رىسمەندييەۆ امانجول سوۆەتبەك ۇلى - حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ترانسفورماسيالىق بيزنەس-ترەنەر. كوشباسشىلىق جانە بيزنەستى دامىتۋ سالاسى بويىنشا ەلىمىزدەگى ەڭ كوپ سۇرانىسقا يە بيزنەس-كەڭەسشى. تمد بويىنشا ءوز سەمينار-ترەنينگتەرى ارقىلى جىل سايىن 5000-نان استام ادامنىڭ ساپالى ءومىر سۇرۋىنە اسەر ەتىپ جۇرگەن موتيۆاتورلىق وراتور.
امانجول رىسمەندييەۆ 1991 جىلى ماۋسىم ايىنىڭ 16 جۇلدىزىندا الماتى وبلىسى ۇيعىر اۋدانى سۇمبە اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. قاراپايىم وتباسىدان شىققان. 1997 جىلى سۇمبە اۋىلىنىڭ ورتالىق مەكتەبىنە بارادى. مەكتەپتە ساباقتى ۇزدىك وقىعاندىعىمەن كوزگە ءتۇسىپ 2004 جىلى اباي اتىنداعى رەسپۋبليكالىق دارىندى بالالارعا ارنالعان قازاق تىلىمەن ادەبيەتىن تەرەڭدەتە وقىتاتىن ورتا مەكتەپ-ينتەرناتىنا تۇسەدى. مەكتەپتە وقىپ ءجۇرىپ 9-سىنىپتا رەسپۋبليكالىق «ارا» جۋرنالىندا ءتىلشى، رەسپۋبليكالىق «قىز قۇپياسى» جۋرنالىندا باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى، رەسپۋبليكالىق «جاس وركەن» قوعامدىق ۇيىمىندا جاس جۋرناليستەردىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى، پرەزيدەنتى قىزمەتتەرىن اتقارادى.
امانجول رىمەندييەۆتىڭ «ءوزىڭدى ويات»، «ورلەۋ»، «كريزيستەن شىعۋدىڭ جەتى جولى»، «كاسىپكەرلىك قۇپياسى»، «110% -عا جاقسى ءومىر سۇرەم دەسەڭىز...» «بيزنەستەگى بەس قارۋ» اتتى موتيۆاسياعا تولى كىتاپتارى وقىرمان نازارىنا جول تاپقان.
ءوزىڭدى ويات، دابىلىن قاقسىن ارمانىڭ!
ءوزىڭدى ويات!
جۇرە بەرمەي ءتۇڭىلىپ،
كۇدىكتەنىپ، قورقىپ، ىلعىي كىدىرىپ.
تۇتانسىن سەندە جالىن بەرەتىن جۇرەككە،
ۇمتىلدىراتىن ۇلى ارمان جانە ءبىر ءۇمىت.
ءوزىڭدى ويات!
دابىلىن قاقسىن ارمانىڭ،
كۇتۋدە تالاي جەتىستىكتەرىڭ الدا مىڭ.
شابىتتانعايسىڭ جارقىن بولاشاق جايىندا،
ۋايىم-قايعىنىڭ استىندا ءسونىپ قالماعىن.
ءوزىڭدى ويات!
ادام ەكەنىڭدى ەسكە الىپ،
ءبىلىمنىڭ جولىن، ءىلىمنىڭ جولىن توسكە الىپ.
ءومىر دەگەنىڭ وتكەنىڭ ەمەس، قالعانى --
جۇرگەن جوقسىڭ سەن جاقسىلىقتاردان كەش قالىپ.
ءوزىڭدى ويات!
كۇشىڭدى سەزىن جاسىنداي،
تالانتىڭ -- تاۋداي، تەك قانا جاتىر اشىلماي.
ۇلكەن ويىڭمەن ۇلكەن جوبالار باستارسىڭ،
ۇمتىلساڭ دوسىم ۇيالشاقتىققا باس ۇرماي.
ءوزىڭدى ويات!
