2016 جىلعى 29 تامىزدا استانادا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى جانە «يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ جانە قارۋسىزدانۋ جولىنداعى پارلامەنتشىلەر» ۇيىمى بىرلەسىپ ۇيىمداستىرعان «يادرولىق قارۋسىز الەم قۇرۋ» حالىقارالىق كونفەرەنسياسىندا قابىلداندى، - دەپ حابارلايدى Qamshy.kz "ەگەمەن قازاقستانعا" سىلتەمە جاساپ.

1991 جىلعى 29 تامىزدا، وسىدان تۋرا 25 جىل بۇرىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ يادرو­لىق سىناقتارعا قارسى ازاماتتىق قوعام حالىقتىق قوزعالىسىنىڭ قولداۋىمەن سەمەي يادرولىق سىناق پوليگونىن جاپتى، بۇل الەمدىك قارۋسىزدانۋ تاريحىنداعى ال­عاشقى قادام بولدى.

قازاقستاننىڭ شىعىس بولىگىندەگى سەمەي سىناق پوليگونىندا كەڭەس وداعى جۇزەگە اسىرعان 456 يادرولىق جارىلىس قورشاعان ورتاعا، بۇگىنگى جانە بولاشاق ۇرپاقتىڭ دەنساۋلىعىنا الاپات اسەرىن تيگىزدى. بۇكىل الەمدەگى، سونىڭ ىشىندە، تىنىق مۇحيتىنداعى، ازياداعى، سولتۇستىك افريكاداعى جانە سولتۇستىك امەريكاداعى يادرولىق سىناقتاردىڭ سالدارى، حيروسيما مەن ناگاساكيدى اتومدىق بومبالاۋ، سونداي-اق، يادرولىق قارۋدى بايقاۋسىز نەمەسە قاتە قولدانۋ قاتەرى وسى قارۋدى جويۋعا باعىتتالعان جاھاندىق تالاپتى تۋدىرۋدا.

ءبىز كولەمى جونىنەن الەمدە ءتورتىنشى ورىنداعى يادرولىق ارسەنالدان ەرىكتى تۇردە باس تارتقان، يادرولىق سىناققا جاپپاي تىيىم سالۋ تۋرالى شارتقا قوسىلعان، ورتالىق ازيادا يادرولىق قارۋدان ازات ايماق قۇرۋداعى، الەمدى يادرولىق سىناقتاردىڭ ءقاۋپى مەن ۇزاق مەرزىمدى سالدارى تۋرالى اقپاراتتاندىرۋ جونىندەگى اتوم جوباسىن ىسكە قوسۋداعى، بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ 29 تامىزدى يادرولىق سىناقتارعا قارسى حالىقارا­لىق ءىس-قيمىل كۇنى دەپ بەلگىلەۋدەگى، 2015 جىلى بۇۇ-نىڭ يادرولىق قارۋدان ازات الەم قۇرۋ تۋرالى جالپىعا ورتاق دەكلاراسيا قابىلداۋداعى جانە سوعىس ۆيرۋسىن جويۋ ءۇشىن «الەم. ءححى عاسىر» مانيفەسىن ىلگەرىلەتۋدەگى پرەزيدەنت ن.نازاربايەۆتىڭ جانە قازاقستان حالقىنىڭ كوشباسشىلىعىن جوعارى باعالايمىز.

ءبىز مانيفەستە كورىنىس تاپقان، 2045 جىلى بۇۇ-نىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنا قاراي قول جەتكىزۋ كوزدەلگەن يادرولىق قارۋسىز الەم ادامزاتتىڭ ءححى عاسىرداعى نەگىزگى ماقساتىنا اينالۋى ءتيىس دەگەن تالاپ قولدايمىز.

ءبىز الەمدىك ليدەرلەردىڭ ءىس-قيمىل­دارىن، اتاپ ايتقاندا، يادرولىق قاۋىپسىزدىك سامميتتەرىندە قابىلداعان شارالارىن، سونداي-اق، يادرولىق قارۋدىڭ نەمەسە ونىڭ قۇرامداس بولىكتەرىنىڭ تەرروريستەردىڭ قولىنا ءتۇسۋىن بولدىرماۋ جولىندا جۇزەگە اسىرعان باسقا دا حالىقارالىق ءىس-قي­مىل­دارىن قولدايمىز. دەگەنمەن، الەمدىك ليدەرلەر يادرولىق قارۋسىزدانۋعا اسا جوعارى باسىمدىق بەرۋ جولىندا پرە­زي­دەنت ن.نازاربايەۆقا قوسىلعاندارى ءجون.

