"حابار" تەلەارناسىنداعى "تاۋەلسىزدىك تاعىلىمى" باعدارلاماسىندا قازاقستان شەكاراسىنىڭ قالاي بەكىتىلگەنى ايتىلدى دەپ حابارلايدى Tengrinews.kz ءتىلشىسى.

"مەن الەمدە توعىزىنشى ورىن الاتىن قازاقستان شەكاراسىنىڭ زاڭ جۇزىندە قالاي بەكىتىلگەنى جايلى ايتقىم كەلىپ وتىر. جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىمەن وتە قيىن كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلدى. كەلىسسوزدەر 1992 جىلى باستالىپ، 1994 جىلى شەكارانى جۇرگىزۋ تۋرالى كەلىسىمشارتقا قول قويىلدى، ءبىراق ەكى جەر تەلىمى داۋلى بولدى - بۇل ەجەلگى جەرلەرىمىز ەدى. ءحىح عاسىردا جاسالعان كەلىسسوزدەر وسى داۋلى ماسەلەلەر جەر تەلىمدەرىنىڭ قىتايدىڭ يەلىگىندە ەكەنىن كورسەتتى. الدىمىزدا قيىن ماسەلە تۇردى - وسى تەرريتورياعا يەلىك ەتۋگە قۇقىق الۋ"، - دەپ ەسكە الدى سەنات سپيكەرى قاسىم-جومارت توقايەۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، جۇڭگو دەلەگاتتارى مىڭ، ءتىپتى ون مىڭ جىل بويى كەلىسسوز جۇرگىزۋگە دايىن ەدى، الايدا قازاقستاندىق ساياساتكەرلەر وسى كەزدە نۇرسۇلتان نازاربايەۆتان كومەك سۇرادى.

"ءبىزدىڭ پرەزيدەنتتىڭ ايتقان سوزدەرى سەنىمدى بولدى، ول بۇل ماسەلەنى ءقازىر شەشۋ كەرەك جانە جەردى قازاقستاندا قالدىرۋ كەرەك دەدى، سەبەبى بولاشاقتا بۇل ماسەلە قازاقستان ءۇشىن دە، جۇڭگو ءۇشىن دە ۇلكەن پروبلەما تۋعىزادى، ءبىز ستراتەگيالىق سەرىكتەس بولا الماي قالامىز دەدى. قحر ءتوراعاسى سزيان سزەمين سول كەزدە "مەن اشىعىن ايتايىن، جۇڭگو حالقى، ونىڭ ىشىندە گونكونگ پەن تايۆان حالقى بۇل ماسەلەنى شەشۋگە قارسى" دەدى. سونىمەن قاتار، اسكەرى دە قارسى بولدى. پرەزيدەنتىمىزدىڭ جىگەرى مەن ستراتەگيالىق كورەگەندىلىگىنىڭ ارقاسىندا، بۇل ماسەلە قازاقستاننىڭ پايداسىنا شەشىلدى"، - دەدى سول كەزدە سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قىزمەتىندە بولعان سەنات سپيكەرى. 

قىتايمەن كەلىسىمشارتقا 1996 جىلى قول قويىلدى، ال 2002 جىلى دەماركاسيا تۋرالى كەلىسىمشارت جاسالدى، ياعني شەكارا بەلگىلەرىن قويۋ تۋرالى شەشىم. 

"وزبەكستانمەن دە، قىرعىزستانمەن دە وسىنداي ماسەلە بولدى. شەكارادا حالىقتىڭ بىر-بىرىنە تىعىز ورنالاسقانى سونشالىقتى، شەكارا ءۇيدىڭ ورتاسىنان ءوتتى، ماسەلەن جاتىن بولمەسى بىزدە بولسا، اسحاناسى ارعى مەملەكەتتە كەتتى. كەلىسۋ كەرەك بولدى. كەلىسسوزدەردىڭ سوڭعى كەزەڭىندە مەنى اۋىر ارتيللەريا رەتىندە وسى ماسەلەگە ارالاستىردى، ءبىز وسى ماسەلەنى شەشتىك، وسى مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى بىزگە جوعارى باعا بەردى"، - دەپ ەسكە الدى مەملەكەت باسشىسى.

توقايەۆتىڭ ايتۋىنشا، رەسەيمەن دە وسىنداي كەلىسسوزدەر وڭاي بولعان جوق، ويتكەنى تاريحتاعى بەلگىلى سەبەپتەر بولعان، انىعىندا رەسەيمەن ەشقانداي دا تاريحي كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلمەگەن.

"ءبىز اكىمشىلىك شەكارا بويىمەن جۇردىك، كەلىسسوزدەر قيىن بولدى، سوندا ءبىزدىڭ پرەزيدەنت تاعى دا سەنىمدى دالەلدەر كەلتىرىپ، قۇجاتقا قول قويىلدى، بۇعان رەسەي پرەزيدەنتى "بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ ىشىندەگى شەكارا بويىنشا كوزقاراسىمدى جاقسى بىلەسىز، ءبىراق سىزگە دەگەن زور قۇرمەتىممەن بۇل كەلىسىمشارتقا قول قويامىن دا، پارلامەنتتەن راتيفيكاسيالاۋدى سۇرايمىن" دەدى"، - دەپ ەسكە الدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.

2006 جىلى ەكى ەلدىڭ پارلامەنتى قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى شەكارانى جۇرگىزۋ بويىنشا كەلىسىمشارتتى راتيفيكاسيالادى.