جۇگەنىن جىبەر، جۇيرىكتىڭ،
دەمەگىن ماعان «ورىنسىز جەردە كيلىكتىڭ».
قيىندىقتاردى سىناق دەپ قارا باپتايتىن،
كۇرەسىپ ءجۇرىپ مەن-داعى قالقام، شيرىقتىم.
ءوزىڭدى ويات!
وتىرىك ويلارمەن ءتۇس كورمەي،
قيالداپ ءجۇرىپ قالماسىن ءىسىڭ ىستەلمەي.
ارەكەتتەنگىن، ارەكەت -- ءومىر وزەگى،
«بىلمەدىم» دەمە، اسپاننان جاڭا تۇسكەندەي.
ءوزىڭدى ويات!
ءومىرىڭ ءوتىپ كەتپەسىن،
ورالا قويماس ۋاقىت دەگەنىڭ وتكەسىن.
ارماندارىڭدى جۇزەگە اسىر جىگەرمەن،
كوڭىلىڭدەگى كوگىلدىر راۋشان كوكتەسىن!!!
ءجۇز پايىز جاۋاپكەرشىلىك
ەرىنىپ ءجۇرمىز، كەرىلىپ ءجۇرمىز، مۇمكىندىكتەردى كەمسىنىپ،
وزىنشە بولىپ، ومىردەن ىزدەي كىلتيپاندار مەن كەمشىلىك.
جەتپەيدى-اۋ بىزگە بەرەكە، بايلىق، كەڭشىلىك،
وشپەسە بويدان كەرتارتپا مىنەز، ەرسىلىك.
تابىستى بولىپ، اعىسقا قارسى ارماندارىڭا ۇمتىلساڭ،
قاجەتتى ساعان ءجۇز پايىز جاۋاپكەرشىلىك!
تابىستى توسىپ، باقىتتى كۇتىپ، بايبالام سالا باسقادان،
ادامدار تولا تالپىنىستارىن، تاباندىلىعىن تاستاعان.
ساناڭنىڭ بولسا سارقىلماس، سونبەس ساۋلەسى،
ساناسىزداردان تۇڭىلە بەرمەي، قاش بالام!
شاعىمدانىپ، سىنىققا سىلتاۋ ىزدەسەڭ،
جۇمىسىڭ بىتپەس باستاعان!
قالاۋىن تاپساڭ قار جانار...
تۇلعا بولساڭ ءماندى ويدى دەرەك ەتەر،
ەڭبەكتى ەلدەن ەرەن ەلەپ وتەر.
ويلار تاستاپ قوزعايتىن، «قوزدىراتىن»،
شابىتىما شارشاماي ەرە كەتەم.
ماقساتقا ۇمتىل، رۋحىڭدى بيىك ۇستاپ
«قالاۋىن تاپساڭ قار جانار»، -- دەگەن ەكەن!
ەسىڭدە ۇستا، اقىن دا، عالىم دا – ادام،
سەندە دە بار داۋىل كۇش دامىلداعان.
جالقاۋلىقپەن جاتىپ اپ جولداس بولساڭ،
باقىتىڭدى، باعىڭدى، بارىڭدى الار.
جۇمىلعىن جۇمىسىڭا ءجۇز پايىزعا،
اسۋلار جوق ەڭبەككە الىنباعان!
تاۋ تابىستى تالايلار ەلەس دەيدى،
قايتەمىز، ساناسىمەن كەڭەسپەيدى.
ارمانىنا جەتەم دەپ سەنە الماسا،
جالعىز تۇگىلى، وكىمەت، ەل وسپەيدى.
باتىرىم، بولاشاعىڭ ءوز تۋىندىڭ،
وتكەن كۇن مەن بولاشاق تەڭەسپەيدى!
ەرەن ىسپەن ەرلەرشە ەكپىندەيسىڭ،
بەرىك ۇستار ءبىلىمىن بەكپىن دەيسىڭ.
سۋلانسا كۇدىكتەرمەن بولاشاعىڭ،
ساۋلەسىمەن سەنىمنىڭ كەپتىرگەيسىڭ.
