بۇل تۋرالى تاريحشى كامال ءابدىراحمان "فەيسبۋك" جەلىسىندەگى ءوز پاراقشاسىندا جازدى.

وسى رەتتە، اۆتورلىق قۇقىقتى ساقتاي وتىرىپ، تولىق ءماتىندى قاز-قالپىندا ۇسىنىپ وتىرمىز.

شەكەسى قىزعان شەتەل اسپايدى

كىم وتانىن تاستاپ، تۋعان جەرىن قيىپ كەتەدى؟ بۇل  – قازاقتىڭ ماڭدايىنا بىتكەن ءبىر سورى. "اقتاباندا... " باستالعان شۇبىرىندى توقتاماي-اق قويدى. 1720 جىلدارى قانشا قازاق تەنتىرەپ وزبەك، تۇركىمەن، تاجىك استى؟ كىم سانادى؟ قانشاسى ورالدى، قانشاسى ۇلتىن ۇمىتىپ، جاتقا ءسىڭىپ كەتتى؟ 1830 جىلداردان سوڭ قانشا قازاق اتاسى باسقا مىڭعۇل جەرىنە قوتارىلدى؟ 1864 جىلى ورىس پەن جۇڭگو شەكارا بولگەندە قانشا قازاق وت ورىندا وتىرىپ، ءبىراق كۇندە جۇڭگو جەرىنەن شىقتى؟ ونان 1916 ورىس سوعىسىنىڭ اسكەرىنە جىگىتتەرىن بەرمەيمىز دەپ، ونان سوڭ كوللەكتيۆتەندىرۋگە كونبەيمىز دەپ قانشا قازاق جۇڭگو، مىڭعۇل، اۋعان استى؟ كىم ساناپتى؟ جەتىسكەنىنەن اۋىپ ءجۇر مە؟ سولاردىڭ ۇرپاقتارى بۇگىن ەلگە ورالىپ، قازاعى ءۇشىن ەڭبەك ەتۋدە. قازاق عىلىمىنا، ادەبيەتىنە، ونەرىنە جاڭا سەرپىن، ايتا بەرسەك، جاقسى ماعىناسىنداعى باسەكەلەستىك الا كەلدى. بۇگىن نىعمەت مىڭجان، زاردىحان قينايات ۇلى، مايرا مۇحامەت قىزى، قارجاۋباي سارتقوجا، تۇرسىنحان زاكەن ۇلى، اۋىت مۇقيبەك، دۇكەن ءماسىمحان، باقىت ەجەنحان، بەكەن قايرات ۇلى سەكىلدى ەتباۋىرلارىمىز قازاق مادەنيەتىمەن ونەرىمەن عىلىمىمەن بىتە قايناسىپ كەتتى. ەكىنشى د.ج. س. بىتكەن سوڭ نەمىستە تۇتقىندا بولعان قانشا سولدات ەلگە قايتپاي تۇرىكتەرگە، اقش-قا كەتتى؟ مەنىڭ اۋىلىمنان عانا ەكى ازامات اتالاتىن. قازاقستاندا ەڭ كەمى وڭ مىڭداي اۋىل بار. ال، ساناشى. سۇمدىق! شەت ەل اسقاندى جازعىرماس بۇرىن بۇگىنگى بيلىكتىڭ ەلدە قالعان زامانبەككە، التىنبەككە نە ىستەگەنىن ويلاپ كورەيىك. ەلدەن كەتپەگەن عالىمجاندى جەتى جىل تۇرمەگە قامادى. بۇلاردىڭ قازاققا جاساعان قياناتى، ەش جازىعى جوق قوي. باس اماندىعىن، وتباسىنىڭ ساۋلىعى مەن بالالارىنىڭ قامىن ويلاپ، قان جىلاپ شەتكە كەتكەندەردى بەكەر جازعىرمايىق، ازاماتتاردىڭ اماندىعىن تىلەيىك.