Muǵalimder naqty ózgeristerdi – jalaqynyń ósýin, jańa baǵdarlamalardy jáne mamandyqty qurmetteýdi kóredi.
Qazaqstanda bilim berý qoǵamdyq nazardyń basty taqyryptarynyń biri bolyp qala beredi. Sońǵy jyldary mektepter men balabaqshalarda jańa baǵdarlamalar engizilýde, oqýlyqtar jańartylýda, pedagogtar úshin múmkindikter keńeıtilýde. Olar oqý mádenıeti, balalardyń bilimge degen umtylysy, sabaqtardy formaldylyqqa emes, tiri proseske aınaldyrý týraly kóbirek aıtady.
Sandyq platformalar men ınteraktıvti tapsyrmalardan bastap pánderge qyzyǵýshylyq pen muǵalim mamandyǵyn qurmetteýge tárbıeleýdiń jańa tásilderine deıin kóptegen ózgerister búginde sezilýde. Sonymen qatar, bilim berýdegi reformalar tek strategıa ǵana emes, sonymen qatar mektep taqtasynda turǵandardyń kúndelikti jumysy.
Bilim berý júıesiniń jańartýlary oqýshylarǵa, muǵalimderge jáne mekteptegi atmosferaǵa qalaı áser etetini týraly tolyǵyraq Abaı oblysynyń tarıh pániniń muǵalimi Marat Ydyrysovpen sóılestik.
- Pedagog retinde siz Qazaqstanda bilim berý júıesi – baǵdarlamalar, tásilder, Oqytý ádisteri belsendi túrde jańartylyp jatqanyn sezesiz be? Sizdiń oıyńyzsha, balalarǵa qyzyǵýshylyqpen jáne rahatpen oqýǵa ne kómektesedi?
– Qazaqstandaǵy bilim berý júıesi shynymen de jańaryp otyrǵanyna kelisemin-sózben emes, is júzinde. Sońǵy jyldary kóp nárse ózgerdi: baǵdarlamalar praktıkalyq, ádister zamanaýı, oqýshylarǵa degen kózqaras seriktestikke aınaldy. Biz "muǵalim sóıleıdi – balalar tyńdaıdy"formýlasynan bas tarttyq. Qazir sabaq-bul dıalog. Jańa oqýlyqtarda oılanýǵa, salystyrýǵa, aqparat izdeýge bolatyn kóptegen tapsyrmalar bar.
Biz Sıfrlyq platformalarmen jumys isteımiz, ınteraktıvti materıaldardy qoldanamyz, keıde tipti TikTok beınelerin taqyrypty talqylaýǵa negizdeımiz. Munyń bári balalarǵa taıaqtyń astynan emes, qyzyǵýshylyqpen oqýǵa kómektesedi.
- Siz kún saıyn balalardyń ósip, damyp jatqanyn kóresiz. Olardyń oqý men bilimge degen kózqarasy ózgere me? Oqý mádenıeti qaıtadan mektep ómiriniń mańyzdy bóligine aınalady dep aıta alamyz ba?
- Árıne, balalar basqasha. Olar aınaladaǵy aqparat árqashan ony qalaı túsiný kerektigin biletin másele bolatyn álemde ósedi. Mine, mekteptiń róli orasan zor. Men oqýǵa degen qyzyǵýshylyqtyń qaıta oralǵanyn kóremin. Eger buryn klasıkalyq ádebıet "mindetti mindet" retinde qabyldansa, qazir balalar tilekpen oqı bastaıdy – árdaıym Abaı, Áýezov nemese Tolstoı bolmasyn, biraq barǵan saıyn maǵynaly. Biz mátinderdi olardyń ómiriniń obektıvi, zamanaýı mysaldar, fılmder arqyly talqylaımyz.
Tek oqýǵa májbúrleý emes, kitaptyń aına ekenin kórsetý mańyzdy. Bala muny sezingende, oqý jaýapkershilikke emes, qajettilikke aınalady.
- Pedagog mamandyǵy tek bilimdi ǵana emes, sonymen birge úlken ishki kúshti de talap etedi. Sizdiń bıznesińizge shabyt pen senimdi saqtaýǵa ne kómektesedi?
- Muǵalimniń jumysy, árıne, ońaı emes. Biraq shabyt qaıtarymdy kórgende keledi. Keıde buryn artta qalǵan bir oqýshy kenetten keremet esse jazady-jáne siz munyń jaqsy sebeppen ekenin túsinesiz. Memleket muǵalimderge muqıat boldy degen sezimdi saqtaıdy: jalaqylar kóteriledi, baǵdarlamalar qurylady, "bolashaq muǵalimi" tezısine kýrs qabyldanady, oqytý men tájirıbe almasýǵa granttar engiziledi. Bizdi jaı ǵana estip qana qoımaı, tyńdaı bastaǵandaı sezim bar.
- Mektep pen mektepke deıingi bilim berýdegi sońǵy reformalardy qalaı baǵalaısyz? Sizdiń tájirıbeńizde jańa tásilder aıtarlyqtaı nátıje bergen mysaldar bar ma?
Sońǵy reformalardyń ishinde men mektepke deıingi bilim men erte damýǵa erekshe nazar aýdaramyn. Búgingi kúni balabaqshalarda bolyp jatqan nárse-bul múldem basqa deńgeı. Balalar mektepke daıyndyqpen keledi jáne bul báriniń jumysyn jeńildetedi. Meniń tájirıbemde ıntegrasıalanǵan sabaqtar jaqsy nátıje kórsetti – Mysaly, Mádenıet pen óner obektıvi arqyly tarıh. Balalar zattardyń jeke-jeke joq ekenin jáne álemdegi barlyq nárse ózara baılanysty ekenin túsine bastaıdy.
- Búgin mamandyq tańdaıtyn jastarǵa ne aıtar edińiz? Nelikten pedagogıkany Qazaqstandaǵy mańyzdy jáne perspektıvaly baǵyt retinde qarastyrǵan jón?
- Mamandyq tańdaıtyn jastarǵa Men jaı ǵana aıtar edim: eger sizge qajet bolǵyńyz kelse – mektepke kelińiz. Búgin Qazaqstanda muǵalim taǵy da qurmetti tulǵaǵa aınalýda. Bul "stavka boıynsha jumys" emes, bolashaqqa naqty áser etetin jol – sizdiń aýylyńyz, qalańyz, elińiz. Eń bastysy-júıemen birge ózgerýden qoryqpaý. Sebebi qazir qazaqstandyq bilim berýde qyzyqty dáýir bastalady.
