Etnograf-ǵalym meshit jamaǵatyna dáris oqydy

/image/2019/12/18/crop-43_252_697x1239_uw9_bqfrsow.jpg

Almatydaǵy «Baıken» meshitinde mádenıettanýshy, etnograf-ǵalym, qazaqtyń salt-dástúrleri týraly jazylǵan birneshe kitaptyń, atap aıtqanda «Qazaq salttarynyń injý-marjandary», «Salttar álemine saıahat» eńbekteriniń avtory Berdaly Ospan jamaǵatqa dáris oqydy. Besin namazynan keıin ótken dáriske meshit ımamy Danıar Jumabaev pen júz shaqty jamaǵat qatysty.

Sóz tizginin qolyna alǵan B.Ospan halqymyzdyń birqatar salttaryna toqtalyp ótti. «Qazaq óz salt óz salt-dástúrlerin tý etken halyq. Salttarymyz adam dúnıege kelgennen bastap jaýyryny qara jerge tıgenge deıingi ýaqytty qamtıdy. Bala týǵannan bastap «Shildehana» toıymen bastalatyn saltarymyz adam balasyn ómir boıy qoldap, jelep-jebep júredi. Ómirdiń qaı jaǵyn alyp qarasańyz qazaqtyń rýhanı baı salttaryn kórýge bolady. Mysaly: «Bata berý», «Súıinshi suraý», «Kórimdik berý», «Erýlik berý», «Qudalyq», «Tórkindeý», «Jar salý», «Urandatý», «Jar salý», «Toı bastar», taǵysyn taǵylar», – dedi ol.

Qazaq Jáne bir baǵa jetpes ózindik bolmysy deýge bolatyn qyry, ol ǵasyrlar boıy halqymyzdy biriktirip kele jatqan ulttyq salt-dástúrlerimiz. Osy salttarymyz qazaq halqynyń qaı ókili bolsa da, eldiń qaı túkpirinde júrse de óziniń ulttyq bolmysyn joǵaltpaýyna ıgi áserin tıgizip keldi. Áli de solaı jalǵasyp keledi.

Dáriskerdiń sózinshe, qazaq salttary ultymyzdyń jasy úlken urpaqtyń jastar aldynda abyroıly bolýyna septesetin jáne keleshek urpaqty tárbıeleıtin birden-bir baǵa jetpes quraly. Rýhanı qundylyqtar ózinshe bir zańnamany quraıdy desek qatelespeımiz. Qazaq halqy árqashan óz salt-dástúrlerine súıenip ómir súrgen. Salttar óz tamyryn tarıhtyń tereńinen bastaıdy jáne qoǵam bolyp, ult bolyp ómirdiń synaqtaryn jeńýge arnalǵan birden-bir baǵa jetpes qural dep aıtýǵa bolady. Osylaı ekenin tarıh talaı dáleldegen. Mysaly qazaqta «Dos bolý»,salty eń bir qasıetti salttardyń biri. Bul salttyń qazaqtyń babalary saqtar zamanynan bastalatyn erekshe dostyq tarıhy bar.

«Osyndaı jaǵdaıda qazaqtyń ulttyq salttaryna kómek retinde dinder de óz tarapynan qolynan kelgenshe jumystar atqarýda. Sebebi jastardy ımandylyqqa, adamgershilikke, ultaralyq tatýlyqqa shaqyrýda búgingi dinı oryndardyń alatyn óz orny bar. Dástúr men din qatar júren jerde qoǵa úken jetistikterge jet alady dep nyq senimmen aıtýǵa bolady», dep sózin qorytyndylady etnograf.

Bul dáristi «Adyrna» ulttyq-etnografıalyq birlestigi Almaty qalasy Qoǵamdyq damý basqarmasynyń «Dástúr men din» jobasy aıasynda ótkizdi.

Qatysty tegter :
Din

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar