ASTANA. QazAqparat - Osy aptada Elbasy Nursultan Nazarbaev jumys saparymen Qyzylorda oblysyna baryp, sapar aıasynda birqatar áleýmettik jáne sharýashylyq nysandardy aralady.
Memleket basshysyna qaladaǵy turǵyn úı qurylysynyń barysy men júrgizilip jatqan ınjenerlik-kommýnıkasıalyq ınfraqurylym tanystyryldy. Nursultan Nazarbaev jańa baspanaǵa qonystanǵan turǵyndarmen kezdesip, áńgimelesti jáne qonys toımen quttyqtady. Elbasy qazirgi kezdegi kúrdeli ekonomıkalyq ahýalǵa qaramastan azamattardyń turmys deńgeıi men ál-aýqatyn arttyrý úshin memleket barlyq qajetti jaǵdaıdy jasaı beretinin aıtty.
Atap aıtqanda, Prezıdent Qyzylorda oblysyna jumys saparynyń qorytyndysy jóninde BAQ ókilderi úshin brıfıń ótkizdi. Memleket basshysy óz sózinde Qazaqstannyń barlyq óńirleri sıaqty Qyzylorda oblysynyń da ósip-órkendep jatqanyna toqtaldy. «Keıingi jyldary oblys ortalyǵy kórkeıdi, saıabaqtary kóbeıdi, turǵyndar úshin qajetti jaǵdaılar edáýir jaqsardy. Qazir Syrdarıanyń sol jaǵalaýyn ıgerý jáne abattandyrý jumystary, sonyń ishinde kópir men turǵyn úı qurylysy qarqyndy júrgizilýde. Qalada balabaqshalar, mektepter men aýrýhanalar salynýda», - dedi Memleket basshysy.
Nursultan Nazarbaev óńirdiń damýy úshin qajetti jaǵdaıdyń bári bar ekenine nazar aýdardy. «Oblys aýmaǵymen «Batys Eýropa - Batys Qytaı» avtokólik dálizi, temirjol magıstraldary, gaz qubyrlary men elektr jelileri ótedi. Men óńirdegi memlekettik baǵdarlamalardyń júzege asyrylýy men baspana qurylysynyń barysymen tanystym, óndiristik nysandardy aralap kórdim. Indýstrıalandyrý aıasynda oblysta iri kásiporyndar iske qosylatyn bolady, sonyń ishinde búkil Qazaqstandy óz ónimimen qamtamasyz ete alatyn áınek zaýyty da bar. Jalpy, eldiń barlyq óńiriniń ahýaly jaqsardy, olardyń bári elordaǵa qarap boı túzeýde», - dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Bul rette Memleket basshysy turmystyń budan ári jaqsarýy halyqtyń eńbeksúıgishtigine, óńirdi damytý jáne abattandyrý úshin jumyldyrǵan kúsh-jigerine tikeleı baılanysty ekenin atap ótti. Osy oraıda Nursultan Nazarbaev qatań tabıǵat jaǵdaıyna qaramastan qalany kógaldandyrý isinde jetken jetistikterge nazar aýdardy.
Qazaqstan Prezıdenti sondaı-aq bıyl rekordtyq kólemde kúrish jınaǵan jergilikti dıqandardy quttyqtady. «Kúrish Qyzylorda oblysynyń negizgi aýyl sharýashylyǵy daqyly bolyp sanalady. Bıyl ár gektardan 50 sentnerden astam ónim alyndy. Buryn mundaı kórsetkish bolmaǵan», - dedi Memleket basshysy.
Erkin qoımalar rejıminde ınvestısıalyq kelisimsharttardyń tıimdiligi arta túsedi
Osy aptanyń basynda Senattyń Ekonomıkalyq saıasat, ınovasıalyq damý jáne kásipkerlik komıtetiniń keńeıtilgen otyrysynda Investısıalar jáne damý vıse-mınıstri Albert Raý Erkin qoımalar rejıminde ınvestısıalyq kelisimsharttardyń tıimdiligi arta túsetinin málim etti.
Eske sala keteıik, komıtet otyrysynda «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine ındýstrıalyq-ınnovasıalyq saıasat máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań jobasy talqylanǵan bolatyn. Atalǵan qujat Elbasynyń «100 naqty qadam» Ult josparyndaǵy 55, 56, 57,59, 63 jáne 86-qadamdaryn iske asyrýǵa baǵyttalǵan. Bul rette zań jobasynyń basty maqsaty asa qolaıly ınvestısıalyq klımat qalyptastyrý úshin ınvestısıalar salasyndaǵy, Qazaqstandaǵy týrızm ındýstrıasyn odan ári júıeli túrde damytý úshin týrısik saladaǵy, ǵylymdy qajet etetin ekonomıkany qalyptastyrý maqsatynda ınovasıalyq klaster salasyndaǵy zańnamalardy odan ári jetildirý kózdeledi.
