"حازىرەت سۇلتان" مەشىتىنىڭ يمامى اسقار مۇقانوۆ ءداستۇرلى ءدىن مەن سالافيزم اراسىنداعى ايىرماشىلىق تۋرالى today.kz سايتىنا سۇحبات بەرگەن ەدى. بەرەر اقپاراتى مول سۇحباتتى qamshy.kz پورتالى قازاق تىلىنە اۋدارىپ، نازارلارىڭىزعا ۇسىنۋدى ءجون دەپ تاپتى.

"قازاقستانداعى مۇسىلماندار كوپشىلىك ماقۇلداعان شاريعات زاڭدارىن عاسىرلار بويى ۇستانىپ كەلەدى. نەگىزى يسلام دىنىندە 4 مازھاب بار، ولار: ءابۋ حانيفا، ماليكي، حانبالي جانە شافيگي. بۇل بۇكىل الەم مۇسىلماندارى ۇستاناتىن ءداستۇرلى 4 جول. اتا-بابامىز "قازاق" دەپ اتانباي تۇرىپ ءابۋ حانيفا مازھابىن ۇستانعان. تورتەۋى دە جالپى ءبىر دۇنيە. ايىرماشىلىعى داستۇردە، مەنتاليتەتتە، ءداستۇرلى دارەت الۋ ءراسىمى مەن كليماتتا. ازداعان ايىرماشىلىقتاردىڭ پايدا بولۋىنىڭ تاعى ءبىر سەبەبى – يسلام ميسسيونەرلەرىنىڭ پايعامباردىڭ قاسىندا ءارتۇرلى ۋاقىت (بىرەۋى 23-25 جىل، بىرەۋى 5 جىل، بىرەۋى 3 جىل، بىرەۋى ءبىراق رەت كوزبە-كوز كورگەن) ءجۇرۋى. ولار بار كورگەن-بىلگەنىن حالىققا جەتكىزدى. حالىق ءدىندى قابىلدادى. سونىمەن قاتار شىن مۇسىلمان ءدىننىڭ سەنىم نەگىزدەرى دەپ اتالاتىن نەگىزدەرىنە يمان ەتەدى. مۇنىڭ بارلىعى تۇتاس ورتالىق ازيا ۇستاناتىن ۇلكەن مەكتەپ" دەيدى اسقار مۇقانوۆ.

سالافيزم كەلگەندە "حازىرەت سۇلتان" مەشىتىنىڭ يمامى سالافيزم مەملەكەتكە قارسى شىعۋشى وپپوزيسيالىق قوزعالىستىڭ نەگىزىندە پايدا بولعانىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. "بۇگىنگى تاڭدا بۇل اعىم ءبىرقاتار اراب ەلدەرىندە مويىندالعان. الايدا ول ءداستۇرلى يسلام دىنىنە قايشى كەلەدى. اشىعىن ايتقاندا، ءدىن جايلى تۇسىنىك وزگەشەلەۋ. بۇل ءداستۇرلى ءدىن مەن ءسالافيزمنىڭ ءبىرىنشى ايىرماشىلىعى.

ەكىنشى ايىرماشىلىق – ءداستۇردى ساقتاۋ ماسەلەسىندە. شاريعاتتىڭ نەگىزگى زاڭدىلىقتارىنىڭ ءبىرى – دىنىمىزگە قارسى كەلمەيتىن، باسقا دىنگە ۇقسامايتىن داستۇرلەردى ۇستانۋ مۇمكىندىگى. سالافيزمگە كەلەتىن بولساق، ولاردا "ءداستۇر" دەگەن تۇسىنىك مۇلدە جوق. سوندىقتان دومبىرا تارتپايدى، قايتىس بولعان مارقۇمنىڭ جەتىسىن وتكىزىپ، قىرقىن جاسامايدى، تاعى ءبىر ايقىن ايىرماشىلىق –  ءسالافيزمنىڭ ۇندەۋىندە. ولار ءدىننىڭ مەملەكەتتىك وكىلدەرى يمامدارعا قارسى شىعۋعا شاقىرادى. سالافيتتەردىڭ ويىنشا يمامدار ءدىندى بۇرمالاپ وتىر. سول سەبەپتى ءسالافيزمنىڭ جەتەكشى وكىلدەرى يمامنىڭ سوزىنە قۇلاق اسپاۋعا، ولارمەن ارالاسپاۋعا، كىتاپتارىن وقىماۋعا، ناماز وقۋ كەزىندە قۇلاقتى جابۋعا، قۇلاققا قۇلاققاپ كيۋگە "قۇقىلى". ءبىزدىڭ اتقارىپ جاتقان بار ءىسىمىز – ءابۋ حانيفا نامازىنىڭ ۇلگىسىنە ساي بولسا، سالافيتتەر "ءبىر بولىڭدار!" دەگەن يسلام ەرەجەسىنە قاراماستان ءبارىن تەرىس جاسايدى" دەيدى يمام.

اسقار مۇقانوۆتىڭ ويىنشا، ءدىننىڭ ءداستۇرلى ەمەس اعىمدارىن ۇستانۋشىلار كوبىنەسە ءدىني ساۋاتتىلىعى جوق ادامدار.  يمام: "سالافيزمگە تىيىم سالاتىن زاڭنىڭ ەلدە بولماۋى ولاردىڭ سانىن ارتتىرۋدا. بالا تاربيەسىنە جەتكىلىكتى كوڭىل بولمەۋىمىزدىڭ دە، ماتەريالدىق قۇندىلىقتاردى كوبىرەك نازارعا الۋىمىزدىڭ دا كەسىرىنەن وسكەلەڭ ۇرپاقتا ءدىن جايلى دۇرىس تۇسىنىك قالىپتاسپاۋدا. وعان اسەر ەتەتىن عالامتور دەگەن كۇش تاعى بار. مىڭ كيلومەتر قاشىق جەردەن وتىرىپ-اق ادامدى الداپ-ارباپ، ويىن وزگەرتىپ، ساناسىن ۋلاۋعا بولادى. قازاقستاندا سالافيزمگە تىيىم سالاتىن زاڭنامانىڭ بولماۋ سەبەبىنەن سالافيتتەر ەلىمىزدە وزدەرىن ەركىن سەزىنەدى. ەشتەڭەدەن قورىقپايدى، جاسقانبايدى. بۇل سالافيزم اعىمىن بىرنەشە جىل زەرتتەپ، سالافيتتەردى اڭگىمە تارتۋ بارىسىندا بايقاعانىم" دەيدى.