18ء-شى تاپسىرما

1. ق ر ۇكىمەتى 2012 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن:

- «اقپاراتتىق قازاقستان-2030» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ جوباسىن ازىرلەپ، ەنگىزسىن؛

- «مەملەكەتتىك قىزمەتتەردى ەلەكتروندى پىشىندە كورسەتۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ازىرلەسىن؛

- مەملەكەتتىك قىزمەتتەر ۇسىنۋ ۇلگىلەرىن جانە ولاردىڭ ورىندالۋىنا باقىلاۋ جاساۋ جۇيەسىن قۇرۋعا كىرىسسىن؛

- وبلىستاردىڭ، استانا جانە الماتى قالالارىنىڭ اكىمدەرىمەن بىرلەسىپ «ەلەكتروندى اكىمدىكتىڭ» وبلىس، قالا، اۋدان ۇلگىسىندەگى ءۇش دەڭگەيلى بىرۇلگىلىك سىزباسىن قۇرۋ جونىنەن ۇسىنىستار ەنگىزسىن.

2. ق ر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى:

- 2012-2013 جىلدارى قازاق ۇلتتىق ەلەكتروندى كىتاپحاناسىنىڭ قورىن ۇلعايتۋدى قامتاماسىز ەتسىن؛

- جۋرناليستەردىڭ قوعامدىق بىرلەستىكتەرىمەن بىرلەسىپ جۋرناليستىك ەتيكا كودەكسىنىڭ جوباسىن ازىرلەسىن؛

- وتاندىق باق-تاردى جاڭعىرتۋ جوسپارىن ازىرلەسىن.

مادەنيەت سالاسىنداعى جۇمىس جاڭا ساپاعا يە بولۋى ءتيىس. ويتكەنى، مادەنيەت قازىرگى زامانعى ادامدى قالىپتاستىرۋعا جانە دامىتۋعا ىقپال ەتەتىن الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋدىڭ ەلەۋلى جيىنتىعى بولىپ تابىلادى.

قاراما-قايشىلىقتى احۋال ورىن الاتىن جاعدايلار بار.

ەلدە 40 رەسپۋبليكالىق جانە 8 مىڭ وبلىستىق مادەنيەت مەكەمەلەرى جۇمىس ىستەيدى. قىرۋار قارجى بولىنەدى. تاۋەلسىزدىك جىلدارى ىشىندە رەسپۋبليكادا 18 جاڭا تەاتر اشىلدى.

سوڭعى 10 جىلدا كىتاپحانالار سانى - 579-عا، مۇراجايلار - 58-گە جانە مادەنيەت ۇيلەرى 1،5 مىڭعا ارتتى.

سونىمەن بىرگە، مادەنيەت مەكەمەلەرىنە بارۋ دەڭگەيى وسى سالانىڭ دامۋ ديناميكاسىنان كەيىن قالۋدا.

مەن ەڭبەك ادامىنا، ءوز ءىسىنىڭ بىلگىرىنە ار­نالعان الەۋمەتتىك باعىتتاعى وتاندىق مادەني ونىمدەر (كينو، كىتاپتار، تەاتر قويىلىمدارى، تەلەباعدارلامالار) ۇلەسىنىڭ جەتكىلىكسىز ەكەندىگىنە شىعارماشىلىق ينتەلليگەنسيانىڭ نازارىن ايرىقشا اۋدارعىم كەلەدى. وسكەلەڭ ۇرپاق پەن جاس بۋىن كاسىبيلىك پەن بىلىكتى ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ تارتىمدى ۇلگىلەرىن ءىس جۇزىندە كورە المايدى. مادەنيەت، اقىر سوڭىندا، قا­زىرگى زامانعى ەڭبەك ادامىنا قاراي بەتبۇرىس جاساۋى ءتيىس!

وڭىرلەر اراسىندا ولاردىڭ ەكونوميكالىق جانە مادەني جەتىستىكتەرى تۋرالى اقپاراتتار الماسۋ جەتكىلىكسىز دارەجەدە قالۋدا.

ءححى عاسىردا الەۋمەتتىك قامتىلۋ انشەيىن جۇمىسقا ورنالاستىرۋدان گورى الدەقايدا كەڭ اۋقىمدى ۇعىمعا يە. الەۋمەتتىك قامتىلۋ - سول سياقتى جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىنىڭ كۇش-جىگەرىن قوعاممەن ۇيلەستىرە وتىرىپ ۇيىمداس­تى­راتىن بۇقارالىق ءىس-شارالارى.

