كەشە پرەزيدەنت جانىنداعى ورتالىق كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ «بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم مادەنيەتى» II حالىقارالىق مەديا-فورۋمىنىڭ قورىتىندىسىنا ارنالعان بريفينگ ءوتتى.

ءماجىلىس دەپۋتاتى احمەد مۋ­را­دوۆ، قازاقستان حالقى اسسامب­لەياسى حاتشىلىعىنىڭ سەكتور مەڭگەرۋشىسى ءنازيپا شاناي، ەۋ­روپالىق ينتەگراسيا ور­تا­لىعى­نىڭ ديرەكتورى يۋريي شيەۆ­سوۆ (بەلارۋس رەسپۋب­ليكا­سى)، «ءال-ارابيا» تەلەارنا­سى­نىڭ جۇرگىزۋشىسى، ساياساتتانۋشى حادج باسەل (سيريا اراب رەس­پۋب­ليكاسى)، «ۆەستي سەگودنيا» گازە­ءتىنىڭ شولۋشىسى ۆلاديمير رەشە­توۆ (لاتۆيا) جانە جۋرناليست-ساياساتتانۋشى، تمد ەل­دەرى ساراپشىلارى ليگاسىنىڭ مۇشەسى توفيگ ابباسوۆ (ازەر­باي­جان) قاتىسقان بۇل جيىندا قحا-نىڭ «بەيبىتشىلىك پەن كە­ءلى­ءسىم مادەنيەتى» II حالىق­ارالىق مەديا-فورۋمىنىڭ ماڭىز­دىلىعى، وندا قوزعالعان ماسە­لەلەردىڭ وزەكتىلىگى اڭگىمە ارقاۋىنا اينالدى.

ءبىرىنشى كەزەكتە ءسوز العان ءما­ءجىلىس دەپۋتاتى احمەد مۋرا­دوۆ پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ تاپسىرماسىنا ءساي­كەس، قازاقستان حالقى اسسامبلەيا­سىنىڭ 20 جىلدىعى اياسىندا اۋقىمدى شارالار اتقا­رىل­عانىنا توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا، اسسامبلەيا قۇرىلعالى بەرى حالىقپەن، جەرگىلىكتى اتقا­رۋ­شى بيلىكپەن تىعىز بايلانىس ورناتىپ، ناتيجەلى جۇمىس­تار اتقارعان. قازىرگى تاڭدا ەتنوس­ارالىق تاتۋلىقتى جۇزەگە اسىرۋ باعىتىنداعى قازاقستاندىق مو­دەلدىڭ قالىپتاسۋى وسى قوعام­دىق ينستيتۋتتىڭ جەمىستى قىز­مەتىنىڭ ءبىر كورىنىسى.

سونداي-اق، دەپۋتات اسسام­ب­لەيانىڭ شەتەلدىك ارىپتەس­تەرى­مەن تۇسىنىستىكپەن جۇمىس ىستەپ وتىر­عانىن، جۇڭگو، وڭتۇستىك كورەيا جانە رەسەي سىندى مەملەكەتتەرگە ءىسساپارلار ۇيىمداستىرىلعانىن اتاپ ءوتتى.

ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، «قازاق­ستان حالقى اسسامبلەياسى تۋرالى» زاڭعا ءبىرقاتار وزگەرىستەر ەنگىزىلەتىن كورىنەدى.

– «قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى تۋرالى» زاڭعا وزگەرىستەر مەن تولىق­تىرۋلار ەنگىزىلمەك. زاڭعا ەنگىزىلگەن وزگەرىسكە سايكەس، قحا سەسسياسىنىڭ شەشىمىن بۇكىل بيلىك ورگاندارى، اسسامبلەيا مۇشەلەرى، قحا كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى – وبلىس اكىمدەرى، ءبىرقاتار مەملەكەتتىك ورگاندار باسشىلارى ورىنداۋعا مىندەتتى. سونداي-اق، زاڭ تالابىنا ساي، قحا-نىڭ وتكەن سەسسياسىندا قويىلعان مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا جىل سايىن اسسامبلەيا ءتوراعاسىنا ەسەپ بەرۋ تۋرالى وزگەرىس ەنگىزىلدى. زاڭدى سەنات قابىلدادى، جاقىندا قول قويىلىپ، بەكىتىلمەك، – دەدى دەپۋتات.

