ءدىنتانۋشى: ديماشتىڭ جەتىستىگى - قىتايلاردىڭ سانانى جاۋلاۋ ساياساتى

/uploads/thumbnail/20170709202049471_small.jpg

ءدىنتانۋشى مۇرتازا ءجۇنىس ۇلى قوعامداعى ءبىراز ماسەلەلەردىڭ باسىن شالىپ، قىتايلاردىڭ قازاق ەلىنە سونشالىقتا قۇمارتۋىنىڭ سەبەبىن جانە ماقساتىن ايقىنداپ بەردى. بۇل تۋرالى ءدىنتانۋشى Facebook الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا جازادى. سونىمەن قاتار اسپان استى ەلىنىڭ ميللياردتاعان حالقىن تاڭقالدىرىپ، اۋزىنا قاراتقان ءارى تالانتتى ءانشى ديماش قۇدايبەرگەنوۆتىڭ جەڭىسىنە قاتىستى دا ءبىرشاما سىني پىكىرلەر قالدىردى.

"ديماشتىڭ جۇڭگو جۇرتشىلىعىنا تانىمال بولىپ جاتقانىنا قۋانىپ وتىرمىز. ول قانداي جارىس، بۇل ءىنىمىز قازاقستاننىڭ اتىنان رەسمي تۇردە قاتىسىپ جاتىر ما، كىم جىبەرگەن، قالاي بايلانىس ورناتقان، تۇك بىلمەيمىن، بىلەتىندەر ايتار. بىلتىرلارى سابينا قارىنداسىمىزدىڭ سۇلۋلىعى جۇڭگو جۇرتىن ءدۇر سىلكىنتتى دەپ تاعى دا ءماز بولدىق، ماقتاندىق. ءبىراق، شىنىمەن دە وسىلار قۋاناتىن نارسەلەر مە؟!؟ جۇڭگو ازاماتتارىنىڭ نازارى قايتا-قايتا قازاقستانعا اۋعانى جاقسى ما؟ ماعان تۇسىنىكسىزدەۋ بولىپ جاتىر...

قىتايلاردىڭ ماقساتى ورىندالعان ەكەن، ءبىزدىڭ كوپشىلىك مۇنى قۇر ءان بايقاۋى جانە قازاقتىڭ شىناشاقتاي بالاسىنىڭ باعىنىڭ جانۋى دەپ قابىلداپ ۇلگەرىپتى. ءوز ەلىندە نەشە ءتۇرلى توسقاۋىلعا ۇشىراپ، جولى بولماعان جاس قازاق  بالاسىنىڭ تالانتىن جۇڭگو ەلى مويىنداپ جاتىر، نەتكەن ادىلەتتى قىتايلار، جاقسى حالىق ەكەن، قازاققا جانى اشيتىن حالىق ەكەن عوي، قورقاتىنداي ەشتەڭەلەرى دە جوق ەكەن عوي، وسى بەكەردەن بەكەر ۇرەيلەنىپ ءجۇرىپپىز قىتايلاردان ت.ب. دەگەن پىكىرلەردى وقىپ جاتىرمىن. ماسەلە، ديماشتا دا ەمەس، ونىڭ داۋىسى مەن تالانتىندا دا ەمەس، ول مەدالدىڭ بىزگە كورىنىپ تۇرعان ءجۇزى. ءبىراق، مىنا كونكۋرس ارقىلى قازاقستان قوعامىنىڭ، اسىرەسە قازاقتاردىڭ جۇڭگو ەلىنە، جۇڭگو حالقىنا دەگەن كوزقاراسى ايتارلىقتاي وزگەرىپ كەتتى، پوليتتەحنولوگتاردىڭ كوزدەگەنى دە وسى بولعان شىعار. مۇناي كەن ورىندارىنىڭ ايتارلىقتاي بولىگى قىتايلاردىڭ قولىندا، 51 زاۋىتىن بۇزىپ جيناپ قازاقستانعا اكەپ ورنالاستىرايىن دەپ جاتىر. قازاق قىزدارىن بويداق قىتايلارعا ۇزاتۋ جوباسى ءجۇرىپ جاتىر. قازاقستاننان اۋىلشارۋاشىلىعى نىساناسى بولىپ تابىلاتىن جەرلەردى ساتىپ الۋ نەمەسە جالداۋ ماقساتتارى ايقىن. شىڭعىسحاننىڭ كينوسى مەن سەريالدارى وسىدان ونشاقتى جىل بۇرىن العاشقى پيار جوبالارىنىڭ ءبىرى رەتىندە ءتيىمدى جۇزەگە اسىرىلدى. كورەرمەن جىلى قابىلداپ، استىڭعى ساناعا جۇڭگو كينوماتوگرافياسىنىڭ وڭ ءيميدجى ورنالاستىرىلدى، ءتىپتى قىتايشا ۇيرەنە باستاڭدار دەگەن سوزدەردى ەستىدىك. ەندى وسى ءان بايقاۋى تاعى ءبىر رەت كەرەمەت كۇشتى، باي جانە ادىلەتتى جۇڭگو ەلى تۇسىنىگىن ساناعا قۇيىپ بەردى. قۋانىڭىزدار، قۋانا بەرىڭىزدەر!

