رەسەيدىڭ ومبى قالاسىندا قازاقتىڭ قارا دومبىراسى كۇمبىرلەدى دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى رەسەيدەگى ەلشىلىك اقپاراتىنا سۇيەنىپ.
اتالعان شارا ومبى وبلىسىنىڭ قازاق ۇلتتىق-مادەني اۆتونومياسى باستاماسىمەن ومبى قالاسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋى اياسىندا وتكەن.
اشىق اسپان استىنداعى دومبىرا. وسىنداي اتاۋمەن وتكەن تاماشا شىعارماشىلىق كەش ومبى قالاسىنىڭ تۇرعىندارىن بەيجاي قالدىرماسا كەرەك. كالالىق اكىمدىكتىڭ مۇرىندىق بولۋىمەن «حالىقتار دوستاستىعى» ساياباعىندا وتكەن شاراعا ەڭبەكتەگەن بالادان ەڭكەيگەن قارياعا دەيىن قاتىستى. «دومبىرانىڭ قوڭىر سالقىن ءۇنى كوپكە دەيىن ەستەن كەتپەستەي ساقتالادى»-دەيدى قالا تۇرعىندارى.
ايتا كەتەتىن بولساق، XX عاسىردىڭ باسىندا ومبى وڭىرىندە 60 مىڭداي قازاق تۇرعان. ولار بەس بولىستان قۇرىلعان: ەكەۋى – قىپشاق اتاسى، ەكەۋى – كەرەي، بىرەۋى –اتىعاي-قاراۋىل. اراسىندا ءتورە، قوجا، نايمان، قىزىلقۇرت، كاڭلى، قانجىعالى اتالارىنان ۇساق اۋىلدار كەزدەسكەن. بولشيەۆيكتەر كەلىسىمەن، جەر داۋى باستالادى. بۇل تەكە تىرەس 1930 جىلى عانا اياقتالعان. ءبىر جىلى ومبى ۋەزى ومبى قالاسىمەن بىرگە تۇتاس قازاقستانعا وتەتىن بولادى، ەكىنشى جىلى – سىبىرگە... سولاي داۋ توقتامايدى. وكىنىشكە قاراي، الاش زيالىلارى وسى جەر داۋىنان شەتتەتىلگەننەن كەيىن ومبى قالاسى جانە ونىڭ ەڭ شۇرايلى سولتۇستىك-شىعىس جاعى ومبى گۋبەرنياسىنىڭ قۇرامىنا ەنەدى دە، ەگىنى بىتىك شىقپايتىن، شولدەۋ وڭتۇستىك-باتىس جاعى قازاقستانعا بەرىلەدى. سەبەبى، قانداستارىمىزدان گورى سول وڭىردەگى باسقا ۇلتتار ۇستەمدەۋ بولعاندىقتان، ءبىزدىڭ تاراپتىڭ السىزدىگى بايقالىپ قالادى. بيلىكتەگىلەر جەر داۋىن مەحانيكالىق جولمەن شەشكەن: قاي جەردە ورىس كوپ بولسا، سول جەردى – رەسەيگە، قاي جەردە قازاق كوپ بولسا، ول جەردى – قازاقستانعا بەرگەن. جيىرما جىل ىشىندە اۆتوحتوندى قازاقتار ءوز اتا-بابالارىنىڭ شۇرايلى جەرىنەن ەگىن دۇرىس شىقپايتىن ءشولءدى جەرلەرگە كۇشتەپ ىعىستىرىلعان. ءبۇگىندە شىلدە ايلارىندا سولتۇستىك قازاقستان، اقمولا، پاۆلودار وبلىسى ايماعىنان ومبى وبلىسىنا كىرگەنشە جەردىڭ كۇيىپ، ساپ-سارى بولىپ قۋراپ كەتكەنىن، ال شەكارادان وتىسىمەن كوكورايلى، ەگىنى بىتىك القاپتى كورەمىز... قارا شەكپەن قاسىرەتى بولشيەۆيزم داۋىرىندە ءتۇسىن اۋىستىرعان شەكپەنمەن جۇرگەن. 1893 جىلعا دەيىن ومبى ۋەزىندە بىردە-بىر ورىس دەريەۆنياسى بولماعان. مۇنى رەسەيدىڭ مۇراعاتتارى تولىق راستايدى.
ارعى جاعىن ايتساق، ومبى – توقسانبايدىڭ، قوشقارباي مەن تۇگەل، بايبولات پەن بايىمبەت، جازى مەن اقپاي باتىرلاردىڭ قونىس تەپكەن، ەل ءۇشىن كۇرەسكەن ءولكەءسى. الاش قوزعالىسىنىڭ بەلدى وكىلدەرى – اسىلبەك، مۇسىلمانبەك، مۇراتبەك سەيىتوۆتەر، اتاقتى قوشكە كەمەڭگەر ۇلى، سماعۇل سادۋاقاس ۇلى، تەمىربولات تەلجان ۇلى، كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە ەڭ ءبىرىنشى قازاق حاتشىسى جۇماباي شاياحمەتوۆ، ءايگىلى فازىل كارىبجانوۆ وسى جەردە دۇنيەگە كەلگەن. ومبى قالاسىندا ورتا، ارناۋلى، جوعارى وقۋ ورىندارىندا تالاي قازاق بالاسى وقىعان. الاش كوشباسشىسى ءاليحان ءبوكەيحان وسى قالادا بىرنەشە گازەتتىڭ رەداكتورى بولعان. تۇڭعىش تەاتردىڭ ديرەكتورى دىنشە ءادىل ۇلى دا وسى ومبىدا ءبىلىم العان. ماعجان، ءمىرجاقىپتار تالاي رەت ومبىدا ايالداعان. بۇل رەتتە قايىربەك كەمەڭگەردىڭ «ومبىدا وقىعان قازاقتار» اتتى جاقسى تانىمدىق كىتابى بار. وسى قالادا تالاي پەداگوگتاردى دايارلاعان «كازپەدۋچيليششە» دەگەن وقۋ ورنى 60-جىلدارعا دەيىن جۇمىس ىستەگەن
