كاسىپقوي بوكسشى كەلەسى جەكپە-جەگى 20 تامىزدا ءوتۋى مۇمكىن ەكەندىگىن ايتتى، - دەپ حابارلايدى Qamshy.kz. ءقازىر ەل بوكسشىلارىن ريو وليمپياداسىنا دايىنداۋعا كومەك كورسەتىپ جاتقان ول sports.kz-كە بەرگەن سۇحباتىندا باسقا دا ءبىرقاتار ساۋالدارعا جاۋاپ بەرگەن.
قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قۇراماسىمەن بىرگە جيىن وتكىزۋ تۋرالى يدەيا قالاي كەلدى؟
بۇل ۇسىنىستى العاش بولىپ باۋىرجان وسپانوۆ تاستادى. ول ماعان قوڭىراۋ شالىپ، اقش-قا حابارلاسىپ، ونداعى باپكەرلەردەن وتاندىق بوكسشىلاردىڭ اقىرعى دايىندىعىنا سپورتشىلار اكەلىپ، كەزدەسۋلەر وتكىزۋ مۇمكىندىگىن انىقتاۋدى سۇرادى. ءوز پروموۋتەرىممەن سويلەسىپ، كەلىسىمىن الدىق، قازاقستانعا كەلۋگە دايىن بوكسشىلاردى ىزدەۋگى كىرىستىك.
امەريكادان كاسىبي بوكسشىلاردى بىزدەگى كەزدەسۋلەرگە اكەلۋ قيىن بولمادى ما؟
ارينە، بارلىعى وڭاي بولدى دەي المايمىن. نە دەگەنمەن سپورتشىلار ءار ەلدىڭ ازاماتتارى، ول ەلدەردىڭ زاڭدارى، ءار سپورتشىنىڭ پروموۋتەر كومپانيالارى، باپكەرلەرى ءار ءتۇرلى دەگەندەي. ولارمەن جەكە كەلىسىم-شارتقا وتىرۋعا تۋرا كەلدى. ءقازىر ءبارى جاقسى. اقش-تان كەلگەن بوكسشىلار ءبىزدىڭ جىگىتتەرمەن جاقسى دايىندالىپ جاتىر.
مۇنداي جيىندار قانشالىقتى پايدالى دەپ ويلايسىز؟
قازاقستان قۇراماسىندا ءقازىر بوكس الەمىندە جەتەكشى پوزيسيا يەلەنەتىن، ازيا مەن الەم چەمپيوندارى جيناقتالعان. مەن ءۇشىن بۇل پايدالى تاجىريبە. ءوزىمنىڭ اۋەسقوي بوكستاعى كەزىمدى، كاسىبي الاڭداعى كەزدەسۋلەرگە دايىندىق كەزىندە ءمان بەرمەيتىن دۇنيەلەردى ەسكە ءتۇسىرىپ جاتىرمىن.
ءبىزدىڭ كومانداعى ىشكى اتموسفەرا تۋرالى دا ايتا وتىرساڭىز.
بارلىق جىگىتتەردىڭ رۋحى جوعارى، وليمپيادادا ۇزدىك كورسەتكىش تانىتۋعا دايىن. ەندى سول جاقسى دايىندىق ۇزدىك ناتيجەگە نەگىز بولۋى ءتيىس. برازيلياعا باراتىن 10 بوكسشىنىڭ ءارقايسىسى مەدال ءۇشىن كۇرەسۋگە قابىلەتتى. ال، انا جاقتا ءبارى قالاي بولاتىنىن رينگ كورسەتەدى. بارلىعىمىز جىگىتتەرگە بارىنشا قولداۋ كورسەتۋىمىز ءتيىس دەپ سانايمىن.