مەن سىزدەرگە ايتايىن، ەگەر كەرەمەت ءبىر عالىم باۋىرىمىز شىعىپ، عىلىمي جاڭالىق اشسا وسىنداي جاڭعىرىق شىقپاس ەدى، بار عوي از دا بولسا وتاندىق عالىمدار، ءقايسىبىرىن ەستىپ ءجۇرمىز، ولگەنى ءولىپ جاتسا دا حالىق بىلمەيدى عوي! فەيسبۋكتا عىلىمي جاڭالىقتاردىڭ ءوستىپ قىزۋ تالقىلانعانىن كوردىڭىز بە؟! ال انشىلەر مەن بوكسشىلار تۋرالى بولعاندا شە؟! قازاقتى تانىتىپ جۇرگەن، قازاق ءۇشىن ەڭبەك ەتىپ، تەر توگىپ جۇرگەن تەك وسى كىسىلەر سياقتى. كەشىرىڭىز، ءسىز اۋىرعاندا دارىگەر ىزدەيسىز ءانشى ەمەس، جۇمىسقا بارعاندا جۇمىسىڭىزدى ساپالى ىستەۋ كەرەكسىز كىم بوپ ىستەسەڭىزدە، سىزگە جۇمىستا ءان ايتقىزبايدى عوي. ارينە، ونەر دە سپورت تا كەرەك-اق، ءبىراق ءبىز وسىنداي بۇقاراعا تەز كورىنەتىن، شوۋ-بيزنەس، جۇلدىز كاتەگوريالارىن قاتتى قۇمارتىپ، ومىرگە كەرەكتى وڭگە سالالاردى بولسا لايىعىنشا قۇنتتاماي كەلە جاتقان سياقتىمىز...

ءقازىر نە كوپ ءانشى كوپ، ءبيشى كوپ، اكتەر مەن اكتريسا كوپ... وسى ديماش كەرەمەت ءان ايتادى دەپ ءبىزدىڭ ەلىمىزدەگى قانداي ناقتى پروبلەمالار شەشىلەدى؟ مىسالى، ءوزىڭىزدىڭ جەكە ومىرىڭىزدە، اينالاڭىزدا... ەشتەڭە دە وزگەرمەيدى، بۇل ءبىر شوۋ، ۇيىمداستىرۋشىلار دا اقىماق ەمەس قوي، ولاردىڭ دا ءبىر كوزدەگەن ماقساتتارى بار بولار، وتە ءسافدىل (نايۆنىي) بولمايىقشى! نەگە جاپون، كارىس، اعىلشىن، نەمىس انشىلەر قاتىسپايدى؟! سونسوڭ قازاقتى الەمگە تانىتۋ دەگەندى قالاي تۇسىنەمىز وسى؟! قىزدارىمىز شەتىنەن سۇلۋ، ۇلدارىمىز شەتىنەن جىڭىشكە داۋىسپەن كەرەمەت ءان ايتادى دەپ پە؟!؟ بۇل قاتە پىكىر. ءبىز قازاقتى بىلىمدىلىگىمىزبەن، ونىمدىلىگىمىزبەن، ەڭبەكشىلدىگىمىزبەن، جوعارى تەحنولوگيالىق ونىمدەرىمىزبەن، ينتەللەكتۋالدى پوتەنسيالىمىزبەن عانا شىنايى تانىتا الامىز. ەگەر شوۋ-بيزنەسپەن ءبىر ەل تانىلاتىن بولسا گولليۆۋدتان دا كوپ فيلم شىعاراتىن ءۇندىستان تانىلىپ، ەڭ باي دا دامىعان ەلگە اينالار ەدى عوي. ءۇندىستاندا 700 ملن ادامنىڭ دارەتحاناسى جوق، ىشەتىن تازا سۋى جوق، ءبىراق ءانشى دە، ءبيشى دە، كينو ونەرى دە سولاردا..."، - دەيدى مۇرتازا ءجۇنىس ۇلى.

 

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار