تۇركىستان رەسپۋبليكالارى فەدەراتيۆتىك نەگىزدە بىرىگۋى ءتيىس. امبيسيالاردى قايىرىپ قويىپ، ورتاق ساياسي قۇرىلىم جاساۋ تۋرالى ىسكە قازىردەن باستاپ كىرىسكەن دۇرىس. ايتپەسە، «وزبەكپەن بىرىككەنشە، ورىسپەن بولعانىم ارتىق» دەۋشىلەر قاتارى كوبەيگەن سايىن، بۇل ماقساتقا جەتۋ مۇمكىندىگى الىستاي بەرەدى. ەڭ الدىمەن، ءبىرىنشى قادام – ماڭگىلىك دوستىق شارتتارىنا قول جەتكىزۋ كەرەك. قىرعىزبەن جاسالعانى سياقتى بۇل شارت وزبەكپەن دە (وزبەكپەن كەيىننەن جاسالدى)، تۇركىمەنمەن دە، تاجىكپەن دە جاسالۋى كەرەك. مۇستافا ىلعي دا تاجىكتەردى تۇركىستاندىقتارعا، ءتىپتى تۇرىكتەرگە قوسىپ وتىراتىنىن كورەمىز. ودان كەيىن فەدەراسياعا بارۋ كەرەك. ءبىز ورىسپەن دە، قىتايمەن دە، تۇركىستان بولىپ سويلەسكەنىمىز ءجون. قازاق، وزبەك، قىرعىز، ت.ب بولىپ جەكە-جەكە سويلەسكەنىمىز ءتيىمسىز. رەسەي دە، جۇڭگو دا ءوز ىقپالىن كەڭەيتۋ، ءوز ەركىن تاڭۋ ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، ءبولىپ اكەتۋگە ۇمتىلادى. تۇرىك بولىپ، تۇركىستان بولىپ تۇرۋىمىز ولارعا ءتيىمسىز ورىسپەن بىرلەسۋ كەرەك پە، جوق، الدە ، ءوز قانداستارىمىزبەن (وزبەك، قىرعىز، تۇركىمەن ت.ب) بىرلەسۋىمىز كەرەك پە؟ بۇل ەكۋىنىڭ بىرەۋىن تاڭداۋدى بىزگە تاعدىر وتكەن عاسىردىڭ باسىندا قالاي قويعان بولسا، مىنا 21-عاسىردىڭ باسىندا تاعى ءبىر رەت وتكىر قويىپ وتىر. ءبىزدىڭ بۇل جولى قاتەلەسۋىمىزگە حاقىمىز جوق. «بولىنگەندى ءبورى جەيتىنىن» حح عاسىر جەتەرلىكتەي دالەلدەپ بەردى. قازاق ەسىن جيىپ، ءبىر جاعىنا شىعۋى، ءوز تەگىن، ءوز ۇلىسىن، ءوز ءۇيىرىن تابۋى كەرەك.ءتىلى دە، ءدىنى دە، ءدىلى دە جات جۇڭگو مەن ورىستان گورى، ءبىر اتادان تاراعان، اراز دا بولسا تۋىس-تۋمانىڭ جاقىن ەكەنىن سەزىنەر ۋاقىت بولدى عوي، اعايىندار! مەن ەۋروازيا يدەياسىن جوققا شىعارمايمىن. ءبىراق ونى قازاق – قازاق كۇيىندە، وزبەك – وزبەك كۇيىندە، تۇركىمەن – تۇركىمەن كۇيىندە، قىرعىز – قىرعىز كۇيىندە جۇزەگە اسىرا المايدى. سەبەبى، مەنى ورىسقا جۇتىلىپ كەتۋ ءقاۋپى شوشىندىرادى. تەڭدىك، ادىلەتتىلىك پرينسيپتەرى مىڭ رەت قايتالانسا دا، ءتيىستى مەحانيزمدەرى جاسالىپ قويىلعان كۇندە دە، ورىس ورىستىعىن جاساماي تۇرا المايدى. ورىستار باسقا شاعىن حالىقتارمەن تەڭ بولۋعا داعدىلانباعان، ول – تەڭدىكتى قورلىق دەپ ۇعۋعا ۇيرەنگەن حالىق.

(ماقالا مارقۇم ايتان ءنۇسىپقاننىڭ جازبالارىنان قىسقارتىلىپ الىندى)

دايىنداعان نۇرتالىك ءشارىپقازى