تۇراقتى جۇمىسى بارلاردىڭ 42 پايىزى عانا جەڭىلدەتىلگەن يپوتەكامەن باسپانا الا الادى. وتاندىق ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ بەرگەن اقپارى بۇل. ونىڭ ءوزى نەسيەنىڭ جەڭىلدەتىلگەن تۇرىنە قول جەتكىزە الاتىندارى. ءبىز باكنتەردىڭ بىرىنە بارىپ، ءوزىمىزدىڭ ەسەبىمىزدى جۇرگىزىپ كوردىك. سونىمەن، باسپانالى بولىپ، بەرەشەككە باتقىسى كەلەتىندەر نەگە دايىن بولۋى كەرەك؟ بۇل تۋرالى ەۋرازيا ءبىرىنشى ارناسى حابارلايدى.

ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ شىعارعان ەسەبى كۇردەلى ماسەلەنىڭ ءبىر شەتىن اشقانداي بولدى. تۇراقتى جۇمىس ىستەپ جۇرگەندەردىڭ 42 پايىزى عانا جەڭىلدەتىلگەن يپوتەكانى الا الادى. ال بانكتىڭ ءوز باعدارلامالارى بويىنشا ۇسىناتىن پاتەر نەسيەسى 22 پايىز ادامعا عانا قولجەتىمدى. جەڭىلىنەن ءۇمىتتىسى 106 مىڭ تەڭگەلىك جالاقىسى بولۋى شارت دەلىنگەن ەسەپتە. ءبىز بانكتەردىڭ بىرىنە باس سۇعىپ، ءوزىمىز شارتتارمەن تانىسقان بولاتىنبىز. 

«استانا قالاسى شەڭبەرىندە قاراستىرساق. 1 بولمەلى پاتەردىڭ قۇنى – 12 ملن تەڭگەنىڭ شاماسىندا. پاتەر ىزدەپ جۇرگەن ەرلى-زايىپتىلاردىڭ ءبىر بالاسى بار دەلىك. «7-20-25» باعدارلاماسى بويىنشا باسپاناعا قول جەتكىزۋ ءۇشىن وتباسىنىڭ جالپى كىرىسى 170 مىڭ تەڭگەنىڭ اينالاسىندا بولۋى كەرەك. ونىڭ 68 مىڭى اي سايىن نەسيە جابۋعا جۇمسالادى. سوندا 25 جىلدا قارىزدىڭ ۇستىنە 10 770 000 تەڭگە بەرەسىز».

“170 مىڭنان ءبىز اي سايىن تولەمدى الىپ تاستايمىز جاڭاعى 68 مىڭدى. سوسىن 3 ادامعا شىعىنداردى سانايمىز. ەرلى-زايىپتى بولسا جانە بالالارى بولسا، 3 ادامنىڭ شىعىندارى، كوممۋنالدىق تولەمدەردى سانايمىز. نەسيەدەن بولەك، ءبىر ادام باسىنا 40 مىڭ تەڭگەدەي قالۋى كەرەك. ول كوممۋنالدىق تولەمدەردى ساناماعاندا. ول تەك جاڭاعى كىسىنىڭ كۇندەلىكتى قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن قالاتىن اقشا» - دەيدى جەكە تۇلعالارعا نەسيە بەرۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى بەيبىت اقمۇروۆ.

«بانكتەردىڭ بىرىندەگى جەكە باعدارلاما بويىنشا ءدال وسى شارتتى قولدانساق. سول وتباسى 12 ملن تەڭگەلىك پاتەردى الۋ ءۇشىن قولىندا باسپانا قۇنىنىڭ 30 پايىزى بولۋى كەرەك. ياعني، 3 600 000 تەڭگە  العاشقى جارنا. 17 پايىزدىق مولشەرلەمەمەن اي سايىن 130 000 تەڭگە بەرىپ وتىرۋ كەرەك. وتباسىنىڭ كىرىسى كەم دەگەندە 270 مىڭ تەڭگە بولۋى شارت. 15 جىلدا قارىزىڭىز ەكى جارىم ەسە وسەدى. بەرەشەكتەن بولەك 15 000 000 تەڭگە اسىرا تولەيسىز».

سانداردى كورىپ، شوشىپ قالعان شىعارسىز. ۇسىنىلاتىن شارت وسى. بانكتەرگە ءجيى بارىپ كەڭەس الاتىندار تاڭ قالماس. تاۋەلسىز ەكونوميستەردىڭ ەسەبى بويىنشا، ەلدە 6 ملن جالدامالى جۇمىسشى بار. مەدياندى جالاقى دەگەن تۇسىنىك بار ەكەن ورتادا. ول وسى جۇمىسشىلاردىڭ جارتىسى قانشا قولعا الاتىنىن بىلدىرەتىن ءمان.

“3 ميلليوننان استام ادام 108 مىڭ جانە ودان تومەن جالاقىنى الادى. ولاردا جانۇيالارى بار بولۋى مۇمكىن. 108 مىڭ تەڭگەنى الاتىن ادام استانا مەن الماتىدا نەمەسە باسقا ۇلكەن قالالاردا پاتەر الا الادى دەۋ وتە قيىن مەنىڭ ويىمشا»، -دەيدى ەكونوميكالىق زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى ماديار كەنجەبولات.

«قينالماي تولەيمىن» دەگەندەردىڭ بەتىن قايتارعانىن دا كورگەن ەدىك. ماسەلەن، استانا تۇرعىنى اسلان ءابىلوۆ يپوتەكاعا پاتەر الامىن دەپ توسىن جايعا تاپ بولعانى بار. مەملەكەتتىك باعدارلاما بويىنشا ءۇمىتىن ءۇزدىرىپ، ءوز نەسيەسىن ۇسىنعاندا باس تارتقان.

«وسى كۇزدە بانكتەردىڭ بىرىنە قۇجات تاپسىرعانمىن. مەنىڭ تولەم قابىلەتىمدى تەكسەرىپ شىققان سوڭ، ماعان "7-20-25" باعدارلاماسىمەن وتە المايتىنىمدى ايتتى. ءبىراق، ءدال وسى تابىسىممەن سول بانكتىڭ «يپوتەكا لايت» دەگەن باعدارلاماسىنا قاتىسۋعا مۇمكىندىگىم بار ەكەن. ونىڭ پايىزى وتە جوعارى. سوندا مەملەكەتتىك باعدارلامامەن 89 مىڭ تەڭگەنى تولەي المايدى ەكەنمىن دە، بانكتىڭ ءوزىنىڭ باعدارلاماسىمەن ءۇي الۋعا تابىسىم جەتەدى ەكەن»، - دەيدى قالا تۇرعىنى اسلان ءابىلوۆ.

بىرەۋدىڭ قولى قىسقا، ەندى بىرەۋدىڭ بەتى قايتىپ جاتقاندا، پاتەر جالداپ جاعالاپ جۇرگەندەر تاۋسىلا قويماس. ايتپاقشى، ەكونوميست ماماندار يپوتەكا تولەمى جالداۋ قۇنىمەن شامالاس بولسا عانا الۋ كەرەك دەپ كەڭەس ايتۋدا. ەگەر اي سايىنعى تولەم تىم كوپ بولسا، بانككە جولاۋدىڭ قاجەتى شامالى دەيدى.