بۇعان قوسا، ول قازاقستان حالقى اس­سامبلەياسى بىرلىك پەن كەلىسىم ساق­تاۋ ءۇشىن مەدياسيا ىسىنە ارالاساتى­­نىن، بۇل ءوز كەزەگىندە ۇيىم قىزمە­ءتىنىڭ ءبىر بولىگى بولاتىنىن مالىمدەدى.

باسقوسۋدا يۋريي شيەۆسوۆ، حادج باسەل، ۆلاديمير رەشەتوۆ جانە توفيگ ابباسوۆ فورۋمنىڭ جوعارى دەڭ­گەيدە ۇيىمداستىرىلعانىن، مۇن­داي جيىنداردىڭ وتە قاجەت ەكەنىن ايتا وتىرىپ، وزدەرىنىڭ ال­عان اسەرلەرىمەن ءبولىستى. سونىمەن قا­تار، ولار ەتنوسارالىق تاتۋلىقتى ساقتاۋداعى قازاقستاندىق مودەلدىڭ ارتىقشىلىقتارىن، تيىمدىلىگىن ءوز ەلدەرىنە جەتكىزەتىندەرىن ايتتى. وسى ورايدا ۆ.رەشەتوۆ:

– فورۋمعا قاتىسا وتىرىپ، كوپ اسەر الدىم. مەديا-فورۋم جوعارى دەڭ­گەيدە ءوتتى. ءقازىر قازاقستان حال­قى اسسامبلەياسىنىڭ تاجىريبەسى الەم بويىنشا شيەلەنىستەر كوبەيىپ تۇرعان شاقتا وتە كەرەك. لاتۆيادا قحا سياقتى قۇرىلىم جوق. ءبىزدىڭ ەل دە كوپۇلتتى. ەلىمىزدە ەتنوستىق ۇيىمدار بار بولعانىمەن، ولاردى بىرىكتىرەتىن قۇرىلىم جوق. قازاقستاننىڭ 20 جىلعى تاجىريبەسى ءوز الدىنا جەكە ينستيتۋت. سوندىقتان، قازاقستاندا كورگەن-بىلگەنىمدى ءبىزدىڭ جاڭا پرەزيدەنتكە، لاتۆيالىقتارعا جەتكىزۋگە تىرىسامىن، – دەدى.

ال قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى حاتشىلىعىنىڭ سەكتور مەڭگەرۋشىسى ءنازيپا شاناي ءوز كەزەگىندە II حا­لىقارالىق مەديا-فورۋمنىڭ نەگىزگى ماقساتىن ءسوز ەتتى.

– كەشەگى وتكەن مەديا-فورۋم – جۋرناليستەرگە ارنالعان ءۇنقاتىسۋ الاڭى بولدى. بۇل شارانىڭ وتكى­زىلۋىندە وزىندىك ءمان بار. قازىرگى تاڭدا بولىپ جاتقان شارالاردىڭ كوبىسى جالپى حالىققا، الەمگە جۋرناليستەر ارقىلى تارايدى. جۋرناليستەردىڭ قولىندا ۇلكەن قۇرال، ۇلكەن قارۋ بار. ول قارۋ – ءسوز. بۇگىنگى تاڭداعى وزەكتى ماسەلە، ول مەديا مادەنيەت. سول ماسەلە كەشە تالداندى. مەديا-فورۋم بارىسىندا كوپتەگەن ۇسىنىس ايتىلدى، – دەدى ن.شاناي.

ن.شانايدىڭ سوزىنە قاراعاندا، قحا جانىنان مەدياسيا ورتالىعىن اشۋ تۋرالى ارنايى شەشىم قابىل­دانعان.

– ءقازىر مەدياسيا ماسەلەسى وتە ماڭىزدى. قازاقتىڭ بۇرىنعى تاريحىندا تۇرمە بولماعان. اتام زاماننان كەلە جاتقان بيلەر ينستيتۋتىنا كەلەتىن بولساق، ونىڭ ماقساتى – جازالاۋ ەمەس، بىرىكتىرۋ، تاتۋلاستىرۋ. بۇگىندە ۇيىم الدىندا تۇرعان نەگىزگى ماقسات – مەدياسيانى دامىتۋ. بۇل ماسەلەنى سوتقا جەتكىزبەي شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ال بۇل ماسەلەدە جۋرناليستەردىڭ ءرولى ەرەكشە. سەبەبى، جۋرناليستەردىڭ ايتىپ، جازعاندارىنا حالىق قۇلاق تۇرەدى، وقيدى. سوندىقتان، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى جانىنان مەديا­سيا ورتالىعىن اشۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى، – دەدى ول.

دەرەككوز: "ەگەمەن قازاقستان"