ءبىز كورەي حالىقتىق-دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ يادرولىق قارۋدى سىناۋدى جالعاستىرۋىن ايىپتايمىز جانە بارلىق يادرولىق مەملەكەتتەردىڭ يادرولىق قارۋدى جەتىلدىرۋدى جالعاستىرىپ وتىرعانىنا الاڭداۋشىلىق بىلدىرەمىز. بۇل مەملەكەتتەر اراسىنداعى جاعدايدىڭ ۋشىعۋىنىڭ ارتىپ وتىرۋىنا بايلانىستى بايقاۋسىز نەمەسە قاساقانا اسكەري ىلىك الەمدى الاپات يادرولىق قارسىلاستىققا سوقتىرۋى مۇمكىن.

ءبىز جاھاندىق دەڭگەيدە يادرولىق قارۋ­دى تاراتپاۋ جانە قارۋسىزدانۋ ۇدەرى­ءسىن ودان ءارى ىلگەرىلەتۋ، سونداي-اق ءتيىستى زاڭنامالىق اكتىلەردى قابىلداۋ بويىنشا بۇكىل الەمدەگى زاڭنامالىق ورگاندار مەن زاڭ شىعارۋشىلاردىڭ ايرىقشا جاۋاپ­كەر­شىلىكتەرىنە باسا نازار اۋدارامىز.

ءبىز قازاقستان حالقىن قازاقستاننىڭ 2017-2018 جىلدارى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ (بۇۇ قك) تۇراقتى ەمەس مۇشەسى رەتىندە سايلانۋىمەن قۇتتىقتايمىز. ءبىز يادرولىق قارۋدىڭ تارالۋىن بولدىرماۋ، بەيبىتشىلىك پەن يادرولىق قارۋسىز الەم قاۋىپسىزدىگىن ىلگەرىلەتۋ بويىنشا قازاقستان قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ باسقا دا مۇشەلەرىمەن تىعىز ىنتىماقتاستىقتا جۇمىس ىستەيتىنىنە سەنىمدىمىز.

ءبىز پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تاعايىندايتىن يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ جانە قارۋسىزدانۋعا قوسقان ەلەۋلى ۇلەسى ءۇشىن حالىقارالىق سىيلىق تۋرالى ۇسىنىستى قولدايمىز. 2016 جىلى قاراشا ايىندا استانا بەيبىتشىلىك ءسامميتىن وتكىزۋ تۋرالى ۇسىنىستى قولدايمىز.

ءبىز – پارلامەنتشىلەر، ءدىني ليدەرلەر، حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى، وقىتۋشىلار، عالىمدار، مەديسينا قىزمەتكەرلەرى، زاڭگەرلەر، ازاماتتىق قوعام، سونىڭ ىشىندە جاستار قاۋىمىنىڭ وكىلدەرى، ۇكىمەتتەردى:

يادرولىق سىناققا جاپپاي تىيىم سالۋ تۋرالى شارتقا قول قويماعان جانە راتيفيكاسيالاماعان جاعدايدا، ءاسى­رە­سە، يادرولىق مەملەكەتتەردى ونى ءجۇ­زە­گە اسىرۋعا شاقىرامىز، بۇل سەمەي سىناق پوليگونى جابىلۋىنىڭ 25 جىل­­­دىعى جانە يادرولىق سىناققا جاپ­پاي تىيىم سالۋ تۋرالى شارتتىڭ قول قويۋ­عا اشىلۋى­نىڭ 20 جىلدىعىندا وتكىزى­ءلىپ وتىرعان وسى كونفەرەنسيانىڭ ءمان-ماڭى­زىن ايقىنداي تۇسەدى؛

2010 جىلى قابىلدانعان يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ تۋرالى شارت جونىندەگى ءىس-قيمىل باعدارلاماسىنا جانە 1996 جىلى بۇۇ-نىڭ حالىقارالىق سوتى بەكىتكەن تولىق يادرولىق قارۋسىزدانۋعا ارنالعان كەلىسسوزدەر بويىنشا جاپپاي مىندەتتەمەلەرگە سايكەس كەلىسسوزدەر مەن نىسانالى پىكىرتالاستارعا باستاماشىلىق جاساۋعا؛

يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ جونىندەگى شارتتى قاراۋ جانە ونىڭ قولدانىسىن ۇزارتۋ جونىندەگى 1995 جىلعى كونفەرەنسيادا قول جەتكىزىلگەن ۋاعدالاستىقتارعا سايكەس تاياۋ شىعىستا يادرولىق قارۋدان جانە باسقا دا جاپپاي قىرىپ-جويۋ قارۋىنان ازات ايماق قۇرۋعا جانە بۇۇ باس حاتشىلىعىن وسى شەشىمنىڭ ىسكە اسىرىلۋىن قامتاماسىز ەتۋگە شاقىرامىز؛ سونىمەن قاتار، سولتۇستىك-شىعىس ازيادا، ەۋروپادا جانە اركتيكادا يادرولىق قارۋدان ازات قوسىمشا ايماقتار قۇرۋعا؛

بارلىق يادرولىق كۇشتەردى جوعارى جە­دەل دايىندىق رەجىمىنەن شىعارۋ، يادرو­­ل­ىق قارۋدى ءبىرىنشى بولىپ قولدانباۋ ءجا­نە يادرولىق قارۋدى قولدانۋدىڭ كەز كەل­­­گەن قاتەرىنەن باس تارتۋ ارقىلى ياد­رو­­­لىق قارۋدى قولدانۋ تاۋەكەلدەرىن ازاي­تۋ­عا؛

«يادرولىق قارۋدىڭ نولدىك دەڭگەيىنە» قول جەتكىزۋ سالاسىنداعى شارتتار مەن قاراپايىم قۇقىقتار بويىنشا ءوز مىندەتتەمەلەرىن تولىعىمەن ورىنداۋعا؛

2017 جىلى يادرولىق قارۋعا تىيىم سالۋ مەن ونى جويۋ جونىندەگى كوپجاقتى كەلىسسوزدەردى باستاۋعا؛

يادرولىق قارۋعا قاتىستى بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ارالىق شارالارىن، ونىڭ ىشىندە يادرولىق سىناقتارعا جانە حالىق قونىستانعان اۋدانداردى يادرولىق سوققىلاردىڭ نىساناسى رەتىندە تاڭداپ الۋعا تىيىم سالۋ جونىندەگى شارالاردى قولداۋعا؛

جاھاندىق يادرولىق قارۋسىزدانۋدى قامتاماسىز ەتۋدى ۆەريفيكاسيالاۋ ءادىس­تەرى مەن تەتىكتەرىن يادرولىق قارۋسىز­دانۋ­دى ۆەريفيكاسيالاۋ جونىندەگى حالىق­ارا­لىق ارىپتەستىك ارقىلى دامىتۋدى جالعاستىرۋعا؛

قاۋىپسىزدىك دوكترينالارىنان يادرو­لىق قارۋدى تەجەۋ ەسەپتەرىن الىپ تاستاۋعا جانە ونىڭ ورنىنا حالىقارالىق جانجالداردى ديپلوماتيا، قۇقىق، وڭىرلىك تەتىكتەر، بۇۇ جانە باسقا دا بەيبىت قۇرالدار ارقىلى شەشۋگە؛

جەدەل تۇردە جانە تولىعىمەن جويۋ ماقساتىندا بارلىق يادرولىق مەملەكەت­تەردەن يادرولىق قارۋ ارسەنالدارىن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ 100 جىلدىق مەرەي­تويى­نان كەشىكتىرمەي تۇبەگەيلى قىسقارتۋعا شاقىرامىز.

ءبىز يادرولىق قارۋدى تۇبەگەيلى جويۋ ءۇشىن ۇكىمەتتەردى قولداۋعا جانە ولارمەن ىنتىماقتاستىق جاساۋعا دايىنبىز. وسى حالىقارالىق ءىس-شارا شەڭبەرىندەگى ءارتۇرلى سالا وكىلدەرىنىڭ اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق يادرولىق قارۋسىزدانۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى جاھاندىق قوزعالىستى قۇرۋعا ارنالعان پلاتفورمانى ۇسىنادى.

بارشا ادامزاتتىڭ بولاشاعى ءۇشىن تەرەڭ الاڭداۋشىلىق تانىتىپ جانە قازاقستاننىڭ يادرولىق قارۋسىزدانۋ سالاسىنداعى ۇلگىسىن ونەگە تۇتا وتىرىپ، ءبىزدىڭ بۋىنىمىز ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان كەزەڭدە يادرولىق قارۋدان ازات پلانەتامىزدا بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىككە قول جەتكىزۋدىڭ كەلەشەگى مەن قاجەتتىگى تۋرالى سالتاناتتى تۇردە مالىمدەيمىز.