كەڭ قۇشاعىن جايىپ ءاز ناۋرىز – جاڭا جىل تاياپ كەلەدى. بىر-بىرىمىزبەن ءتوس قاعىستىرا كورىسىپ، مارە-سارە بولىپ جاتاتىن كۇندەر دە الىس ەمەس. جاڭا جىل دەگەندە كەيدە «بۇل قاي جاڭا جىل؟» دەپ قالاتىنىمىز دا بار. جالپى بۇگىنگى قوعام 1-قاڭتاردى دا جاڭا جىل دەپ قابىلداپ، قوس جاڭا جىلدى تويلاۋ ادەتىن بويعا ءسىڭىرىپ الدى. الدىمەن قىس ورتاسىندا ايازبەن بىرگە كەلەتىن كىرمە جاڭا جىلدى نە نارسەدەن دە كەم قىلماي، ەل قاتارلى كۇتىپ الامىز. بولمىسىمىزعا جات مەرەكەگە ۇزىلدى-كەسىلدى قارسى شىقساق زايىرلى ەلىمىزدىڭ ۇلتارالىق بىرلىگىنە نۇقسان كەلە مە ەكەن دەگەن ويمەن شىرايىن شىعارا تويلاپ ءجۇرمىز. 1-قاڭتارعا دايىندىقتى كورسەڭىز عوي، ۇيدەگى كوك جاشىك بۇل تۋرالى ءبىر اي بۇرىن جار سالادى، كوشەلەرىمىز بەن الاڭدارىمىز جارقىراتا بەزەندىرىلەدى. كەيدە ءتاپ-تاۋىر ءسالت-داستۇرىمىزدى الدەبىر بولماشى دۇنيەلەرگە وڭاي الماستىرا سالعانىمىزدى بايقاماي قالامىز. سول سياقتى 1-قاڭتار مەن ناۋرىزدىڭ ورنى اۋىسىپ كەتكەنى دە ايقىن كورىنىپ تۇرادى. بۇعان دالەل، الدىمەن شارتاراپتان حابار جەتكىزەتىن ۇيدەگى تەلەديداردى قوسىڭىز. 1-قاڭتار تايانعاندا مەرەكەلىك شارالار، ەلدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە بولىپ جاتقان دايىندىقتار، وتەتىن ءتۇرلى كونسەرتتەر جونىندە سايرايتىن ارنالار ناۋرىز جاقىنداعاندا مۇنداي بەلسەندىلىك تانىتپايدى. سودان سوڭ ەلدى مەكەندەردەگى الاڭدار مەن كوشەلەر الدىمىزدا ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى كەلە جاتقانداي كورىنىس تانىتپايدى. ساعات ساناپ، ءسات ساناپ، اسىعا كۇتكەن 22-ناۋرىزدىڭ تاڭى اتقاندا ەڭ الدىمەن كوز الدىمىزعا قاز-قاتار تىگىلگەن اقشاڭقان كيىز ۇيلەر، دومبىرامەن قۇيقىلجىتا شىرقالعان ءداستۇرلى ءان ورىنداۋشىلارى، ۇلتتىق كيىم كيگەن بويجەتكەندەر مەن بوزبالالار، التىباقان ماڭايىنداعى جاستار، ساپىرىپ قۇيىپ بەرگەن قىمىز، اۋىزدان ءدامى كەتپەس ناۋرىزكوجە ەلەستەيدى. بۇدان باسقا دا تولىپ جاتقان قىزىقتاردان قۇر قالۋعا بولا ما؟! الىپ ۇشقان كوڭىل ۇلان-اسىر تويدىڭ دۋماندى تورىنە اسىعادى دا تۇرادى. ناۋرىزدا ەجەلدەن كەلىپ جەتكەن ءداستۇرىمىزدى، ونەرىمىزدى كورە المايمىز دەۋگە اۋىز بارماس. دەگەنمەن، مەرەكەنى تاماشالاپ، ءوزىنىڭ قازاق ەكەنىن ەسكە تۇسىرگىسى كەلگەن جۇرت تەز تاراعىسى كەلمەيدى. ءدامى ءتىل ۇيىرەتىن ناۋرىزكوجە ىشپەگەن قازاق قازاق پا؟ وسى ناۋرىزكوجەنىڭ ءوزى جينالعاندارعا جەتپەي جاتادى. ءتىپتى باعاسىن شارىقتاتىپ جىبەرەتىندەر دە بار. باسقا كۇندەرى ۇلتىمىزدىڭ ۇلىلىعىن اسقاقتاتاتىن كورىنىستەر بولا بەرمەسى انىق قوي. قالاي دەسەك تە، ناۋرىز مەيرامىندا حالقىمىزدىڭ ونەگەلى ءداستۇرى مەن ونەرىن دارىپتەۋگە كەڭىنەن جول اشىلادى. سوندىقتان بۇل كۇنگە ءتيىستى دەڭگەيدە كوڭىل ءبولىنىپ، ات ۇستىندەگى ازاماتتاردىڭ وزدەرى ىقىلاس تانىتىپ، مەرەكەلىك شارانىڭ باسى-قاسىندا جۇرسە قانداي جاقسى. حالقىمىزدىڭ اۋىزبىرشىلىگى دە وسى ارەكەتىمىزدەن ايقىن كورىنىپ تۇرار ەدى. ەلىمىزدىڭ كەيبىر وڭىرلەرى ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن تويلاۋدى ەرتەرەك باستاپ كەتەدى. بۇل كۇنى جۇرت بىر-بىرىنە يگى تىلەكتەر ايتىپ، ءتوس قاعىستىرىپ كورىسەدى. جاسى كىشىلەرى ازىن-اۋلاق سىيلىقتارىن الىپ، ۇلكەندەردىڭ ۇيىنە كىرىپ شىعادى. قانداي جاراسىمدى! ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن ءوز دەڭگەيىندە ۇلىقتاۋ تۋرالى ءجيى ايتىلادى. سونداي پىكىرلەردىڭ اراسىندا «ناۋرىزعا ارنايى بىرنەشە كۇن بەلگىلەپ، تويلاۋدى ەنگىزۋ كەرەك» دەيتىندەر دە بار. وسى كۇندەرى ءار كۇنىمىزدى ءبىر ساۋاپتى ىسكە ارناساق، كوپشىلىكتىڭ كوكەيىندەگىسىن ءدال تاباتىن سياقتىمىز. مىسالى، ءبىر كۇندى بۇلاقتىڭ كوزىن اشىپ، تازالىققا كوڭىل بولىنسە. جاسىل جەلەك، اعاش وتىرعىزۋدىڭ ءوزى ءداستۇر، ۇلتىمىزدىڭ كەلەشەگى ءۇشىن جاسالاتىن پايدالى ءىس. كەلەسى كۇنى ءسالت-داستۇرىمىزدى اشىپ كورسەتسەك، ودان سوڭ ءان-جىرىمىزدى شىرقاساق، قۇبا-قۇپ. تاعى ءبىر كۇنى ۇلتتىق ويىندارىمىز وينالىپ، ات جارىسى وتسە، ايتىس ۇيىمداستىرىلسا دەگەن سياقتى ۇسىنىس-تىلەكتەر كوپ. سوندا ناۋرىز شىن مانىندە جىل سايىن اسىعا كۇتىپ، قۋانا قارسى الاتىن ۇلكەن مەرەكەگە اينالار ەدى. قالاي دەسەك تە ۇلىق مەرەكەنى ىنتىماعىمىز، بىرلىگىمىز جاراسىپ، زور قۋانىشپەن اتاپ ءوتۋ – پارىز.
يساتاي قورعانبايەۆ"انا ءتىلى"
پىكىر قالدىرۋ