جانىبەك ءالىمحان ۇلى ءۇشىن سوڭعى ەكى جىل كۇردەلى بولدى. جەتىستىكتەرى دە بار، ساتسىزدىكتەرى دە جوق ەمەس. ءسىز ونىڭ ريودا مەدال الۋ مۇمكىندىگىن قالاي باعالايسىز؟
جانىبەك – دايىن. سپورت – سونداي كۇردەلى جول. مۇندا ساتسىزدىك پەن جەتىستىكتەر قاتار جۇرەدى. تەك مىقتىلار عانا بارلىق قيىندىقتاردى جەڭىپ، ماقساتىنا جەتەدى. جانىبەك ءالىمحان ۇلى – سونداي جىگىتتەردىڭ ءبىرى. وليمپيادادا ول ءوز شەبەرلىگىن كورسەتەدى. جيىندا جانىبەكپەن كوپ ۋاقىت وتكىزىپ ءجۇرمىن، ونىمەن جۇپ تا قۇردىق. ول ءوز-وزىن جيناپ، تەك سەنىمدى اقتاۋعا كۇشىن سالۋدا.
قازاقستان قۇراماسىنىڭ كاپيتانى دانيار ەلەۋسىنوۆكە دە زور ءۇمىت ارتىلىپ وتىر...
دانيارعا دا، بەرىك پەن ادىلبەككە دە بىردەي قاراۋ كەرەك. ەشكىمدى ءبولىپ، جارۋ قاجەت ەمەس. بۇل وليمپياداعا ءاربىر مۇشەسى ۇزدىك بوكس كورسەتۋگە وقتالعان ءبىر كوماندا. «دانيار، 69 كەلى – قازاقستاننىڭ سالماعى، سەن التىن الۋعا مىندەتتىسىڭ» دەپ ايتۋ دۇرىس ەمەس. بۇل سپورتشىعا ۇلكەن قىسىم بولادى. ەلەۋسىنوۆتى بىلەدى جانە وعان سەنەدى. ول ءوزىنىڭ جوعارى دەڭگەيىن الەمگە كورسەتكەن بوكسشى. وعان ساتتىلىك تىلەگىم كەلەدى. ءوز تاراپىمنان مەن نە ىستەي الامىن؟ وليمپياداعا دايىندالۋعا كومەكتەسەمىن.
ابىلايحان ءجۇسىپوۆتىڭ مەدال الۋ مۇمكىندىگىن قالاي باعالايسىز؟ ونىڭ ەرەسەكتەر اراسىنداعى بوكسقا جاقىندا قوسىلعانىن ەسكەرسەك، وعان زور سەنىم ارتۋ قانشالىقتى دۇرىس؟
وليمپيادا ويىندارىندا جەڭىسكە جەتكەندە بەكزات ساتتارحانوۆ تا جاس بولدى. وليمپياداعا قاتىسۋ ابىلايحان ءجۇسىپوۆ ءۇشىن ۇلكەن ساباق جانە باعاسىز تاجىريبە بولادى.
ءسىز سپورتشى وليمپيادادا قانداي قىسىمعا تاپ بولاتىنىن جاقسى بىلەسىز. ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، ءبىزدىڭ جىگىتتەرگە برازيليادا ەڭ ماڭىزدى نە نارسە بولماق؟
شىنىمەن دە مۇنداي جارىستا ءوزىڭ كەزدەسەتىن قارسىلاسىڭ قورقىنىشتى بولمايدى. ءوزىڭدى جەڭۋ الدەقايدا قيىنعا سوعادى. ويتكەنى، وزىڭە قانداي ءۇمىت ارتىلىپ وتىرعانىن، ەل الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتى تۇسىنەسىڭ. ءاربىر قارسىلاسىڭ ساعان وليمپيادادا جاقسى بوكس جاساۋ قاجەتتىگىن ايتىپ تۇرعانداي بولادى. سوندىقتان، بارىنشا الدىعا قويعان ماقساتقا تولىقتاي كوڭىل ءبولىپ، قارسىلاسىڭدى قالاي جەڭۋ، كەلەسى قارسىلاسقا قالاي دايىندالىپ، ۇستەمدىگىڭدى كورسەتۋدەن باسقا ارتىق نارسە ويلاماۋ كەرەك. قالعانى كەيىن بولادى…
ايبا-نىڭ كاسىپقوي بوكسشىلاردىڭ وليمپياداعا قاتىسۋعا رۇقسات بەرۋىنە قالاي قارايسىز؟
بۇل ءبىزدىڭ تالقىلايتىن ماسەلەمىز ەمەس. ءبىز ەلىمىزدى تانىتۋعا مۇمكىندىك بار جەردە رينگكە شىعامىز. بۇل باستاما ازىرگە اڭگىمە كۇيىندە عانا.
