نەكە – ادام ومىرىندەگى ەڭ ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى. جاي عانا ءبىر جاپىراق قاعازعا قاعازعا قول قويۋ دەگەن ءسوز ەمەس، ەكى ادامنىڭ ءبىر ءبۇتىن بولۋى. نەكە قيىلعاننان كەيىن قىز بەن جىگىتتىڭ الدىندا ورىندالۋى ءتيىس مىندەتتەرى تۇرادى. نەكەلەرى قيىلعان كۇننەن باستاپ، ەكەۋى بىر-بىرىنە جاۋاپتى بولىپ تابىلادى. ال، نەكەلەسپەي تۇرىپ قىز بەن جىگىتتىڭ باقىتتى وتباسىنىڭ كەپىلى رەتىندە بىر-بىرىنە سۇراقتار قويۋى ءتيىس ەكەن. بۇل ماقالا ون ەكى سۇراقتان، ياعني ەر ادام ءوزىنىڭ ۇيلەنۋگە بەل بايلاعان قالىڭدىعىنا جانە ايەل ادام ءوزىنىڭ تۇرمىسقا شىعۋعا بەل بايلاعان ەرىنە قويۋعا ءتيىستى ون سۇراقتان تۇرادى.

ەر ادامنىڭ قالىڭدىققا قويۋعا ءتيىستى سۇراقتارى:

1. نەكە بايلىق نەمەسە سۇلۋلىق ءۇشىن ەمەس، جاقسى وتباسىن قۇرۋ ءۇشىن، ياعني ءناپسىنى تىيىپ، ۇرپاق جالعاستىرۋ ءۇشىن جاسالادى. ءسىز وسى جايلى نە ويلايسىز؟

2. اللا تاعالا ءان-نيسا سۇرەسىنىڭ 34ء-شى اياتىندا وتباسىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ەر ادامعا جۇكتەگەن. ءسىز ونىمەن كەلىسەسىز بە؟

3. يسلامنىڭ تالاپتارى بويىنشا، ايەل ادامعا ءوزىنىڭ ەرىنەن باسقا ەشكىمگە قاراۋعا بولمايدى، سوندىقتان ايەل ادام بوتەن ەرلەردىڭ الدىندا جابىق كيىنىپ ءجۇرۋى كەرەك. وسى سۇراق بويىنشا ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز قانداي؟

4. ايەلى ءوزىنىڭ ەرىن وعان ۇنايتىنداي ەتىپ اتاۋى كەرەك. سونىمەن قوسا ول ءوزىنىڭ كۇيەۋىن جىلى جۇزبەن قارسى الىپ، جۇرىس-تۇرىسىمەن وعان سىي-قۇرمەت كورسەتۋى كەرەك. ءسىز وسىمەن كەلىسەسىز بە؟

5. وسى ومىردە اللا تاعالا بارلىعىمىزعا سىناق بەرەدى. ءسىز جۇمىسسىزدىق پەن كەدەيلىككە شىداي الار ما ەدىڭىز؟ جانە ءوزىڭىزدى باي ايەلدەرمەن كۇندەستىكتەن ساقتاي الاسىز با؟

6. كوبىنەسە ايەل ادام ۇيدە بولۋى ءتيىس، ءۇي شارۋالارىمەن اينالىسۋى كەرەك. ەگەر دە ۇيىنەن شىققىسى كەلسە، وندا ول ءوزىنىڭ كۇيەۋىنەن رۇقسات سۇراۋى قاجەت. بۇعان نە دەيسىز؟

7. ايەل ادام ءوزىنىڭ كۇيەۋىنىڭ پروبلەمالارىن ءتۇسىنۋى كەرەك جانە ونى جالعىز ءوزىن سول ماسەلەلەرىمەن قالدىرماۋى ءتيىس. سونداي-اق كۇيەۋى دە ايەلىنىڭ ماسەلەلەرىنە دە تۇسىنىستىك ءبىلدىرۋى قاجەت. ءسىز وسى تۋرالى نە ويلايسىز؟

8. ەرلى-زايىپتىلار ءبىر-بىرىنىڭ قۇپيالارىن جانە كەمشىلىكتەرىن وزدەرىنىڭ اتا-انالارىنا نەمەسە باسقا بىرەۋلەرگە جايىپ سالماۋى كەرەك. وتباسىلىق قۇپيا، سىرلارىن قاتاڭ ساقتاۋ قاجەت. ءسىز وسىمەن كەلىسەسىز بە؟

9. ايەل كۇيەۋىنىڭ اتا-اناسىنا جانە تۋىستارىنا ءوزىنىڭ تۋعان اتا-اناسىنا كورسەتكەندەي ماحاببات پەن سىيلاستىق كورسەتۋى ءتيىس. ءسىز وسى تۋرالى نە ويلايسىز؟

10. ەگەر ەرلى-زايىپتىلاردىڭ تۋىستارى نەمەسە ءتىپتى ولاردىڭ اتا-انالارى نەمەسە تۋعان اعاسى جانە اپالارى كورەالماۋشىلىق نەمەسە وپاسىزدىق سەبەپتەرىمەن ولاردىڭ نەكەسىن بۇزاتىن بولسا، ايەلى مەن كۇيەۋى ءارقاشان ءبىر-بىرىن قولداپ، وتباسىلىق قارىم-قاتىناستى ساقتاۋلارى قاجەت. ءسىز وسى جايلى نە ويلايسىز؟

