جاسىڭداي مولدىرەگەن سوزىڭە. ساعىنىش بوپ ورالاسىڭ ويىما، قۋات- كۇش بوپ السىرەگەن بويىما. وقىلماعان حاتتاردايىن جۇمباقسىڭ، ارماندايمىن، امالىم نە؟ ساعىنا. تىم بولماسا جەرىم قالدى التىن باسىم قالقانداي، ەلىم قالدى قالىڭ قارا ورمانداي. بەرە سالعان ءبارىن- ءبارىن جاۋلارعا، مەن ەكەنمىن جەر بەتىندە سور ماڭداي. اق الماستاي دۇشپان باسىن كەسپەدىم، قاندى وزەندى بەلۋاردان كەشپەدىم. تۋعان جەردىڭ اق توسىندە قىزقىشتاي، تىم بولماسا ءبىر شىرىلدىپ ولمەدىم. سەن جايلى ۇيقىسىنان جارالدىڭبا ءسابيدىڭ، بۇزعىم كەلمەس قيالىمدى سەن جايلى. كوڭىلدەگى ءاپ –ادەمى ءۇمىتتىڭ، ۇزگىم كەلمەس جىبەك ءجىبىن سەن جايلى. بويىمدى العان قىزۋى مول جالىننىڭ، شوقتارىنا جانعىم كەلەر سەن جايلى. قورعاسىنداي بالقىسامدا سەزىمنىڭ، قازانىندا كۇيگىم كەلەر سەن جايلى. الاي-دۇلەي،كۇيىپ-جانىپ بارامىن، ەلەستەردىڭ جەتەگىمەن سەن جايلى. جاڭا پىسكەن ماۋەدەيىن قاراعىم، جۇرەگىڭدە وت بارما ەكەن مەن جايلى؟؟؟ ءتاڭىر تاۋىما بۇيىدەيىن بۇيراتتارى باربيعان ، قانداعايداي مۇيىزدەرى اربيعان . ءتاڭىر تاۋدى ، ەركە تاۋدى ساعىندىم، ىرگەم ءتيىپ، كىندىك قانىم جۋىلعان . ءتاڭىر تاۋ! ەركە تاۋىم، ۇلى تاۋىم، الدىرعان كوك ءتۇبىرمىن بالاق باۋىن. تىرىدەي جاتعا سەنى قيار ەمەس قاۋمالاپ جىلاپ قالعان قايران قاۋىم. قامىرىق جەپ مۇقاڭ كەتتى مەڭىرەۋ، ەلسىز مەن كەلەمىن دالادا، الاي- دۇلەي ءتۇن ىشىندە بوراندا. شىڭ - شىڭ ەتەر قۇلاقتارىم ىزىڭداپ، شىتقىل اياز قارىعاندا شىمشىلاپ. ادىر - جوتا اعاشتايىن سىرەسكەن، استان - كەستەڭ اقشا بۇلتتار كۇرەسكەن. ءجيى - ءجيى ۋقالايمىن قولىمدى، تاس تابىتتاي كەستى بىرەۋ جولىمدى. <<-مەيىرىمسىز قاتال زامان وگەيدى، تاسقىن بولساڭ تاۋ بوپ جولدى بوگەيدى. اتوي بەرىپ، ايعاي سالساڭ زامانعا، باتىرادى قاسىق سۋعا تاباندا. وكسىك اتا كۇرسىنەسىڭ قامىعىپ، بەز بۇيرەك پەن توبىرلاردان جالىعىپ. الا سۇرىپ قارماناسىڭ شوشىنىپ، قياناتپەن جاۋىزدىقتان بەزىنىپ. كۇڭىرەنىپ زار يلەيسىڭ القىنىپ، جەبىرلەردەن جەمقورلاردان تورىعىپ. اۋىراسىڭ، ساندىراقتاپ جىلايسىڭ، قينالاسىڭ، قىسىلاسىڭ ، قۇلايسىڭ. ياناتتا، بالاعاتتا قوعامدى، جەك كورەسىڭ قالاي