«Elbasy transulttyq kompanıalar tartý máselesin de júktegen bolatyn. Bul rette birqatar máseleler barshylyq. Máselen, birinshi kezekte qolaıly salyq rejımin qalyptastyrý. Osyǵan baılanysty, ásirese DSU kirý barysynda elimizde erkin qoımalar rejıminiń saqtalýy mańyzdy ról atqarmaq. Bul rette DSU-ǵa ený barysynda 2017 deıin elimizde ótpeli kezeń saqtalatynyn eske salǵym keledi. Soǵan baılanysty biz DSU aıasynda ruqsat etilgen normany taptyq. Endigi maqsat sol normany ınvestısıalyq kelisimsharttarǵa engizý. Bizdiń oıymyzsha, ondaı qadam tıimdi bolýy kerek, óıtkeni, qazirgi ýaqytta kedendik qoımalar ıeleri únemdeýde paıda tapqanymen, olardyń bári sol únemdeý máselesin ekonomıkanyń damýyna ınvestısıalap otyrǵan joq», - deıdi Albert Raý. Onyń aıtýynsha, erkin qoımalar rejımi arqyly elimizdegi ınvestısıalyq kelisimsharttardyń tıimdiligin arttyrýǵa bolady.
Budan bólek ol Qazaqstannyń avtonaryǵy eskirgen avtokólikterden qorǵalatynyn aıtty.
«Zań jobasyndaǵy taǵy bir tyń jańalyq - avtonaryqty eskirgen, qoldanylǵan avtokólikterden qorǵaý sharalaryn qamtý. Qazirgi ýaqytta qoldanystaǵy normaǵa sáıkes, eskirgen avtokólikterdi ákelýdiń kedendik baj salyǵy 35 paıyzdy quraıdy, budan bólek, kóliktiń qozǵaltqyshynyń árbir tekshe santımetrine 2-4 eýro shamasynda alym alynady. Al biz DSU-ǵa kirgende bul kedendik baj 19 paıyzǵa deıin tómendetilip, álgindeı alym jınaý túgelimen alynyp tastalady. Sondyqtan da, bizdiń mınıstrlik ótemaqylyq sharalar retinde avtokólikterdiń birinshi tirkelimi barysynda birretki memlekettik alym engizýdi usynyp otyr. Bul DSU aıasyndaǵy ruqsat etilgen shara bolyp tabylady», - deıdi vıse-mınıstr. Onyń paıymdaýynsha, atalǵan norma engizilse, avtokólik ıeleri úshin jalpy shyǵystar somasy artyp ketpeıdi, esesine memlekettik búdjetke túsim jylyna 8 mıllıard teńgege deıin artýy yqtımal.
«Aıta keterligi, búgingi tańda qoldanystaǵy joǵaryda kórsetilgen elge ákelingen kólikterge salynatyn salyq EAEO múshe-memleketter arasynda bóliniske tússe, al biz engizgeli otyrǵan memlekettik birretki alym Qazaqstannyń búdjetinde tutastaı qalatyn bolady», - deıdi A. Raý.
Senat komıteti zań jobasyn aldaǵy ýaqytta ótetin palatanyń jalpy otyrysyna shyǵarý týraly sheshim qabyldady.
Qazaqstandaǵy toǵyz áýejaıdaǵy termınaldardy qaıta jasaý kerek
Bul aptada Astanada áýejaı máselelerine arnalǵan IATA konferensıasynda QR IDM Azamattyq avıasıa komıtetiniń tóraǵasy Beken Seıdahmetov jolaýshylarǵa qyzmet kórsetý sapasyn jaqsartý úshin Qazaqstandaǵy 18 áýejaıdyń 9-ynda jolaýshylar termınaldaryn qaıta jasaý qajettilik etip otyrǵandyǵyn atap ótti.
«Jyl sońyna deıin Taraz qalasyndaǵy áýejaıdyń jolaýshylar termınalyn qaıta jóndeý jumysy aıaqtalatyn bolady, sondaı-aq Qyzylorda áýejaıynda jańa jolaýshylar termınalynyń qurylysy máselesi qarastyrylýda», - dedi komıtet basshysy.
Bul jobalar memlekettik-jeke seriktestik tetikteri arqyly júzege asyrylady.
Atap aıtqanda, áýejaılar men áýe kompanıalardy damytý avıasıalyq baılanystardyń geografıasyn keńeıtetini anyq. Jalpy qazaqstandyq áýe kompanıalarymen jolaýshylardy tasymaldaýdyń ósý qarqyny jyl saıyn 10-11 paıyzdy qurap otyr. Máselen, 2013 jyly Qazaqstannyń áýe kompanıalary tasymaldaǵan jolaýshylar sany 5 mıllıondy qurasa, 2014 jyly - 5,5 mıllıon, al bıyldyń birinshi jartyjyldyǵynda 2,6 mıllıon adamǵa jetti.
B. Seıdahmetovtiń sózine qaraǵanda, jalpy Qazaqstannan 87 halyqaralyq baǵdar boıynsha tasymaldaýlar júrgiziledi. Onyń ishinde 52-si TMD elderine, toǵyzy EO-ǵa, Ońtústik-SHyǵys Azıa elderine - 11 baǵdar, al Taıaý Shyǵysqa - 15 baǵdar qamtylǵan. Eki qazaqstandyq áýe tasymaldaýshy 57 baǵdar boıynsha halyqaralyq tasymaldardy júzege asyrsa, 28 sheteldik áýe kompanıasy 54 baǵdar turǵysynda halyqaralyq tasymaldardy atqarýda. Jalpy aptasyna Qazaqstannan 458 halyqaralyq reıs oryndalsa, kúnine 65 reıs júzege asyrylady eken.
