Búgingi tańda elimizde 74 daǵdarys ortalyǵy jumys isteıdi, onyń ishinde 61-i áıelder men balalarǵa arnalǵan. Tek 2025 jyldyń basynan bastap atalǵan daǵdarys ortalyqtaryna 3 myńǵa jýyq adam júgindi. 1100-den astam áıelder men balalar ýaqytsha baspana tapty.
Sonymen qatar 112-ge jýyq otbasyn qoldaý ortalyǵy jumys isteıdi. Bul qurylymdar memlekettik organdardyń turmystyq zorlyq-zombylyqtyń aldyn alý maqsatynda qurylǵan. Turmystyq zorlyq-zombylyqtyń aldyn alý úshin 2023 jyly arnaıy otbasylyq sandyq karta jasaldy. Onyń kómegimen memlekettik organdar otbasylardyń ál-aýqatynyń deńgeıin baqylaıdy jáne jedel túrde kómek kórsete alady.
2024 jyly qabyldanǵan "Áıelder quqyǵyn qorǵaý jáne balalar qaýipsizdigi týraly" jańa zań qoǵam arasynda qyzý talqylanǵan bolatyn. Onda sot sheshimi boıynsha psıhokorreksıalyq kýrstar men beıimdelý baǵdarlamalaryn agresorlarǵa mindetti túrde taǵaıyndaý múmkindigi qarastyrylǵan.
Osy zańnama negizinde Almaty qalasynyń polısıa qyzmetkerleri josparly túrde jumys istep keledi. Olar qala azamattaryn otbasy máselelerdi zorlyq-zombylyqsyz sheshýge shaqyrady. Otbasyndaǵy qaıǵyly oqıǵalardyń aldyn alý maqsatynda birneshe aldyn alý sharalary negizinde jumys isteýdi bastady. Maýsym aıynda óńirde "Turmystyq zorlyq-zombylyqsyz Qazaqstan" aksıasy aıasynda ákimshilik qamaýǵa alynǵandarmen kezdesý ótkizildi.
Osy aýqymdy naýqan aıasynda qalanyń ákimshilik qamaýǵa alý mekemelerinde otbasylyq-turmystyq quqyq buzýshylyqtar úshin jaýapkershilikke tartylǵan adamdarmen profılaktıkalyq kezdesýler ótkiziledi. Qalanyń ákimshilik polısıa basqarmasy men Almaty qalasynyń Jetisý aýdanynyń polısıa basqarmasy kezdesý uıymdastyrdy. İs-sharaǵa "Qorǵaý" daǵdarys ortalyǵy men "Baqytty otbasy" qoldaý ortalyǵynyń ókilderi, psıhologtar men keńesshiler qatysty, olar qatysýshylarmen birge otbasylyq qundylyqtar, ózara syılastyq jáne otbasyndaǵy zorlyq-zombylyqqa jol bermeý máselelerin talqylady.
Budan bólek Almaty qalasynda turmystyq zorlyq-zombylyqtyń aldyn alý maqsatynda «Otbasy» profılaktıkalyq is-shara bastaý aldy. Bul sharanyń negizinde qala polıseıleri buryn turmystyq zorlyq-zombylyq jasaǵany úshin jaýapqa tartylǵan azamattarmen, sondaı-aq otbasy múshelerimen kezdesip, suhbattasady.
- Turmystyq zorlyq-zombylyq jeke másele emes, qoǵamdyq qaýipsizdikke qaýip tóndiredi. Biz kún saıyn buryn atalǵan is boıynsha tirkeýde turǵan otbasylarǵa baramyz, profılaktıkalyq áńgimeler júrgizemiz jáne zańnamany túsindiremiz. Bizdiń mindetimiz – jaı ǵana áreket etý emes, qaıǵyly oqıǵalardyń aldyn alý, - dep atap ótti Túrksib aýdandyq polısıa basqarmasynyń bastyǵy Dýman Aýhadıev.
Qamshy.kz aqparattyq agenttigi turmystyq zorlyq-zombylyqqa qatysty mańyzdy aqparattar men birneshe suraqtardyń jaýabyn oqyrman nazaryna usynady.
Turmystyq zorlyq-zombylyqqa tap bolsańyz ne isteý kerek?
Siz shydaýǵa jáne "jaqyn arada bári sheshiledi jáne ol ózgeredi" dep úmittenýge mindetti emessiz. Mine, qaýipsizdikti saqtaýǵa jáne qoldaý tabýǵa kómektesetin qadamdyq algorıtm:
1. Sizge qaýip tónip turǵanyn moıyndańyz
Bul – eń qıyn, biraq mańyzdy qadam. Kóptegen áıelder uzaq ýaqyt boıy zorlyq-zombylyqqa ushyrap jatqanyn joqqa shyǵarady nemese zorlyqshyny aqtaýǵa tyrysady. Biraq eger siz ózińizdiń densaýlyǵyńyz úshin jıi qoryqatyn bolsańyz, ózińizge degen senimdilikti joǵaltsańyz – qorǵanýyńyz úshin úlken sebep bar. Psıhologıalyq turǵydan saý qarym-qatynas bir-birine zıan tıgizbeıdi.
2. Onymen jalǵyz qalmańyz
Jaǵdaıdy ózińiz senetin adammen bólisińiz. Bul dos, týys, áriptes, psıholog, dáriger nemese senim telefonyna jaýap beretin erikti bolýy múmkin. Áńgime jaǵdaıdy syrttan kórýge kómektesedi jáne is-áreketke alǵashqy serpin beredi.
3. Mamanǵa habarlasyńyz
Eger siz ne bolyp jatqanyn túsine almasańyz — otbasylyq qatynastarǵa nemese daǵdarystyq jaǵdaılarǵa mamandanǵan psıhologqa habarlasyńyz. Jaqsy maman sizdiń sezimderińizdi joldasyńyzdyń manıpýlásıasynan ajyratýǵa jáne tyǵyryqtan shyǵýdyń jolyn tabýǵa kómektesedi.
4. Qujattar men qajetti zattardy jınańyz
Eger mamannyń kómegi kómektespese jáne siz ketýdi sheshseńiz, durys daıyndalý mańyzdy. Eń qajet degen zattaryńyz úshin sómke daıyndańyz. Ózińizben birge alýyńyz kerek zattar tizimi:
· pasport, balalardyń týý týraly kýálikteri;
· eger bar bolsa ımıgrasıalyq qujattar;
· medısınalyq saqtandyrý kartalary, MMS jáne EMS polısteri;
· qarjylyq jáne turǵyn úı qujattary: jaldaý sharty, ıpoteka boıynsha úzindi kóshirme, menshik quqyǵy týraly qujattar;
· avtokólik qujattary;
· bank kartalary, qolma-qol aqsha;
· telefon, zarádtaǵysh, qosalqy SIM-karta.
Kómek alý úshin qaıda barýǵa bolady?
Eger siz turmystyq zorlyq-zombylyqqa tap bolsańyz kómek suraýǵa bolatyn birneshe qyzmetter bar:
Turmystyq zorlyq-zombylyq qurbandaryna arnalǵan daǵdarys ortalyǵy-ýaqytsha baspana, psıhologtyń kómegi, polısıaǵa júgingen kezde súıemeldeý, sondaı-aq zańgerlik keńes beredi. 8 (7282) 4118 34 jáne 8 771 771 99 91 nómirlerine qońyraý shalyńyz nemese poshtaǵa jazyńyz gbntaldyk@mail.ru
