Statısıka boıynsha biz bir aptada 8,5 saǵatqa jýyq ýaqytty áleýmettik jelilerde: gazet, jýrnal, radıo, TV, ınternette ótkizemiz. Osy jelilerge qarap júrip, kúnimizdiń biraz bóliginiń qalaı ótip ketkenin baıqamaı qalamyz dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi.

Mine, dál osy 8,5 saǵatty «bos ýaqyt» dep esepteıik.  Teledıdar men tok-shoýdy kórýdi azaıtyp, onyń ornyna keremet, paıdaly istermen aınalysýǵa bolatynyn bilesiz be?

– Kúndelik jazyńyz

Kúndelik jazý arqyly ómirdi tereń túsinýge jáne jazýshylyq qabiletti arttyryp qana qoımaı, nazardy eń mańyzdy zattarǵa aýdarýǵa kómektesedi. Ony qaǵazǵa nemese elektrondy túrde jassańyz bolady. Kúndelik jazý úshin kúnine 5-10 mınýt nemese aptasyna bir saǵat ýaqyt bólý mańyzdy emes.

Ne jazý kerek? Kúndelikti dosyńyzdaı kórip, jan-dúnıeńizdi aqtaryp jazyńyz. Maqsattaryńyzdy jáne oǵan jetý josparyn nemese densaýlyǵyńyz úshin tamaqtaný kestesin, kún tártibin engizińiz.

– Qarjylyq jaǵdaıyńyzdy ońtaılandyryńyz

30 jasqa tolǵanda aıaqqa nyq turýyńyz kerek. Tek qana aqsha tappaı, ony jınap, ınvestısıalaýdy oılańyz. Eger qarjylyq jaǵynan shekteý bolsa, kiris -shyǵystaryńyzdy retteýge ýaqyt bólińiz.

Qarjylyq kýrstardan ótińiz. Únemdeýge daǵdylanyp, paıyzy joǵary kredıtterdi birinshi jabýǵa tyrysyńyz. Bul jeke qarajatty basqarýdyń bir ǵana joly.

Qarjyńyzdy utymdy paıdalanyńyz, sizdi baılyqqa jetkizetin ádetterdi úırenińiz, balalaryńyzdy qarjylyq saýattylyqqa úıretińiz.

– Jadyńyzdy jattyqtyryńyz

Este saqtaý qabiletin bulshyq et sekildi jattyqtyrý kerek. Ol úshin mnemonıkalyq ádisti jáne ártúrli jattyǵýlardy jasaýǵa bolady. Durys tamaqtanyp, uıqyny qandyryp, kóp qozǵalý da mańyzdy.

Jadyny jaqsartý arqyly oqýda úlken jetistikke jetesiz. Ómirde kezdestirgen adamdardyń esimin, erekshelikterin umytpaı, dostaryńyz kóbeıedi. Básekelestikte este saqtaý qabiletiniń róli zor.

– Sýretke durys túsirýdi meńgerińiz

Ańyzǵa aınalǵan fransýz fotografy, fotojýrnalıstıka men fotoreportajdyń ákesi Anrı Karte-Bresson: "Siz eń alǵash túsirgen 10 000 sýret – sizdiń eń nashar sýretińiz",- deıdi. Munda bir tájirıbe azdyq etedi. Sýretińiz ádemi, jandy bolý úshin sýretke túsirý joldaryn bilgen paıdaly.

Kamerany ornatýdy, rakýrsty durys tańdaýdy jáne qarapaıym sýretke túsirý tásilderin meńgerińiz. Fotograftarǵa arnalǵan saıttardy baqylańyz. Arnaıy kýrsqa jazylyńyz. Úıden de oqı alasyz. Mysaly, Coursera, Udemy sekildi oqý platformalarynda únemi fotograftarǵa arnaıy kýrstar jarıalanady.

– Sýret salyńyz

Sýret salý qabiletterińizdi arttyryp, stressten arylýǵa kómektesedi. Kognıtıvti qabiletti arttyryp qana qoımaı, este saqtaýdy jaqsartady. Sýret salý arqyly óz ómirińdi jandandyra alasyń.

Sýretti bári sala alady. Eger dástúrli keskindeme tehnıkasy qıyn bolsa, dýdlıng tásilin úırenińiz. Sýret salýdy meńgerý – bos ýaqytqa turarlyq is.