11. مەن، باسقا دا كەز-كەلگەن ادام سياقتى، ايەلدەردىڭ سۇلۋلىعى مەن تارتىمدىلىعىنا سەنەمىن. الايدا، سىرت كەلبەت پەن ءتان سۇلۋلىعى ەڭ باستىسى ەمەس دەپ ويلايمىن. ءسىز مەنىمەن كەلىسەسىز بە؟

12. شاريعات بويىنشا دا، ادەت-عۇرىپ جاعىنان دا ايەل ادام ءوزىنىڭ كۇيەۋىن تىڭداۋى كەرەك. ەگەر ايەلى ەرىنە باعىنباسا، وندا ول ءوزىنىڭ مىندەتتەرىنىڭ ءبىرىن ورىنداماعان بولىپ سانالادى، جانە سوندىقتان دا كۇيەۋى ايەلىنە كۇنەلتۋگە قاجەت قارجىمەن قامتاماسىز ەتپەۋى مۇمكىن. وسى جايىندا ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز قانداي؟

قالىڭدىقتىڭ ەرىنە قويۋعا ءتيىستى سۇراقتارى:

1. ەرى ايەلىن ازىق-تۇلىكپەن جانە وعان قاجەتتى زاتتارمەن قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس، ال ەگەر ماتەريالدىق جاعدايى جەتەتىن بولسا، وندا ايەلىنە باعالى سىيلىقتار، اشەكەيلەر اپەرۋى ءتيىس. ەگەر ايەلى سىرقاتتانىپ قالسا، كۇيەۋى ونى ەمدەۋى قاجەت. ءسىز وسىمەن كەلىسەسىز بە؟

2. ايەلىنە ماسىل بولدىڭ دەپ قاراماۋى كەرەك، سەبەبى ول جانۇياڭنىڭ نەگىزگى قۇراۋشىسى. يسلامعا سايكەس، ايەل – ول اللانىڭ بەرگەن اماناتى، سوندىقتان كۇيەۋى ايەلىنە سىيلاستىقپەن جانە تۇسىنىستىكپەن قاراۋى قاجەت. سونىمەن قوسا، يسلامدا ەرلى-زايىپتىلاردى «بىر-بىرىنە جامىلعى» رەتىندە سيپاتتايدى. وسى سۇراق بويىنشا ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز قانداي؟

3. ەر ادام ايەلىن ۇرۋعا قاقىسى جوق. ەگەر دە كۇيەۋى ايەلىنە قول كوتەرگەن جاعداي بولىپ قالسا، وندا ول دىندە بەكىتىلگەندەي، وعان ورنىن تولتىراتىنداي وتەماقى تولەۋى ءتيىس. ەگەر ايەلى ءوزىنىڭ كۇيەۋىنە باعىنباسا، وندا الدىمەن ونى اقىلعا سالۋ قاجەت. ءسىز وسىمەن كەلىسەسىز بە؟

4. ەر ادام ءوزىنىڭ ايەلى سياقتى جەكە باسىنىڭ گيگيەناسىن، تازالىعىن ساقتاپ، وزىنە قاراۋى كەرەك. وسى جايىندا نە ويلايسىز؟

5. كۇيەۋى ايەلىنە، يسلام دىنىندە شەكتەلمەگەن، ۇيلەنۋ سالتاناتى نەمەسە جەرلەۋ راسىمدەرىنە بارۋىنا كەدەرگى جاساماۋى ءتيىس. ەگەر دە ول وعان بوگەت جاسايتىن بولسا، وندا ايەلى ءۇي جيناۋ، كىر جۋۋ، تاعام ازىرلەۋ سياقتى ءوزىنىڭ مىندەتتەرىن ورىنداۋدان باس تارتۋىنا بولادى. وسى تۋرالى نە ويلايسىز؟

6. كۇيەۋىنىڭ ءوزىنىڭ ايەلىنە دەگەن ماحابباتى باسەڭدەمەۋى ءۇشىن، ول ايەلى ۇيگە كەلگەندە سالەمدەسىپ، ۇيدەن شىعاردا قوشتاسۋى كەرەك. نە ايتاسىز؟

7. اللانىڭ ەلشىسى پايعامبارىمىز (سالاللاھۋ الەيھي ۋا ءساللام) جاساعانداي، كۇيەۋى ايەلىنە ءۇي شارۋاسىن ورىنداۋدا كومەكتەسۋى قاجەت. ءسىز وسىمەن كەلىسەسىز بە؟

8. ەگەر ايەلى قانداي-دا ءبىر جاڭساقتىق ءىس جاساپ قويسا، وندا كۇيەۋى وعان ايعايلاپ، داۋىس كوتەرىپ، ۇرسۋعا بولمايدى. ءسىز وسى جايلى نە ويلايسىز؟

9. تۇرمىستاعى ايەل ادال اقشا تاۋىپ، جۇمىس ىستەسە، ءسىز وعان قالاي قارايسىز؟

10. ەرى ءوزىنىڭ ايەلىنە كۇدىكپەن، كۇمانمەن قاراماۋى ءتيىس. سوندىقتان ول وسەك، عايبات ايتۋشىلارعا جانە فيتنا تاراتۋشىلارعا سەنبەۋى كەرەك، ءتىپتى ونىڭ ءوزىنىڭ اتا-انالارى جانە باسقا دا ادامدار نە ايتسا دا بارىنە سەنە بەرمەۋى كەرەك.

دەرەككوز: ihsan.kz