قيالىمەن قالام قايراعان جازارمان قاۋىمنىڭ ءومىرى كىمدەردى بولماسىن قىزىقتىرماي قويماسى انىق. كىتاپ وقىپ وتىرىپ اۆتوردىڭ تابيعاتىن، بولمىسىن  تانىعانداي بولاسىڭ. 

قاراپايىم ادامداردىڭ ءبىرى رەتىندە شىعارماگەرلەردىڭ دە  تابيعاتىنا ءتان  ءتۇرلى  اۋەستىكتەرى، قىزىعۋشىلقتار، كەيدە جاعىمسىز قاسيەتتەرى دا  بولسا كەرەك. ءتىپتى كەيبىر جازۋشىلار وزىنە كومپلەكس جاساپ الادى دا سونىڭ ماڭايىنان شىقپاي ءجۇرىپ الادى. جاراتىلىسقا شەك جوق ەمەس پە؟!

قالامگەرلەردىڭ تابيعاتىنا ءتان وسىنداي قىزىقتى اقپاراتتاردى شولىپ وتسەك.

ايگىلى ەرتەگىشى گانس حرەستيان اندەرسون  تۇزەتۋشى كوررەكتورلار مەن قايتا وڭدەۋشى  كومەكشىلەرىنىڭ كومەگىنسىز بىردە-بىر اڭگىمەسىن جاريالاماعان. سەبەبى اندەرسون پۋنكتۋاسيا مەن ورفوگرافيانى دەرلىك مۇلدەم بىلمەگەن جانە ونى قاجەتسىز دەپ ساناعان. دەمەك، اندەرسوندىق شەديەۆرلەردىڭ   دۇنيەگە كەلۋىنە  ءبىراز ادام كوممەگى تيگەن. انەرسون ءوزىن «بالالار ادەبيەتىنىڭ اتاسى» دەپ اتاۋىن قالاماعان. جازۋشىنىڭ ويىنشا ونىڭ ەرتەگىلەرى ەرەسەكتەر اۋديورياسىنا دا ارنالعان.

دەتەكتيۆ جانرىنداعى  قارىمى مول قالامگەرلەرلىڭ ءبىرى – اگاتا كريستي. جازۋشىنى  بريتانيا پاتشايىمىنان باستاپ كۇللى ەل تۇرعىندارى ءسۇيسىنىپ وقيدى. قالامگەردى  بريتانيا حالقى  دەتەكتيۆ جانرىنداعى قالامگەرلەردىڭ ەتالونى ساناپ،  ماقتان تۇتادى. بريتانيادا ونىڭ كىتاپتارىنىڭ تيراجى شەكسپيردىڭ تۋىندىلارىنان كەيىنگى  ورىنعا جايعاسقان. بۇل رەكوردتتىق كورسەتكىش.

قالامىمەن شارق ۇرىپ،  قيال ورعان جازۋشىلاردىڭ  دا جاعىمسىز اۋەستىكتەرى بولمادى ەمەس بولدى. پەندە عوي! پەندەشىلىك كىمدە جوق. وسىنداي پەندەشىلىگى باسىم جازۋشىنىڭ ءبىرى امەريكاندىق جازۋشى مەنكەننىڭ وسال تۇسى ىشكىلىك بولعان دەسەدى. جالپى قالامگەرلەر ءوز تۋىندىلارى ءۇشىن  قوماقتى قالاماقى الۋدى قالايدى ەمەس پە؟!  الايدا  امەريكاندىق ساتيريك ءوز تۋىندىلارىن ءبىر جاشىك اراققا دا ايىرباستاي بەرگەن كورىنەدى.

امەريكاندىق  كينەماتوگرافيستەردىڭ سۇيىكتى جازۋشى  - ەدگور پو. ونىڭ تۋىندىلارىنا تۇسىرىلگەن  كينولردىڭ سانى 114-تەن اسىپ تۇسەدى.

ورىس ادەبيەتىنىڭ كورنەكتى قالامگەرى كونستانتين  سيمونوۆتىڭ ءتولقۇجاتتاعى ەسىمى كيريلل. كيريللدىڭ كونستانتينگە اينالۋى  بالالىق شاقتاعى كەلەڭسىز جاعداعا بايلانىستى. اكەسىنىڭ ۇستاراسىمەن ويناپ وتىرعان بولاشاق جازۋشى ءتىلىن  كەسىپ الادى. سونىڭ سالدارىنان  ر مەن ل ارىپتەرىن ايتۋعا قينالىپ، سوزدەردى دۇرىس جەتكىزە الماي، ەسىمىن كونستانتينگە اۋىسىرادى.  بۇزاقى بولماستان تىنىش جۇرسە ورىس ادەبيەتىندە كونستانتين سيمونوۆ ەمەس كيريلل سيمونوۆ ەسىمدى جازۋشى بولۋشى ما ەدى، كىم ءبىلسىن!

جازۋ ۇستەلىنە وتىرعان   رەديارد كيپلينگ  ءار ەلۋ جول سايىن ءبىر ستاقان سۋ ىشپەسە جازا المايتىن  كورىنەدى. تەك قارا سيامەن عانا جازاتىن جازۋشى  ءتۇرلى-تۇستى قالامداردى  سۋقانى سۇيمەيدى ەكەن. ءتۇرلى-تۇستى قارىنداشتار ويىمدى شاشىراتادى دەپ سەنگەن.

ايگىلى «ءجۇز جىلدىق جالعىزدىعىمەن» نوبەلدى العان  گابريەل گارسيا ماركەس  مىسىقتاردىڭ  ءفاناتيستى بولعان. ونىڭ ۇيىندە مىسىقتان كوپ نارسە بولماعان دەسەدى. كوپتەگەن وقىرماندارى دا سۇيىكتى جازۋشىسىنا  ءجيى-جيى مىسىقتىڭ مارعاۋلارىن سىيلايدى ەكەن. تۋريستتەردىڭ كوپشىلىگى جازۋشىنىڭ مۋزەيىنە  اۆتور شىعارماشىلعىمەن تانىسۋ ءۇشىن ەمەس، «ۆاسەك» جانە «مۋراكامي» ەسىمدى مىسىقتارىن تاماشالاۋعا كەلەدى ەكەن.

اڭگىمە جانرىنىڭ  شەبەرى انتون چەحوۆ  ءوز تۋىندىلارىندا عانا ەمەس، شىن ومىردە دە وتە ءازىلقوي  بولعان. ول ءوزىنىڭ  سۇيىكتى جارىن «اناكوندام»، «اكريسام»، «كۇشىگىم» ءتىپتى، «مەنىڭ جان دۇنيەمنىڭ كروكاديلى» دەپ تە ەرەلەتەتىن         كورىنەدى. 

پولياكتىڭ ۇلى اقىنى ادام ميسكەيەۆيچتىڭ شىعارمالىق عۇمىرى دا وتە قىزىققا تولى، ءتىپتى تىلسىم دەرسىڭ. ونىڭ اقىندىق عۇمىرى  ءتورت-اق جىلعا سوزىلعان.  سول ارالىقتا ول ءوزىنىڭ اتاقتى «پان تادەۋش» بالللاداسىن جازىپ ۇلگەرگەن.  اقىنعا تانىمالدىلىق الىپ كەلگەن اتالمىش تۋىندىنى ءبىر كۇندە تاڭەرتەڭنەن الا كەشكە دەيىن جۇرتتىڭ كوزىنشە تىك تۇرىپ جازىپ شىققان دەسەدى.

دايىنداعان: اقەركە مارات قىزى