بورات، كوزىڭدى جوعالت!

/uploads/thumbnail/0_small.jpg
«مىڭ بالا» قازاقتىڭ مي كلەتكاسىنان مىقتاپ ورىن الدى. ۇلتتىعى­مىز­دى ايعاقتادى. تالاي جاس­تىڭ اۋزىنا ۇران سالىپ، ايعايلاتتى. جادىراتتى جانىڭدى. قىز­دىر­دى قى­زىل قانىڭدى. بويعا شۋاق، ويعا قۋات بەردى.

فيلم پروكاتقا شىققان تۇس­تا الدەبىرەۋلەر ينتەرنەت­ءتىڭ ءيى­ءرى­مىندە وتىرىپ، «مىڭ بالا­عا» بار­ما، بارعىزبا!» دەگەن ۇران كو­تەر­­­ءدى. ايىبى – كينوتەاترلاردا ورىس­­شا ءجۇرىپ جاتىر ەكەن. جاقىندا ساشا بارون كوەن دەگەن سايقىمازاقتىڭ «ديكتاتور» دەيتىن كينوسى ءبىزدىڭ تەاتر­لاردان كورسەتىلە باستادى. ەن­ءدى نەگە الگى ۇران تاستاعىشتار وسى تۇستا ايعايعا باسپايدى دەگەن وي كەلەدى. «بارما! بار­عىز­با!» دەپ. بۇل ءبىزدىڭ مەملەكەتتى كەلەمەجگە اينالدىرعان، جەتىس­تىگىمىزدى كو­ر­مە­گەن، تاريحىمىزدى تانىماعان ادام ەمەس پە ەدى؟ قايتا ءبىزدى جاپان دالادا جا­لاڭبۇت جۇرەتىن جۇرت رەتىندە تانىتپادى ما جا­ھانعا؟ ۇمى­تىپ قالساڭىز ايتاي­ىق، بۇل الەمگە ايگىلەنىپ كەتكەن «بورات» ءفيلمىنىڭ اۆتورى. وندا قا­زاقستاندى كىل جامان جاعى­نان كورسەتەدى. ءتىپتى، انايى­لى­عى باسىم. ايتۋعا اۋىز بارمايتىن تۇس­تارى دا بار. كوپتەگەن سىرت مەملەكەتتىڭ حالقى وسى ءبىر شى­عارماسىماقتى كورىپ، ءبىز تۋرالى تەرىس تۇسىنىكتە قالعا­نىن قالاي جاسىرامىز؟ ارينە، ودان قازاق­ستاننىڭ ابىرويى كۇرت كەمىپ كەتپەگەن شىعار. دەگەنمەن ءبىزدى مەن­سىنبەيتىن، كوش­تەن قالعان حا­لىق سانايتىن ادامنىڭ كينوسى قازاق جەرىنە جەتىپ، كينوتەاترلارىنان بەرى­ءلىپ، نەگە تابىس تابۋى كەرەك؟ «ءيتىڭ جامان» دەسە توڭتەرىس قالىپقا ەنىپ، «ءبىر اتىم ناسىباي» ءۇشىن كوڭىلى قالاتىن ۇلت­تىڭ بالاسى ەدىك قوي. ەندى نەگە ءبىزدى ماسقارالاعان ادامدى ءتورى­مىزگە شىعارامىز؟ توقتام سالۋ­عا بولماي ما؟ «جونىڭمەن ءجۇر» دەۋگە شامامىز كەلمەي مە؟ تاجىكستان مەن تۇركىمەن­ستان «ديكتاتورعا» بايكوت جاريالاپ، كينوتەاترلارىنان بەر­گىز­بەي تاستاپتى. ولار بوراتتىڭ كەيىپكەرى بولعان جوق. دەي تۇر­عانمەن جە­رىنە كىرگىزبەدى. ءويت­كەنى تاربيە­لىك ءمانى تەرەڭ ەمەس. «مىڭ بالاعا» ورە تۇرەگەل­گەندەر، «ديكتاتورعا» كەلگەندە جۇم­عان اۋزىن اشپايدى. قازاق­تىڭ ءالى قازاققا عانا جەتە مە سوندا؟ ولاي بولماسا، نەگە بو­راتقا تابانىڭدى جالتىرات دە­مەي­ءدى؟ «بارما! بارعىزبا!» دەپ قاسقايىپ تۇرمايدى؟ جۇدى­رىق­­تى جۇرتىڭا كورسەتپەۋ كەرەك. الاشقا ايالى الاقانىڭدى توس. ال باسقانى باسىڭدا ويناتپا! ءبىزدىڭ ايتقىمىز كەلگەنى دە وسى.

ەرجان بايتىلەس، «ەگەمەن قازاقستان». قىزىلوردا.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار