زەر سالىپ كورگەن زەرەك جانعا ايان، قازاق قازاق بولعالى كورمەگەن ازابى مەن اۋىرتپالىعى، قورلىعى مەن زورلىعى از با؟ ءوز باسىم وتكەنىمىزگە وي جۇگىرتسەم، ەتەگىم جاسقا تولىپ ەڭىرەگىم كەلەدى، اسىرەسە، جازىقسىز جازالانىپ قازا تاپقاندار، بەيمەزگىل بەينەت كەشىپ وپات بولعاندار، قولدان جاسالعان اشارشىلىقتان اۋىز ازاپ شەگىپ، ارعى دۇنيەگە اتتانعان ميلليونداعان قانداستارىم ەسكە تۇسسە، ەسىم كەتىپ ەگىلە تۇسەم. ولاردىڭ ءبارى ءوز اجالىنان و دۇنيەلىك بولدى دەسەڭىز، قاتەلەسەسىز. وتارلاۋشىلاردىڭ وسپادار، وجار قىلىقتارىن قوسپاعاندا، ءوز باۋىرىنىڭ ساتقىندىعىنان سان سوعىپ، سارساڭعا تۇسكەندەر مەن قاپىدا قازا تاپقاندار دا قانشاما؟  سەنبەسەڭىز، تاريحقا جۇگىنىپ كورىڭىز.

 الاش ارىسى، ۇلت قايراتكەرى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ مىنا ءبىر ولەڭى ويىمىزعا جاندى دالەل:

 قينامايدى اباقتىعا جاپقانى،

 قيىن ەمەس دارعا اسقانى، اتقانى.

 ماعان اۋىر وسىلاردىڭ  بارىنەن،

 ءوز اۋىلىمنىڭ يتتەرى ءۇرىپ، قاپقانى...

 سونداعى ايتپاعىمىز نە؟ تاعدىردىڭ تاۋقىمەتىن تارتىپ، تارىداي شاشىلعان ونسىز دا از قازاقتىڭ ەگەمەندىك الىپ، ەسىن ەندى جيناي باستاعاندا ەرتەڭىن ويلاماي، بولىنە بەرەتىنى نەسى؟ نەگە وتكەننەن ساباق المايمىز؟ وعان قازاقتىڭ ءبىلىمى مەن پاراساتى، اقىلى مەن تاربيەسى جەتپەي مە؟ البەتتە،  جەتەدى. ءبىراق...

 الدەبىر مەكەمەنىڭ ەسىگىن قاعىپ، ەسىمىڭىزدى ايتا باستاساڭىز، جەرىڭىز بەن رۋىڭىز سۇرالا باستايدى، جاي عانا تانىستىق ءۇشىن بولسا ءبىر ءسارى، قازاقى سالت دەپ قابىلدار ەك، جوق، بىزدە جاقىندىق پەن جاۋلىقتى قايداعى ءبىر بولار-بولماس دۇنيەگە بولا بىردەن قالىپتاستىرۋ ۇردىسكە اينالعان. انا ءجۇز انداي، مىنا ءجۇز مىنداي، شىعىس سويقانشىل، وڭتۇستىك الداپ كەتەدى، باتىس ۇردا-جىق، قۇداي-اي، ءۇڭىلىپ كورسەڭىز، ءسىز جامانداعان كەسىر مىنەز قاسىڭىزدان، قاسىڭىزداعى دوسىڭىزدان، باۋىر-تۋىسىڭىزدان دا مولداپ تابىلادى. وسىنى ويلاپ كوردىڭىز بە؟ ەندەشە، كوپكە توپىراق شاشپاڭىز، بۇندايدى قازاق: «ءوز باسىنداعى بوعىن كورمەي، كىسىنىڭ باسىنداعى شوعىن كورىپتى»، - دەيدى. بۇل – بارىپ تۇرعان بىلىمسىزدىك، توپاستىق. بۇگىندە مۇنداي ماسقارالىق بالاباقشا، مەكتەپ قابىرعاسىنداعى ەڭ جاس قازاقتان باستاپ، قارتتارىمىزعا (بولسا ساقالى)  دەيىن كەڭ ەتەك جايعان، تەكتەپ جاتقاندار شامالى، سۇمدىق-اي... «بولىنگەندى ءبورى جەيدى»،  دالەلدەۋدى قاجەت ەتپەيتىن شىندىق ەكەنىن بىلسەك تە، كوبىمىز ارعى ءمانىن باعامداپ جاتپايمىز. الماتىنىڭ تورىندە جەرگە، جۇزگە ءبولىنىپ توبەلەسكىش تەنتەكتەردى تاربيەلەۋدىڭ ورنىنا كەيبىر ءقادىرلى ساناعان اعالارىمىز ايداپ سالىپ، «اقىل ايتادى». تەكسىزدىك دەگەن وسى شىعار...

