كەشەگى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ  ءتوراعاسى نۇرلان ءنىعماتۋليننىڭ باسشىلىعىمەن وتكەن   جالپى وتىرىستا    دەپۋتات تۇرسىنبەك ءومىرزاقوۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-مينيسترى سەرىك احمەتوۆكە دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.

استانا، الماتى جانە ەلىمىزدىڭ باسقا دا قالالارىنداعى رەتتەلەتىن كوشە قيىلىستارىنىڭ وتكiزۋ قابiلەتتiلىگىن ۇلعايتۋ پروبلەماسى قازىرگى تاڭدا وزەكتى بولىپ تابىلادى جانە ادەكۆاتتى شەشىمدى تالاپ ەتەدى. قازاقستاندا بۇل ماسەلە نەگىزىنەن جەر ءۇستى جانە جەر استى كوپىرلەر تۇرىندەگى ينجەنەرلىك جانە وزگە دە قۇرىلىستارىمەن شەشىلەدى.كوشە قيىلىستارىنىڭ وتكiزۋ قابiلەتتiلىگىن تەك قانا ينجەنەرلىك تاسىلدەر ارقىلى، ياعني شىعىندى ادىستەرمەن ۇلعايتۋ پرەزيدەنتتىڭ بيۋدجەت قاراجاتتارىن ءتيىمدى پايدالانۋ بويىنشا قويعان تالاپتارىنا سايكەس كەلمەيدى.استانا قالاسىندا ءىس جۇزىندە باعدارشامنىڭ قىزىل ءتۇسىنىڭ جانۋى بارىسىندا وڭعا بۇرىلۋعا رۇقسات ەتىلگەن. استانادا كارiزدiك قوزعالىستىڭ ەنگىزىلىپ جاتقانى بەلگىلى، بۇل، ارينە جانارمايدى ۇنەمدەتەدى جانە وسى جەرلەردەن وتەتىن كولىكتەردىڭ سانىن ۇلعايتادى. ناتيجەسىندە جاياۋ جۇرگiنشiلەر ءبىر جولدى كەسىپ ءوتۋدىڭ ورنىنا ەكى بىردەي جۇرگىنشىلەر وتكەلىنەن جۇگىرىپ وتۋلەرى ءتيىس.