«Áýe saparlarynyń geografıasyn keńeıtý boıynsha Memleket basshysynyń tapsyrmasyn júzege asyrý aıasynda bıyl 7 jańa baǵdar ashyldy. ótken jyly 13 baǵdar ashylǵan bolatyn. «100 naqty qadam» Ult josparyn júzege asyrý aıasynda aldyńǵy qatarly qarjy ortalyqtarymen turaqty áýe baılanystarynyń jelisi keńeıtiledi», - dedi komıtet basshysy.
Qazirgi kezde Astana qalasy áýejaıynan 12 halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń ishinde jeteýine reıster oryndalýda. «Atap aıtqanda, Frankfýrt, Beıjiń, Ystambul, Máskeý, Seýl, London jáne Parıjge reıster qamtylǵan. 2019 jylǵa deıin Astanadan taǵy bes baǵyt ashylady dep kútilýde, ıaǵnı Dýbaı, Gonkong, Tokıo, Sıngapýr, Nú-Iork qalalaryna tasymaldaýlar iske asyrylady», - dedi B. Seıdahmetov.
JOO-larda Qazaqstannyń jemqorlyqqa qarsy kúres saıasaty oqytylady
QR BǴM jemqorlyq faktileri jıi tirkelgen ýnıversıtetterdiń rektorlaryn jumystan bosatpaq. Bul týraly búgin L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazıa ulttyq ýnıversıtetinde ótken jemqorlyqqa qarsy kúres úılestirý keńesinde QR Bilim jáne ǵylymı vıse-mınıstri Takır Balyqbaev málim etti.
«Úılestirý keńesteriniń jumysy birshama keńeıedi. Sonyń biri rektorlardyń jemqorlyqqa qarsy kúres deklarasıasyn qabyldaý baǵytyndaǵy jumystar. Biz buǵan deıin aıtyp keldik, jemqorlyq axýalyn, jastardy jemqorlyqqa tózbeýshilik rýhta tárbıeleýdi qadaǵalaıtyn bolamyz. Stýdentterdiń jemqorlyqqa degen tózbeýshilik sezimin qalyptastyrýǵa rektorlar jaýap beredi. Bul baǵyttaǵy jumystar árbir rektorǵa personaldy túrde tapsyryp otyratyn bolamyz. Ásirese, memlekettik rektorlarǵa qatysty. Bul sizderdiń jumystaryńyzdy baǵalaýdyń bir bóligi bolady. Iaǵnı, biz túrli baǵalaý ádisterin ótkizip otyramyz», - dedi ol.
Onyń aıtýynsha, osy ádisterdiń aıasynda anyqtalǵan álsizdikter rektorlardyń qyzmetine tikeleı áser etýi kerek.
«Birde bizden «jemqorlyǵy dendegen joǵary oqý oryndarynyń rektorlarymen ne bolady?» dep surady. Biz ondaı rektorlarǵa tózimsizdik tanytamyz. Sol sebepti eger osyndaı faktiler anyqtalyp jatsa, biz ol rektorlardy JOO-daǵy qyzmetinen ketýin talap etemiz», - deıdi vıse-mınıstr.
Óz kezeginde QR Bilim jáne ǵylym mınıstrligi JOO jáne JOO-dan keıingi bilim berý departamenti dırektorynyń mindetin atqarýshy Serik Ómirbaev joǵary oqý oryndarynda «Quqyq negizderi» pánine Qazaqstannyń jemqorlyqqa qarsy kúres saıasaty bólimi engiziletinin aıtty.
Atalmysh ózgerister «Nur Otan» partıasynyń 2015-2025 jyldarǵa arnalǵan jemqorlyqqa qarsy kúres baǵdarlamasynyń jáne QR-nyń 2015-2017 jyldarǵa arnalǵan jemqorlyqqa qarsy kúres strategıasyn oryndaý aıasynda engizilmek.
«Osyǵan oraı, respýblıkalyq oqý-ádistemelik keńestiń sheshimimen 2015 jylǵy shilde aıynda barlyq JOO-lar úshin «Quqyq negizderi» pániniń jańa tıptik baǵdarlamasy men «Jemqorlyqqa qarsy kúres» oqý-ádistemelik quraly bekitildi. Jańa tıptik baǵdarlamaǵa «QR jemqorlyqqa qarsy kúres saıasaty» bólimi engizildi. Onda jemqorlyqtyń, jemqorlyqqa qarsy kúres qyzmetiniń, jemqorlyqqa qarsy etıkasy jáne «Máńgilik el» ıdeologıasy aıasyndaǵy qazaqstandyq qoǵam mádenıetiniń pozısıalary syndy jaıttar kirgen», - dedi ol.
Derekkóz:QazAqparat