ەۋروپا، امەريكا، ازيا سياقتى دامىعان ەلدەر اگلومەراسيالارى مەن مەگاپوليستەرىنىڭ مادەني ومىرلەرىنمودەلدەۋدىڭ شەتەلدىك باي تاجىريبەلەرى بار، ولار - كوپشىلىك الدىنداعى ۆەلوسيپەدتى شەرۋلەر، بۇقارالىق شاحمات تۋرنيرلەرى، قالالىق مارافوندار، ۇلتتىق سپورت تۇرلەرىنەن بايقاۋلار، اۋىلشارۋاشىلىق مەيرامدارى، جاستار تەاترلارىنىڭ كارناۆالدارى، بالالار تۋرنيرلەرى جانە باسقالار، جالپى العاندا، قۇمار ويىندارعا جاتپايتىن ءىس-شارالار.

سوندىقتان مەن ءسوزىمدى بارلىق اكىمدەرگە ارنايمىن: قوعامدىق، الەۋمەتتىك ءومىر ءاربىر جەكەلەگەن اۋىلدا، قالادا، اۋدان ورتالىعىندا، وبلىستا تۇراقتىلىق احۋالىن نىعايتاتىنداي تۇرعىدا ويلاستىرىلعان بۇقارالىق وڭ سيپاتتى ءىس-شارالار ارقىلى دامىتىلۋى ءتيىس.

قالالىقتاردىڭ، شاعىن ەلدى مەكەندەر تۇرعىندارىنىڭ وز-وزدەرىن ۇيىمداستىرۋىنىڭ حالىقارالىق تاجىريبەسىن، اسىرەسە، ەرتە جاستان باس­تاپ، قازاقستاندا وڭ سيپاتتى الەۋمەتتىك ءىس-شارالار جۇيەسىن قۇرۋ ءۇشىن پايدالانۋ قاجەت، ول قوعامدا وڭ احۋال قالىپتاستىرۋعا جاعداي جاسايتىن بولادى.

قازىرگى زامانعى ءتيىمدى بۇقارالىق مادەني-ويىن-ساۋىق ءىس-شارالارىنىڭ نەگىزى ولاردى ۇيىمداستىرۋعا ازاماتتاردىڭ، ۇەۇ-لاردىڭ وزدەرىنىڭ تىكەلەي قاتىسۋلارى بولماق. بۇ­قارالىق ءىس-شارالار وتكىزۋ تۋرالى ارنايى زاڭ قابىلداۋ، ولاردى ۇيىمداستىرۋ مەن وتكىزۋ جونىنەن جەرگىلىكتى اكىمدىكتەر ءۇشىن بىرۇلگىلىك ەرەجەلەر قابىلداۋ تۋرالى ماسەلەنى قاراستىرۋ قاجەت.

قازاقستاندا مەملەكەتتىك جانە ۇلتتىق مەرەكەلەر وتكىزۋ تۋرالى تۇجىرىمدامانىڭ 2001 جىلدىڭ وزىندە-اق قابىلدانعانىن ەسكە سالىپ وتپەكپىن.

سودان بەرى جاڭا مەملەكەتتىك مەرەكەلەر - استانا كۇنى، تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى، وتان قورعاۋشىلار كۇنى پايدا بولدى. ناۋرىز، كونستيتۋسيا كۇنىن تويلاۋ ءپىشىنى وزگەردى.

جاڭا كاسىپتىك جانە باسقا دا مەرەكەلەر پايدا بولدى، ماسەلەن، مەن انا كۇنى تۋرالى باستاما كوتەردىم. 

19-شى تاپسىرما

1. ق ر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى:

- 2012 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنە دەيىن ەڭبەككە، ادال كاسىبي تابىسقا، وتانعا قىزمەت ەتۋگە، جوعارى پاتريوتتىق نيەتتەرگە وڭ كوزقاراستار قالىپتاستىراتىن وتاندىق الەۋمەتتىك مادەني ونىمدەردى جاڭعىرتۋدىڭ سالالىق بەسجىلدىق جوسپارىن ازىرلەپ، قابىلداسىن.

2. ق ر ۇكىمەتى 2012 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن:

- «بۇقارالىق ءىس-شارالار وتكىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ازىرلەپ، پارلامەنتكە ەنگىزسىن؛

- ق ر مەملەكەتتىك ۇلتتىق، كاسىپتىك جانە باسقا دا مەرەكەلەردى تويلاۋ تۇجى­رىم­داماسىن جاڭارتسىن، بۇقارالىق ءىس-شارالار وتكىزۋدىڭ بىرۇلگىلىك ەرەجەسىن ازىرلەپ، بەكىتسىن؛

- استانا، الماتى قالالارى مەن وبلىس اكىمدەرىمەن بىرلەسىپ وبلىستار اراسىنداعى اقپاراتتار جانە مادەني جەتىستىكتەر الماسۋدى كۇشەيتسىن، ءوزارا «وبلىس اپتاسى» تۇراقتى وتكىزىلسىن، الەۋمەتتىك بۇقارالىق ءىس-شارالار وتكىزۋ مودەلىن ازىرلەسىن. 