استانادا وسىنداي كارiزدiك كوشە قيىلىسىنىڭ قۇنى مامانداردىڭ - ق ر ءىىم-نىڭ جول پوليسياسى كوميتەتى وفيسەرلەرىنىڭ باعالاۋى بويىنشا - 700 مىڭ اقش دوللارىنان باستالادى، ال كوشە قيىلىستارىن جەرلەردى ءبولىپ بەرۋ جانە عيماراتتاردى بۇزا وتىرىپ جايعاستىرۋ بارىسىندا ولاردىڭ قۇنى ميلليونداعان دوللارعا جەتەدى.ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى ءوزىنىڭ جولداۋىندا 2015 جىلعا دەيىن تابىس دەڭگەيى جوعارى ەلدەردىڭ قاتارىنا ەنۋ مىندەتىن قويدى. الەمدەگى تابىس دەڭگەيى  جوعارعى مەملەكەت اقش جول ءجۇرۋ ەرەجەسىن قولدانادى، وعان سايكەسباعدارشامنىڭ تۋرا جۇرۋگە تىيىم سالۋ سيگنالى بويىنشا وڭعا بۇرىلۋعا رۇقسات ەتىلگەن. وسى سەكىلدى ەرەجە سونىمەن قاتار كانادادا، جاڭا زەلانديادا، ەۋروپادا گەرمانيادا، ازيا ەلدەرىنىڭ كوبىندە – ينديا، وڭتۇستىك كورەيا جانە قىتايدا، تمد ەلدەرىندە – ۋكراينا مەن ليتۆادا قولدانىلادى. جاقىن ارادا وسى ەرەجەنى ەكسپەريمەنت رەتىندە رەسەيدىڭ ماسكەۋ جانە بەلگورود قالالارىنا ەنگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. ق ر جول ءجۇرۋ ەرەجەسىنە اتالعان وزگەرىستى ەنگىزۋ ماسەلەسى مەنىڭ تاراپىنان استانا قالاسى ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى رەتىندە وسىدان جەتى جىل بۇرىن جول پوليسياسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ الدىندا قويىلعان. قازىرگى تاڭدا ءوز باسىم وزدەرىنىڭ اتى-جوندەرىن ايتپاۋدى قالاعان ق ر ءىىم-نىڭ جول پوليسياسى كوميتەتىنىڭ باسشىلارىنا ءوتىنىش جاسادىم. ولار ءبىزدىڭ قازاقستاندىق جۇرگىزۋشىنىڭ ەرەكشە «قالىپتان تىس» دىلگە يە، قازاقستاندىق جۇرگىزۋشى ەڭ ءتارتىپسىز، قازاقستاندىقتار مادەنيەت دەڭگەيى بويىنشا دامىعان امەريكاندىقتار مەن نەمىستەر دەڭگەيىنە ءالى ءپىسىپ جەتىلمەگەنى جونىندە مەنى سەندىرىپ وتىر، ال ولار وزدەرىن يندۋستارمەن، قىتايلارمەن جانە ءبىزدىڭ ۋكرايندارمەن سالىستىرعىلارى كەلمەيدى. وسى ماسەلەنىڭ شەشىلۋىنىڭ كەلەشەگى جوقتىعىن ولار 1968 جىلعى بۇۇ ۆەنا كونۆەنسياسىمەن تۇسىندىرۋگە تالپىندى، الايدا وعان قويىلعان قول گەرمانيا ءۇشىن ءوزىنىڭ ۇلتتىق ساياساتىن جۇرگىزۋگە كەدەرگى كەلتىرمەيدى. ۆەنا كونۆەنسياسىندا جازىلعانداردىڭ بارلىعى – ۇسىنىستار. ق ر جول ءجۇرۋ ەرەجەسىن وسى باعىتتا وزگەرتۋگە قانداي دا ءبىر ارەكەت تۇرارلىق قاعازباستىلىققا اكەلەتىنى تۋرالى پىكىر قالىپتاستى. العاش رەت وسى يدەيا 30-جىلدارى اقش پايدا بولىپ، ول ۇلى دەپرەسسياعا بايلانىستى بولدى. جانارماي شىعىنىن ازايتۋ باستى ماقسات ەتىپ قويىلدى، بۇل تاڭقالارلىق ناتيجە بەردى – جانارماي شىعىنى 30%-عا تومەندەدى جانە كەپتەلىستىڭ 35% تومەندەۋى رەتىندە قوسىمشا وڭ ناتيجە الدى.باعدارشامنىڭ قىزىل شامىنا وڭعا بۇرىلۋعا تىيىم سالۋدىڭ كۇشىن دەپۋتاتتار جويا المايدى، ويتكەنى مۇنداي تىيىم سالۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتى بەكىتكەن جول ءجۇرۋ ەرەجەسىمەن رەتتەلەدى.

قۇرمەتتى سەرىك نىعمەت ۇلى، ق ر ءىىم اتالعان ماسەلەنى جاقىن ارادا پىسىقتاۋ تۋرالى ارنايى تاپسىرما بەرۋىڭىزدى، الەمدىك تاجىريبە جانە ەلىمىزدىڭ كوشە قيىلىستارىنىڭ وتكiزۋ قابiلەتتiلىگىن شىعىنسىز ادىستەرمەن ۇلعايتۋ نەگىزىندە ق ر جول ءجۇرۋ ەرەجەسىنە وزگەرىستەر ەنگىزۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋدى سۇرايمىن.

ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسى اپپاراتىنىڭ  باسپا ءسوز قىزمەتى