ەگەر وسىنداي شەشىم جوق دەگەندە ءۇش جىل بۇرىن قابىلدانعاندا، ءسىز وليمپيادالىق قۇراماعا وتۋگە تىرىسار ما ەدىڭىز؟
ارينە، وليمپيادادا جەڭىسكە جەتۋ – ءار سپورتشىنىڭ ارمانى. ءار ادام الەم الدىندا، ميلليوندار الدىندا ءوز ەلىنىڭ تۋىن كوتەرۋدى ابىروي سانايدى دەپ ويلايمىن. مەن بارماعانمەن ءبىزدىڭ كىشى باۋىرلارىمىز بار، ءبىز سولارعا سەنىپ، سولاردى قولداۋىمىز قاجەت.
قازاقستان قۇراماسىنىڭ الدىندا وليمپيادادا ەكى التىن مەدال يەلەنۋ مىندەتى تۇر. بۇل مەجەنى باعىندىرا الامىز با؟
ارينە، باعىندىرامىز. نەگە باعىندىرماسقا؟! ءبىر كەزدەرى كۋبا 6 التىن مەدال جەڭىپ العان. ءبىزدىڭ بوكس مەكتەبىمىز وسال دەپ ويلايسىز با؟ ەگەر ءبىز الدىمىزعا سونداي بيىك ماقساتتار قويماساق، وليمپياداعا بارۋدىڭ قاجەتى قانشا؟ قازاقستان قۇراماسىنداعى 10 بوكسشىنىڭ ءارقايسىسى مەدالمەن قايتا الادى. ولار وندا ازيا، الەم چەمپيوناتتارىنداعى جەڭىستەرىمەن، حالىقارالىق تاجىريبەلەرىمەن بارا جاتىر.
استانادا ايەلدەر اراسىنداعى الەم چەمپيوناتى كەزىندە ءسىز جاقىندا كەلەسى كەزدەسۋىڭىزدىڭ ماسەلەسى شەشىلەتىنىن ايتقانسىز...
ءيا، سولاي. ءبىراق، ءبىز قازاقستان قۇراماسىنىڭ وليمپياداعا دايىندىعىنا قاتىسۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعاندىقتان كەزدەسۋدى ءبىراز كەيىنگە شەگەردىك. ءقازىر امەريكاندىق بوكسشىمەن كەلىس ءسوز جۇرۋدە. ەگەر ول كەلىسسوز ءساتتى وتسە، مەنىڭ كەلەسى كەزدەسۋىم شامامەن 20 تامىزعا قاراي امەريكادا وتەدى.
بيىل قانشا كەزدەسۋ وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىرسىز؟
جىل سوڭىنا دەيىن ءۇش كەزدەسۋ وتكىزەم بە دەپ وتىرمىن. ءبىراق، مۇنىڭ بارلىعى ۋاقىتتىڭ ەنشىسىندەگى ماسەلە.
بەيبىت شۇمەنوۆ پەن دەنيس لەبەديەۆ اراسىندا كەزدەسۋ وتە مە، قالاي ويلايسىز؟
بۇل ەكى بوكسشىنىڭ رينگكە شىعۋعا كەلىسىم بەرۋ، بەرمەۋ ماسەلەسى ەمەس. ەكى ۇلكەن پروموۋتەرلىك كومپانيا بار... دەنيس لەبەديەۆ كوپ جاعدايدا كەزدەسۋلەرىن اقش-قا بارماي، ءوز جەرىندە، ماسكەۋدە وتكىزەدى. امەريكا – كاسىبي بوكستىڭ وتانى، ول جەردە مويىندالۋ وڭاي ەمەس. سوندىقتان دا، لەبەديەۆ ول جاققا بارمايتىن سياقتى. الايدا، مەنىڭ بىلۋىمشە، بەيبىت لەبەديەۆتىڭ كومانداسىنا امەريكادا كەزدەسۋدى ۇسىنعان. بۇل كەلىسسوزدەرگە بايلانىستى انىقتالادى. كاسىبي بوكستا كەزدەسۋدىڭ وتۋىنە كوپتەگەن فاكتورلار اسەر ەتەدى. تاراپتار كەلىسىمگە كەلىپ، ءبىز قىزىق بوكس تاماشالايمىز دەپ سەنەمىن.