ءبىراق ادامدى. ەرتە شىققان قىزعالداقتاي ەدىم مەن، ۋايىم، قايعى ەلىم ءۇشىن جەدىم مەن. ءامىر - قۇدىرەت كەسپەك بولدى ءتىلىمدى، جوعالتپاقشى بولدى اسىل ءدىنىمدى. كەرەڭ بولدى، سوقىر بولدى زامانىم، ارسىز بولدى، جاۋىز بولدى زامانىم. مۇقاعالي مەن بولامىن باۋىرىم! جاتىرقاما اينالايىن تاۋ ۇلىن! اۋليەدەي اداستىرمان جولىڭنان، كەتتىك دەدى ۇستاپ مەنىڭ قولىمنان->>. جاپىر - جۇپىر قامالادى بورىلەر، وڭدى - سولدى قۇتىرىنا جۇگىرەر. قامىرىق جەپ مۇقاڭ كەتتى ءتۇس ەكەن، ال دالادا بوران سوعىپ تۇر ەكەن. ماحاببات قوسىمشاداي ويلارىما وي جالعاپ، ءجىپسىز بايلاپ، سەزىمىمدى سەن ارباپ. ەڭ عاجايىپ ەرتەگىدەي باۋرايسىڭ، ءتۇبىر سوزدەي كوڭىلىمە تۇراقتاپ. ناقىشىمىز بۇزىلمايدى سويلەمدەي، تاعدىرىمىز تارماعى ەگىز ولەڭدەي. كەۋدەلەردەن قاتار شىققان قوس لەبىز، ماحابباتتىڭ شىنايى اسەم سوزىندەي. دىبىستارداي ۇندەسەمىز ادەمى، ءبىر ارناعا توعىسىپ وي - تىلەگى. سەنىم، تالاپ، ۇمىتتەرگە جەتكىزەر، سىرشىل اڭىز ماحاباتتاي ەرتەگى. تۋىندى ءسوز ءبىز ەمەسپىز وزگەرەر، قانداي دۇشپان سوزدەي ءبىزدى بولشەكتەر. اڭگىمەنىڭ ارقاۋىنداي ماحاببات، العا قاراي ماڭگى ءبىزدى جەتەكتەر. دۇنيە ازا - مۇڭعا تولدى جالعان دۇنيە، جەلەپ - جەبەپ جۇرمەگەن سوڭ اۋليە. وكپەلەيسىڭ قالاي ءسابي بالاداي، قۇشاعى ىستىق ءوز اناڭداي ەلىڭە. ويناپ - كۇلۋ كىرمەيدى- عوي تۇسىمە، باي - شونجارلار تويلايدى ەكەن ەسىرە. باي - ماناپتار ءزاۋلىم ساراي سالعاندا، جەر تولەدەن ارەڭ شىعام بۇگىلە. نوسەر ەدىم اساۋ جەلگە قوسىلعان، تاسقىن ەدىم بەدەۋ سەلى جوسىلعان. كوزىن سۇرتكەن جەتىمدەيىن قينالام، ايداي كوڭىل جاپىراقتاي باسىلعان. ءولدىم - تالدىم باسپاناعا جەتە الماي، كۇيىپ - ءپىستىم بارماقتاي جەر الا الماي. قۇزعا سالعان قۇستاي ەدىم ۇياسىن، توپشىم سىنىپ ءجۇرمىن بيىك ۇشا الماي. اۋرۋ - سىرقاۋ ،كەدەي - كەپشىك دۇنيە، اتقا مىنەر كوز سالمايدى ەزىلە. اتاعىنا التى قىردان بۋلانىپ، سۇلتان - حاندار بايلىق جيدى جۇگىرە. جىلاپ – سىقتاۋ، قايعى- مۇڭنان دۇنيە، قيمايدى ەكەن بوس جەر بولسا كوزىڭە. ولسەڭ ەگەر اقشا بۇلتقا اينالعىن، قوياتىن جەر تابىلمايدى تۇبىندە.
پىكىر قالدىرۋ