قانداي جاعداي بولسا دا جابىرقاماي،
«قايىرى بار ءار ءىستىڭ»، -- دەپ بىلگەيسىڭ!
تالپىنىس
ءومىردىڭ ءمانى، كوڭىلدىڭ ءسانى – تالپىنىس،
ماقساتقا ۇمتىل، «جەتەم» دەپ بالا، ال، تىرىس.
ارماندى كوزدەپ، بويىڭدى وزگەرت، شارشاما،
بولماسىن سەندە ىنجىقتىق جانە القىنىس.
ساناڭدا جاتىر، ساپىرساڭ قانشا جوبالار،
جۇزەگە اسىر، ءمان بەرمەي جۇرسەڭ جوعالار.
جارقىن وي بولسىن، باسىڭدا باعىت بەرەتىن
ءومىر دەگەنىڭ ويىڭنان باستاپ وڭالار!
***
ەرىنەسىڭ، كەرىلەسىڭ، بەرىلەسىڭ ۋايىمعا،
ءومىرىڭنىڭ وسال تۇسى جايىندا.
باستى كوتەر، بۇل زاماندا وپ-وڭاي،
تىك قاسىقتى سالا المايسىڭ دايىنعا.
قولداعاندى، قورعاعاندى وزگەلەردەن كۇتپەگىن،
كەرەك ەمەس ەش ءبىر جانعا پروبلەماڭ، جۇكتەرىڭ.
«ءوز باقىتىم -- ءوز قولىمدا»، -- دەپ ءبىلىپ،
كەرەگەسىن سەنىمىڭنىڭ تىكتەگىن!
قىرانشا ءومىر سۇرەيىك!
ۇلكەندەر، ورتا بۋىن، جاستار جاعى،
قانشا بولدى بىزگە ءومىر باستالعالى؟
جىگەرسىزدىك، ويسىزدىق وتان بولىپ،
تايۋدا قانشا ادامنىڭ باستان باعى.
قايسارلىقپەن ارمانعا جەتە ءبىلىپ،
جازىلعان دارالانىپ داستاندارى.
بابالاردى ۇرپاعى ويلاندىرعان،
تاۋەلسىزدىك بولىپ ءبىر باستى ارمانى.
ەل بوپ تۇرمىز ەڭسەسى ەڭكەيمەيتىن،
سەزىلەدى ەرلىكتىڭ استان ءدامى.
بابالارداي نامىسشىل بولايىقشى،
قىرانداي قالىقتاعان اسپانداعى.
نامىس قايدا، كۇش قايدا، جالىن قايدا؟!
بەرىلىپ ۇرپاعى ءجۇر ۋايىمدارعا،
ۇرپاعى ءجۇر «ءوس» دەسەڭ سىلتاۋ ايتىپ،
ۇياتىڭ قايدا، قازاعىم، ارىڭ قايدا؟!
قىرانداي تاۋەكەلگە بەل بايلاساڭ،
الام دەگەن اسۋلار الىنباي با؟!
سەنىمىڭە جىگەردى سەرىك ەتسەڭ،
قورقىنىشىڭ، كۇدىگىڭ ارىلماي ما؟
ۇلكەن-ۇلكەن ىستەرسىز ءماز بولامىز،
تولعانىنا تومپيىپ قارىن مايعا.
ويلانباستان ۇيىقتايمىز تۇسكە دەيىن،
ارمانىڭ ۇرىپ تۇرار دابىل قايدا؟!
ءومىر ءوتتى دەپ كەيدە قاپالانىپ،
وكىنەمىز، وكسيمىز جاتا قالىپ.
ءماز بولا، بالام بار دەپ قۋانامىز،
وزىنشە ءبىر «اكە» دەپ اتاق الىپ.
تاربيەسى بالانىڭ ويلانتپايدى،
ۇمىتقانبىز مىندەتتى اتا-انالىق.