شۇمەنوۆ رەسەيلىك بوكسشىنى جەڭەدى دەپ ويلايسىز با؟
مەن بەيبىتكە ءجۇز پايىز سەنەمىن جانە ول لەبەديەۆتى جەڭە الادى دەپ ويلايمىن.
گەنناديي گولوۆكين كەلەسى كەزدەسۋىن لوندوندا كەلل برۋكپەن وتكىزەدى. بريتاندىق بوكسشى گەننادييگە قانشالىقتى قارسىلاس بولا الادى؟
بۇل جەردە نە ايتۋ كەرەكتىگىن بىلمەيمىن. برۋك گەنامەن كەزدەسۋ ءۇشىن ەكى سالماققا كوتەرىلدى. بۇل – ايتارلىقتاي ايىرماشىلىق. ساۋل الۆارەس جاقىندا ءامىر حانمەن كەزدەستى، الايدا، بريتاندىق بوكسشى كانەلودان تومەن سالماقتا بولدى. ودان نە شىققانىن كوردىڭىزدەر. گولوۆكينگە دە سونداي ءبىر نارسە دايىنداپ قويعان سياقتى... ول گەننادييدىڭ قارسىلاسى ەمەس.
كەزدەسۋ نەشىنشى راۋندتا اياقتالۋى مۇمكىن؟
كانەلو ءامىر حاندى قاي راۋندتا قۇلاتىپ ەدى؟ شامامەن سونداي بولادى.
ءسىز كىممەن ۇلكەن كەزدەسۋ وتكىزگىڭىز كەلەدى؟
ساۋل الۆارەس، ميگەل كوتتو – مەنىڭ سالماعىمداعى كوشباسشىلار. ۇلكەن كەزدەسۋلەر وتكىزگىڭ كەلەدى. تەك كۇشتىلەرمەن جۇدىرىقتاسىپ قانا ۇزدىك بولا الاسىڭ.
ەگەر كانەلونىڭ كومانداسى سىزگە ەرتەڭ قوڭىراۋ شالسا، وعان قارسى شىعۋعا داينىسىز با؟
ارينە.
ونىڭ ۇزدىك قارسىلاستارمەن كەزدەسۋلەرىنىڭ كوپتىگىنە دە قارامايسىز با؟
سپورتتا ەشكىم كەشەگى كۇنمەن ءومىر سۇرمەيدى. ءقازىر، وسى جەردە كىم مىقتى، سول جەڭىسكە جەتەدى.
جاقىن ۋاقىتتا ءسىزدىڭ كەزدەسۋىڭىزدى قازاقستاندا وتكىزۋ مۇمكىن بە؟
باۋىرجان وسپانوۆپەن بىرگە بۇل ماسەلەنى قاراستىرىپ جاتىرمىز. كەزدەسۋ دەمەۋشىلەردىڭ قولداۋىن قاجەت ەتەتىنىن ءتۇسىنۋ كەرەك. قازاقستاندا ونداي شارا وتكىزۋ ءبىزدىڭ ەل ءۇشىن ۇلكەن وقيعا بولار ەدى. سونداي-اق، ءبىزدىڭ بارلىق جەڭىسىمىز تەك حالىقتىڭ، ءوز سپورتشىلارىنا سەنەتىن، قولدايتىن ادامداردىڭ ارقاسىندا عانا مۇمكىن ەكەنىن ايتقىم كەلەدى.