5. الەۋمەتتىك ۇدەرىستەردى مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ ءتيىمدى جۇيەسى

الەۋمەتتىك ۇدەرىستەردى باسقارۋدىڭ ءتيىمدى مەملەكەتتىك جۇيەسى الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋدىڭ ماڭىزدى بولىگى بولىپ تابىلادى. جانە بۇل جۇيە ءوزى ءۇشىن ەمەس، حالىق ءۇشىن جۇمىس ىستەۋى ءتيىس.

قازىرگى ساتتە الەۋمەتتىك سالاداعى جۇمىستاردى ۇيلەستىرەتىن جانە باعىتتايتىن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ بۇكىل قۇرىلىمى ءالى كۇنگە بۇرىنعى مودەلدىڭ سارقىنشاقتارىنان ارىلا الماي كەلەدى.

«الەۋمەتتىك ۆەدومستۆولاردىڭ» جۇمىستارىن ورتالىق اتقارۋشى بيلىك دەڭگەيىندە ۇيلەستىرۋ ايتارلىقتاي دارەجەدە ناشار. مينيسترلىكتەر مەن ۆەدومستۆولار ولاردىڭ جەكەلەگەن سالالارى شەڭبەرىندە جاڭعىرتۋ ۇدەرىسىنىڭ قالاي داميتىندىعىن ايقىن تۇسىنە بەرمەيدى.

بۇگىندە الەۋمەتتىك ۇدەرىستەردى باسقارۋ جۇيەسىن سايكەس جاعدايعا كەلتىرۋ قاجەت.

بىرىنشىدەن، الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋ جونىندەگى بارلىق جۇمىستار بىرەگەي جوسپارلى نەگىزدە قۇرىلۋى ءتيىس.

ەكىنشىدەن، ازاماتتىق قىزمەتتى زاڭدىق رەتتەۋدىڭ ماڭىزى ۇلكەن بولاتىنعا ۇقسايدى.

بۇل 1،5 ميلليوننان استام قازاقستاندىققا، سونىڭ ىشىندە 370 مىڭ پەداگوگ پەن 184 دارىگەرگە جانە باسقا دا مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنە قاتىستى. ولار - جاڭعىرتۋدىڭ باستى كۇشى. ولاردىڭ قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرى زاڭدىق نەگىزدە رەتتەلۋى ءتيىس. وسىناۋ ساپالىق وزگەرىستەرسىز ءبىلىم بەرۋ مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەلەرىندە تابىسقا جەتۋ وتە قيىنعا تۇسپەك.

ۇشىنشىدەن، الەۋمەتتىك ۇدەرىستەردى تىڭعى­لىقتى تۇردە زەرتتەۋ قاجەت.

الەۋمەتتىك ماسەلەلەر جونىندەگى شەشىمدەر مۇقيات ەسەپتەلىپ، عىلىمي نەگىزدەلىپ، الدىن الا، ياعني ولار الەۋمەتتىك پروبلەمالار مەن داۋ-جانجالدارعا ۇلاسپاي تۇرعاندا قابىلدانۋى ءتيىس. سوندىقتان مەملەكەتتىك عىلىمي-ساراپتامالىق قۇرىلىمداردىڭ جۇمىسىن سايكەس جاعدايعا كەلتىرىپ، مەملەكەتتىك ەمەس ساراپتامالىق سەكتوردى دامىتۋعا ىقپال جاساۋ قاجەت.

تورتىنشىدەن، الەۋمەتتىك ۇدەرىستەرگە باس­شىلىق جاساۋدىڭ «كابينەتتىك ستيلىنەن» باس تارتقان ءجون.

وتاندىق مەملەكەتتىك شەنەۋنىكتەر الەۋمەتتىك ۇدەرىستەردى باسقارۋدىڭ بارلىق دەڭگەيدەگى باسشىلارىمەن تۇراقتى سەمينارلار وتكىزۋى ءتيىس.

بەسىنشىدەن، الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋ ماسەلەلەرىن شەشۋ مىندەتى جۇكتەلگەن باسقارۋ بۋىندارىن ءۇي­لەس­ءتىرۋدىڭ ناقتى ۆەرتيكالىن قالىپتاستىرۋ ورىندى.

التىنشىدان، باسقارۋ جۇيەسى ۇكىمەتتىك ەمەس سەكتورمەن ارىپتەستىك قاعيداتى نەگىزىندە جۇمىس ىستەۋى كەرەك. مەملەكەت ءۇشىن ءۇنقاتىسۋدىڭ سان ءتۇرلى الاڭقايلارىن قۇرۋ مەن ولارعا قولداۋ جاساۋدىڭ، بۇقارالىق ءىس-شارالاردى بىرلەسىپ وتكىزۋدىڭ ماڭىزى زور.

بۇل باسقارۋدىڭ ءاربىر دەڭگەيىنە دە ءتان بولۋى ءتيىس.