سوڭعى كەزدەرى قازاقتى بولشەكتەيتىن كۇشتەردىڭ ويلارى ءساتتى ىسكە اسىپ بارادى. ونسىز دا بولىنگىش ەلدى ەندى «جەرگىلىكتى»، «ورالمان» دەپ جىكتەپ، جاماندىق پەن جۇگەنسىزدىكتى، كەلەڭسىزدىك اتاۋلىنى كوبىنە سىرتتان كەلگەن قازاققا تەلىپ، ورالمانداردى وڭباعان ەتىپ كورسەتۋ ارقىلى وتانىنا ورالۋعا كەدەرگى جاساپ، كەلتىرمەۋگە تىرىسقان كەرەناۋ ارەكەتتەر كوبەيۋدە، شەتتەن كەلگەن قانداستارعا قاراتا دۇرىس ەمەس قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرۋ قادامى جەدەلدەي ءتۇستى.

بۇرىندارى ءبىز ەركىمەن كەلەتىن كوش پەن جاستار قاتارىنىڭ ازايعانىن ايتىپ شىرىلداساق، ەندى قۇزىرلى ورىنداردىڭ ەلگە كەلگەندەر مەن كەلەم دەۋشىلەرگە توسقاۋىل بولاتىن ساياساتىن سىناۋعا ءماجبۇرمىز. سوڭعى كەزدەرى تىركەلۋ مەن ازاماتتىق الۋعا توقتاۋ سالعان تۇسىنىكسىز جايت ەسى دۇرىس بار قازاقتى الاڭداتپاي قويمايدى، ەگەر ول  دۇرىس شەشىم تاپپاسا، ونسىز دا شيەلەنىسكەن قوعامدىق جاعداي اۋىرلاي تۇسپەك. بۇل ارادا قازاقتى بىرىكتىرمەي ىرىتەتىن، بەرەكەسىن قاشىرىپ، بەيبىتشىلىگىن ءبۇلدىرىپ، ارىسى ەگەمەندىگىنەن ايىرۋعا باعىتتالعان سايقال ساياساتتىڭ، سۇرقيا  قادامنىڭ جاتقانىن ءار قازاق بىلۋگە ءتيىس. ءبىزدى كورە المايتىن، ەندى عانا ەسىن جيىپ كەلە جاتقان ەلىمىزدى بەسىگىندە تۇنشىقتىرعىسى كەلەتىن قارا نيەتتىلەردىڭ قاتارىندا، ايتاعىندا بولعان كەيبىر قانداستارعا ايتارىمىز:  ءتۇپتىڭ تۇبىندە ۇلت تاريحى الدىندا ادام ايتقىسىز جازالاۋعا، ماسقارا كۇيگە تۇسەتىنىڭىزدى ۇمىتپاڭىز. بار قازاق باۋىر بولىپ بىرىكپەيىنشە، بايتاق دالامىز بەن تاۋەلسىز ەلىمىزدى ساقتاپ، وركەندەتۋ مۇمكىن ەمەس، سوندىقتان دا كىمنىڭ دوس، كىمنىڭ قاس ەكەنىن انىقتاي بىلەيىك، «ءار قازاق – مەنىڭ جالعىزىم» دەيتىن اسقاق سەزىمدى ۇستانايىق. قازاق بىرىكسە المايتىن اسۋى، باعىندىرمايتىن بيىگى، جەتپەيتىن جەتىستىگى بولمايدى. ءبىزدى بولشەكتەگىسى كەلەتىندەرگە سەس ءھام قارسىلىق رەتىندە ءبىر ماقساتقا جۇمىلايىق، قازاقتار! ءوز قامىن عانا ويلايتىن تىلەگى بولەك، تىرلىگى بوتەن، مىسىق تىلەۋلى وزگەلەردىڭ قولشوقپارىنا اينالىپ، جالشى بولمايىق، ۇلتتىڭ ۇلى مۇراتىن ىسكە اسىرۋدا بىر-بىرىمىزگە قامشى بولايىق، قانداستار!!! ماقالانى حاكىم ابايدىڭ جادىمىزدا جاتتالىپ، ىسىمىزدە اقتالۋعا ءتيىستى ۇلاعاتتى ويىمەن اياقتايىن: ءبىرىڭدى، قازاق،  ءبىرىڭ دوس، كورمەسەڭ ءىستىڭ ءبارى بوس.