Aýadaǵy ylǵal men aýa temperatýrasynyń kúrt joǵarylaýy Úndistan men  Ońtústik Azıanyń basqa da elderi adamnyń ómir súrýine jaramsyz bolýy múmkin dep jazady Qamshy.kz aqparat Science Advances jýrnalyna silteme jasap.

«Bul aımaqta 1,5 mıllıardqa jýyq adam turady. Olardyń kóbiniń turmysy aýyl sharýashylyǵyna baılanysty. Eginmen aınalysqanda kúndelikti birneshe saǵat kúnniń astynda júrý kerek. Bul jaǵdaı adamdardyń klımattyq ózgeristerge erekshe sezimtal bolýyna ákeledi» deıdi Massachýsets tehnologıalyq ınstıtýtytynyń ókili Elfatıh Eltahır.

Eltahır men onyń áriptesteri Ońtústik Azıanyń 4/3 bóligine jýyǵy 100 jyldan keıin ómir súrýge jaramsyz jerde turyp jatqanyn aıtady.

Olar mundaı qorytyndyǵa Úndistan, Bangladesh, Pákistan men olarmen irgeles elderdegi «sýly termometr temperatýrasynyń» 100 jyldan keıin qalaı ózgerýi múmkin ekenin zerttep kórgennen keıin kelgen.

Geologtar men klımatologtar «sýly termometrdiń temperatýrasyn» eki faktordyń áserinen bolyp otyrǵanyn aıtady. Olar: qorshaǵan ortanyń temperatýrasy jáne oǵan ylǵaldyń qatar júrýi. Bul adam úshin óte mańyzdy. Sebebi bizdiń denemizdegi ter bý bolyp shyǵý arqyly salqyndaımyz. Sáıkesinshe, eger «sýly termometrdiń temperatýrasy» 35 gradýs selsııden kóterilse adamda qyzý shamadan tys bolady, tipti ólimge deıin alyp keledi.  

Eki jyl buryn Eltahır jáne onyń áriptesteri, Parıjdik klımattyq kelisim oryndalmasa Parsy shyǵanaǵyndaǵy elder belgilengen mejeden tez asyp ketetinin aıtady.

Eger adamdar ǵalamdyq jylynýdyń saldarymen kúresetin bolsa, jaǵdaı jaqsy jaqqa ózgerýi múmkin.

Ǵalymdar ǵalamdyq jylynýmen kúresti Úndistan turǵyndary ózinen bastaýy kerek ekenin aıtady. Úndistan men Qytaı jylyjaılyq gazdyń basty «tasymaldaýshylary» jáne onyń úlesi kóbeıip keledi.