قىران بولماي، ءوزىمىز ۇلگى بولار،
«قىران بول!»دەپ، بەرەمىز باتا بارىپ.
«اكە ۇلگى ۇلىنا بولسىن» دەگەن،
ۇلى حالىق، قازاقتاي اتا حالىق.
قىرانداي بيىكتەردە سامعايىقشى،
جەتىستىك پەن يماندى قاتار الىپ.
سوزبەن ەمەس، ىسپەنەن تاسقىندايىق،
ورىندالسىن شىن بورىش اتا-انالىق!!!
تابىسقا باستار شۋماقتار
ۇستاي بىلگىن ءوزىڭدى جاعىمدى ويدا،
بىلە-بىلسەڭ تاعىڭ دا، باعىڭ دا ويدا.
جۇرەك كوزىڭ جاقسىلىق كورە ءبىلسىن،
جاقسى ويدان جاقسى ءىس تابىلماي ما؟
***
باعىتسىز بوپ ءوزىڭدى اقساتپاعىن،
ايقىن بولسىن جازىلىپ ماقساتتارىڭ.
ايقىن جولدا قادامدى انىق باسساڭ،
بيىكتەردە بەلگىلى اسقاقتارىڭ!
***
دۇرىس ىستە ءىسىڭنىڭ ەبىن ءبىلىپ،
جاتىپ الما، ءوزىڭدى ەرىندىرىپ.
سەنىمىڭدى الدىرما ساتسىزدىككە،
ورىن السىن جۇرەكتە سەنىمدىلىك.
***
ساباق قىلىپ ءومىردىڭ توسقاۋلارىن،
بولاشاقتى بابىمەن جوسپارلاعىن.
جوسپارىڭا – ارەكەت سايكەس كەلسە،
كەلەدى قۇت-بەرەكە، توسقان باعىڭ.
***
وتىرىك، ۇرلىق، قورلىق – سۇمدىق بولار،
ادامدىقتىڭ اسىلى شىندىق بولار.
سۇبەلى سوزدەرىڭدە شىندىق بولسا،
ءسوز بەرەمىن باسىڭا شىن قۇت قونار.
***
پايىمىڭ بولماسىنشى الاسا تىم،
ءبىلىمىڭ – ناعىز قارۋ، تالاساتىن.
بيىكتەر بەرىلمەيدى وڭايلىقپەن،
بيىك بولسىن، قاشاندا پاراساتىڭ!
***
يمانعا جۇرەگىڭدى جەتەكتەگىن،
اللا الدىندا پارىزدى وتەپ بەرگىن.
بەرەكە بولسىن دەسەڭ ىسىڭىزدە،
شىن پەيىلمەن ساداقا، زەكەت بەرگىن!!!
اعايىندى، تۋىستى ەلەپ جۇرگىن،
دەمەۋى جوق جانداردى دەمەپ جۇرگىن.
«كەڭ بولعاندى – كەم قىلماس» دەگەن حالىق،
جەتىم كورسەڭ جارىلقاپ، جەبەپ جۇرگىن.
***
ويلارىڭنىڭ باعىت قىپ تۇنىقتارىن،
ۇلگى بولسىن وزگەگە قىلىقتارىڭ.
تۇڭىلمە، تاعدىرىڭدا تايعاناساڭ،
تۇننەن كەيىن تاڭ اتار، ۇمىتپاعىن!
***
ساتسىزدىك ۋاقىتشا، تارىقپاعىن،
ۇيرەنەسىڭ سۇرىنە، تانىپ ءبارىن.
ورىندالماس ارماندار جوق جالعاندا،
تالپىنا بەر، قايمىقپا، جالىقپاعىن.
ارەكەتتىڭ قاناتىن قومداي بىلسەڭ،
بەلگىلى بيىكتەردە قالىقتارىڭ!!!
اقشا
نەمەسە بايلىقتىڭ بەس زاڭدىلىعى
ورىنداۋعا ارمانداردى، باسقا دا،
شىنى كەرەك، جۇمىس ىستەيمىز اقشاعا.
