Elimizde búıregin aýystyrýǵa muqtaj 2500 adam kezekte tur dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi Eýrazıa arnasyna silteme jasap.
Alaıda, qazir belgili transplantolog Ǵanı Quttymuratov adam aǵzalaryn zańsyz aldy degen kúdikke ilinip, qamaýda otyrǵasyn operasıalardy jasaý toqtatylypty. Birneshe aýyr aıyp taǵylǵan dáriger 2012 jyldan beri ótkizilgen 1194 otanyń 340-na qatysyp sátti aıaqtaǵan. Qazaqstannyń medısınalyq birlestigi kúdikke ilingen ony tergeý ızolátorynan bosatýdy surap otyr. Sebebi, naýqastar qıyn jaǵdaıǵa dýshar bolǵan kórinedi. Qazir Ǵanı Quttymuratov jaıly ne belgili?
Máıittik donorlyqtyń joqtyǵynnan elimizde jyl saıyn 80 adam jan tapsyrady eken. Oǵan qosa, medısınanyń bul kúrdeli salasyn meńgergen tájirıbeli transplantolog mamandar saýsaqpen sanarlyq. Osy oraıda, tanymal hırýrg Ǵanı Quttymuratovtyń ızolátorda otyrǵanyna mine úsh aıdan
asypty. Áriptesteriniń sózinshe, 2017 jyly Ǵanı Quttymuratov jumys isteıtin Ulttyq ǵylymı onkologıa jáne transplantologıa ortalyǵy basshylyǵymen áldeqandaı sheteldik kompanıa kelisimshart jasasqan. Osy ýaqytta tiri donordyń búıregin alý arqyly operasıa júzege asyrylypty. Sodan beri, qıyrdan naýqastar donor, resıpıent retinde aǵyla bastaǵan kórinedi.
"Ol qylmystyq is boıynsha kúdikke ilinip otyr. Ǵanı Quttymuratov eki aýyr bap boıynsha aıyptalýda. Birinshisi 246-baptyń 2-bólimi, ıaǵnı oǵan transulttyq uıymdasqan top qurý nemese transulttyq qylmystyq uıymǵa qatysy bar degen kiná artyldy. Ekinshisi, 116-baptyń 3-bólimi. Bul adamnyń organdary men tinderin zańsyz alý degen sóz", - deıdi "Medısınalyq qyzmetkerlerdiń quqyǵyn qorǵaý" Respýblıkalyq qoǵamdyq birlestiginiń prezıdenti Nurlybek Úderbaev.
Transplantologıa salasynda aty shyqqan belgili maman bundaı qylmysqa bardy degenge ortasy múldem senbeıdi. Onyń bar nıeti tek derti dendegenderge qol ushyn sozý edi deıdi olar. Qoıan-qoltyq qatar qyzmet atqarǵan áriptesteri ózge elderden kelgenderge operasıa jasaǵanymen, bireýimen de jeke baılanysqa shyqqan joq. Al, ózine tutynýshy tartýǵa hırýrgtyń jalǵyz úlgerýi múmkin emes.
"Men ony dáriger, hırýrg, áriptes, adam retinde jaqsy bilemin. Men úshin oǵan aýyr aıyptar taǵylyp, tergeý ızolátorynda otyrǵany tańǵalarlyq jaǵdaı. Ol eshqashan eshkimge jamandyq jasap, qaýip tóndirgen jan emes. Bundaı adamdy qamaýda ustaý naǵyz ádiletsizdik. Menińshe, halyqaralyq qylmystyq top quryp, naýqastardy jınap ári operasıa jasap úlgerýge bir hırýrgtiń kúshi jetpeıdi", - deıdi Ulttyq ǵylymı kardıohırýrgıalyq ortalyq basqarmasynyń tóraǵasy Iýrıı Pá.
Osylaısha, Ǵanı Quttymuratovty aq dep bilemiz degen qyzmettesteri ony tergeý ızolátorynan bosatýdy suraýda. Óıtkeni, ony em-domyn jalǵastyrý úshin kútip júrgen naýqastar kóp eken. Alaıda, tanymal transplantologtyń qorǵaýshysy onyń operasıa ýaqytynda jalǵyz bolmaǵanyn aıtty.
"Meniń biletinim, Qyrǵyzstan azamatshasy operasıaǵa aýdarmashy retinde qatysqan. Munda donor bolǵandar Ózbekstan, Qyrǵyzstan, Tádjikstannyń azamattary. Al resepıentter Izraıldiń azamattary", - deıdi Ǵanı Quttymuratovtyń advokaty Aldyrza Qýanyshkereev.
Advokat aıtqandaı, qazir sheteldiktermen tildesýge kómektesken kelinshek te túrmege qamalypty. Al, uıymdasqan qylmystyq top quryp, adam organdaryn sheteldikterge satty dep kúdikke ilingen dáriger týraly mınıstr Eljan Birtanov ta óz oıyn bildirdi.
"Biz memlekettik organ retinde tergeý barysyna aralasýǵa quqymyz joq. Men Ǵanı Quttymuratovtyń jubaıymen kezdestim. Árıne, jaǵdaıdy bildim. Biraq bárin zańnama sheńberinde jasaý kerek. Ary qaraı nátıjelerdi kútemiz. Oǵan dáriger retinde oń sıpattama beremiz. Bul minezdeme tıisti organdarǵa tapsyryldy", - deıdi QR Densaýlyq saqtaý mınıstri Eljan Birtanov.
Al, İİM-niń aqparatynsha,adam aǵzasyn zańsyz ıemdenýshiler tergelý ústinde eken. Qazir iske qatysty vedomstvoaralyq jedel tergeý toby qurylypty. Jaýapty organ tekserý barysynda adamnyń dene bólikterin zańsyz transplantasıalaýǵa Ǵanı Quttymuratovtyń qatysy baryn anyqtadyq dep otyr.
