Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn eske alyp, jastardy tarıhı-mádenı eskertkishtermen tanystyrý maqsatynda Jańaózen jastar resýrstyq ortalyǵy 18-20 maýsym kúnderi el astanasy Nur-Sultan qalasyna, Qaraǵandy jáne Aqmola oblystaryna tanymdyq ekspedısıa uıymdastyrdy. Top quramynda oqýshy, stýdent jáne jumysshy barlyǵy 30 belsendi jas boldy.

Jańaózen jastarynyń tanymdyq sapary 19 maýsym kúni Qaraǵandy oblysynyń Dolınka kentindegi Qaraǵandy eńbekpen túzetý lageriniń «Karlag» murajaıynan bastaldy. Qazaq jurtynyń qasiretine aınalǵan zulmatty jyldar men jazyqsyz jalmanǵan taǵdyrlardyń kýágeri bolǵan ǵımarat búginde mýzeıge aınalǵan. Jastar «Karlag» lagerinde tutqynda bolǵan azamattardyń ómir tarıxymen tanysyp, olardyń nelikten «xalyq jaýy» atanǵandyǵy týraly keńinen maǵlumattar aldy. Tutqyndardyń lagerde qandaı jaǵdaıda ómir súrgeninen, olardyń qalaı qınalyp, azaptalǵanynan syr shertetin mýzeı eksponattarymen tanysty. Mýzeı qyzmetkerleri ótken tarıxty zerdelep, stalındik repressıa qurbandary týraly aqparat alýda «Karlag» murajaıyna tek Qazaqstannan ǵana emes, alys-jaqyn shet elderden qyzyǵýshylyq tanytyp keletin azamattar kóp ekendigin, sondaı-aq, tarıxtyń áli de zerttelip, murajaı eksponattary tolyǵý ústinde ekendigin jetkizdi.

Sapardyń ekinshi kúni jastar Aqmola oblysy Aqmol eldi mekeniniń aýmaǵyndaǵy saıası qýǵyn-súrgin jáne totalıtarızm qurbandarynyń «ALJIR» memorıaldy-murajaı keshenin aralady.  Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn eske alý, elim dep eńiregen Alash zıalylarynyń ómirimen, olardyń jubaılarynyń azapty taǵdyrymen jastardy tereńirek tanystyrýdy maqsat tutqan ekskýrsıa barysynda jastar kóptegen qundy aqparattar aldy. Tutqyndar turǵan sabannan jasalǵan baraktar men sol kezde "Stalındik vagon" nemese "Qyzyl vagon" dep atalyp, lagerge tutqyn áıelderdi Odaqtyń jer-jerinen ákelgen vagondy, tutqyndardyń eńbekte qoldanǵan tigin mashınkalaryn, jazǵan hattaryn  jáne odan da ózge túpnusqa eksponattarmen tanysty.

Murajaı eksponattarymen tanystyryp, naqaqtan jala jabylyp «halyq jaýy» atanǵan arystarymyzdyń, qatigez taǵdyrǵa dýshar bolǵan olardyń aıaýly jarlarynyń sol kezeńdegi qasiretti ómirinen syr shertken óte áserli ekskýrsıalar úshin Jańaózen jastary mýzeı ekskýrsovodtaryna sheksiz alǵysyn bildiredi. Murajaı ujymy men basshylyqtaryna raxmet aıta otyryp, xalqymyzdyń basynan keshken qasiretti jyldary endigi jerde tek tarıx betteri men murajaı sórelerinde ǵana qalsyn, aspanymyz ashyq, xalqymyz máńgi baqytty bolsyn degen tilek bildiredi.

Jastar sondaı-aq, Tuńǵysh Prezıdent mýzeıin, «Atameken» etno-memorıaldy keshenin aralap, Qazaqstannyń egemendik alǵannan keıingi tarıhymen tanysty. Tanymdyq sapar jańaózendik jastardyń «Áziret sultan» meshitine barýymen qorytyndylandy.