تابىلماسا قالتاڭدا ءبىر تيىنىڭ،
اش قالاسىڭ، تەگىن ەمەس اسحانا.
ءومىر وسى، باعىن مەيلى باعىنبا،
سول اقشادا باقىتىڭ دا، باعىڭ دا.
تۇرمىسىڭدى تۇزەۋ بولسا ارمانىڭ،
بايۋ جولى زاڭدىلىعىن قابىلدا!
ءبىرىنشى زاڭ، جەلكەنىندەي كەمەنىڭ،
اقشالاردى قولدىڭ كىرى دەمەگىن.
اقشا سەنىڭ ەڭبەگىڭنىڭ جەمىسى،
ەڭبەگىڭدى ەلدەن بولەك ەلەگىن.
قاراپ دوسىم اقشالارعا قۇرمەتپەن،
تيىنداردى كورە قالساڭ تەرە ءبىل!
ەكىنشى زاڭ، جۇمسا اقشاڭدى ەسەپپەن،
ساباق الىپ قاتەلىكتەن كەشە وتكەن.
كىرىسىڭ مەن شىعىنىڭدى باسقارىپ،
وز-وزىڭە كۇندە كەشكە ەسەپ بەر،
جۇمسا اقشاڭدى، جوسپار جازىپ جونىمەن،
بۇل ومىرگە بولماس سوندا ەش وكپەڭ.
ۇرانىڭ عىپ ۇستاپ جۇرگىن ماڭگىلىك،
بايلىق دەگەن باستالادى ەسەپتەن!
ءۇشىنشى زاڭ، ءتارتىپ اتتى اتقا ءمىن،
بۇل ادەتتى باردى سالىپ باپتاعىن.
ءار ايلىقتان بولاشاعىم ءۇشىن دەپ،
ون پايىزىن ەش جۇمساماي ساقتاعىن.
ساقتاي بىلگىن ون پايىزدى قاشاندا،
از بولسا دا، ساز بولسا دا تاپقانىڭ.
بۇل ون پايىز – ورنى بولەك ۇرىقتار،
بايلىق اتتى جەمىس بەرەر باقتاردىڭ.
ءتورتىنشى زاڭ، تايازدانباي ويلارىڭ،
ساقتاعاندى شىعىن ەتىپ قويماعىن.
سەن تابىستى بولا المايسىڭ، قاراعىم،
باعىنبايتىن بولسا ەگەر بويدا ءمىن.
كوبەيتۋدىڭ جولىن ىزدەپ اقشاڭدى،
ەبىن بىلەر بيزنەسكە بويلاعىن،
«تەڭگە دەگەن قۇرالادى تيىننان»
دەپ وسىلاي تۇرسىن ىلعي ويدا ءۇن!
بەسىنشى زاڭ، ءومىر سۇرگىن شۇكىر دەپ،
كەسىرلەنبەي، «بولدىم، تولدىم، ءپىستىم» دەپ.
كومەكتەسىپ كەمتارلارعا، جەتىمگە،
ەلىڭ ءۇشىن ەلەۋلى ىسكە تۇسكىن كەپ،
ساداقا بەر ءبىر اللاڭدى ۇمىتپاي،
السىرەتپەي يمانىڭدى شۇكىر دەپ!
سۇرەم دەسەڭ ءومىرىڭدى ءماندى عىپ،
كومەكتەسەر وسىنداي بەس زاڭدىلىق،
بەس زاڭدىلىق قاعيداسى بايلىقتىڭ،
كۇشىن جويماس ۇستانعانعا مانگىلىك.
بايلىق تاڭى مۇمكىن ەمەس سەن ءۇشىن،
جۇرە بەرسەڭ ءمان بەرمەستەن پاڭ كۇلىپ.
ال، ۇستانساڭ تاسىڭ ورگە دومالاپ،
قيىن كۇنىن كەدەيلىكتىڭ قالدىرىپ،
كەلەر ساعان بايلىق اتتى تاڭ كۇلىپ.
