ءبىر قاراعاندا ءبارى وپ-وڭاي كورىنەدى، ۇيقىنى قاندىرۋ ءۇشىن بار بولعانى ۇزاق ۇيىقتاۋ كەرەك. ءبىراق وسىنداي جەڭىل جولدى قالايتىندار ءۇشىن جاعىمسىز جاڭالىق بار. ۇيقىنىڭ قانۋى ءۇشىن ۇيقى ۇزاقتىعىن باقىلاۋ كەرەك دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.
قاتتى شارشاپ، تۇنگە دەيىن كوز ىلمەگەن ادامنىڭ ۇيقىسى قانبايدى. بۇل جاعداي، اسىرەسە، ءتۇنى بويى ەرتەڭگى سەسسياعا دايىندالىپ نەمەسە «تاپسىرمانى وتكىزەتىن سوڭعى كۇن، ۇلگەرۋىم كەرەك» دەپ كوز ىلمەگەن ستۋدەنتتەرگە ابدەن تانىس. ال كوپ ۇيىقتاۋدىڭ دا كەرى تۇسى بار ەكەنىن بىلەسىز بە؟ ۇزاق ۇيىقتاۋ نەگە زياندى؟
جارتى ميلليونعا جۋىق ەرەسەك ادام قاتىسقان Duration and All-Cause Mortality زەرتتەۋ جۇمىسىندا عالىمدار قىزىق زاڭدىلىقتى انىقتادى. 6 ساعاتتان از ۇيىقتايتىن ادامداردا دەنساۋلىعىنا بايلانىستى مەرزىمىنەن ەرتە ومىردەن ءوتۋ ءقاۋپى 12% قۇرايدى ەكەن. ال كۇن سايىن 9 ساعاتتان كوپ ۇيىقتاۋدى ۇناتاتىندار ءۇشىن بۇل ءقاۋىپ ەكى ەسەگە كوپ، 30% قۇرايدى. كۇنىنە 8-9 ساعات ۇيىقتاۋ جۇرەك قان-تامىر اۋرۋلارىنا شالدىقتىرادى.
جالپى دەنى ساۋ، سەرگەك بولۋ ءۇشىن قانشا ساعات ۇيىقتاۋ كەرەك؟
امەريكالىق حالىقارالىق فوند بۇل سۇراققا شىنداپ كىرىسىپ، ۇيقىنى زەرتتەۋ ءۇشىن الەمدىك دەڭگەيدەگى ەكسپەرتتەردەن تۇراتىن ارنايى توپ قۇرعان. وندا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى اتاقتى نيەۆرولوگ، پسيحيترلار، گەرونتولوگتار جانە پەدياتورلار جۇمىس جاسادى.
ەكى جىل بويى ۇيقى تۋرالى بارلىق ماتەريالداردى، ونىڭ اعزاعا جانە دەنساۋلىقۇا اسەرىن زەرتتەگەن. ناتيجەسىندە ادامنىڭ جاسىنا بايلانىستى قانشا ساعات ۇيىقتاۋى كەرەكتىگىن انىقتادى.
سەرگەك جانە دەنى ساۋ بولۋ ءۇشىن:
جاڭا تۋىلعان نارەستەلەر (0-3 ايلىق) - 14-17 ساعات.
سابيلەر (4-11 ايلىق) - 12-15 ساعات.
بالالار (1-2 جاس) - 11-14 ساعات.
مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالار (3-5 جاس) - 10-13 ساعات.
كىشى سىنىپ وقۋشىلارى (6-13 جاس) - 9-11 ساعات.
جاسوسپىرىمدەر (14-17 جاس) - 8-10 ساعات.
ۇلدار مەن قىزدار (18-25 جاس) - 7-9 ساعات.
ەرەسەكتەر (26-64 جاس) - 7-9 ساعات.
قارت ادامدار (65 جاستان جوعارى) - 7-8 ساعات.
بۇل ۋاقىت ءار ادامنىڭ كۇندەلىكتى جۇمىسىنا، ءومىر ءسۇرۋ قاعيدالارىنا، جالپى دەنساۋلىعىنا دا بايلانىستى ءارتۇرلى بولادى. الايدا، جاسىڭىزعا بايلانىستى نورمادان از نەمەسە كوپ ۇيىقتاۋ ۇيقىنىڭ بۇزىلۋىنا اكەلىپ سوعادى جانە دەنساۋلىققا زيانىن تيگىزەتىنى ءسوزسىز.
ۇيقىنى قاندىرۋدىڭ جالعىز جولى – ۇيقى ۇزاقتىعىن قاداعالاۋ.
ۇيقىنىڭ قانباۋى ادەتتە ەكى جاعدايدا بايقالادى.
ءبىرىنشىسى، ءسىز ۋاقىتىلى ۇيقىعا جاتا المايسىز.
ەكىنشىسى، ۇيقىدان ۋاقىتىندا ويانا المايسىز.
ءبىرىنشى جاعدايدىڭ شەشىمى ادامنىڭ وزىندىك ديسيپليناسىنا بايلانىستى، ال ەكىنشى جاعداي قيىنداۋ. ءتىپتى ۋاقىتىندا، ساعات 23:00 ۇيىقتاپ، 6:30 ويانىپ، بارلىق ەرەجەلەردى ساقتادىڭىز دەلىك. الايدا ۇيقىڭىز قانبايدى، ءوزىڭىزدى سەرگەك سەزىنە المايسىز. مۇنىڭ ءوز سەبەبى بار. سەبەبى ۇيقى – سيكلدىق قۇبىلىس. ول 90 مينۋتتان تۇراتىن 5-6 ارالىقتان قۇرالادى. سيكل باسىندا ءسىز ۇيىقتاي باستايسىز، ورتاسىنا جاقىنداعاندا قاتتى ۇيقىعا كىرەسىز. ال سوڭىندا دەنە وڭاي وياتۋعا دايىن بولادى، سوندىقتان وياتقىشتان نەمەسە كۇن ساۋلەسىنەن وڭاي ويانىپ كەتەسىز.
ويانۋ تەز جانە سەرگەك بولۋى ءۇشىن وياتقىش ساعاتتى دۇرىس ۋاقىتقا ورناتىڭىز. ونى ىسكە قوسۋ ۋاقىتىن ءوزىڭىز ەسەپتەۋىڭىزگە بولادى.
تاعى ءبىر نۇسقاسى - ۇيقى ساپاسىن باقىلايتىن جانە ءسىزدى ءساتتى وياتاتىن ارنايى ءموبيلدى باعدارلامالاردىڭ بىرەۋىن پايدالانىڭىز.
ەگەر ادامدى ورتاشا ەسەپپەن كۇنىنە 8 ساعات ۇيىقتايدى دەسەك، وندا ايىنا 240 ساعات، ياعني جىلىنا 2888 ساعاتىن ۇيقىدا وتكىزەدى. دەمەك، ءبىر جىلدىڭ 120 كۇنىن ۇيقىعا ارنايدى ەكەن. سوندىقتان دا دۇرىس ۇيىقتاپ، ءومىرىڭىزدى جارقىن وتكىزىڭىز. ۇيقىنىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن ەستەن شىعارمايىق.
